Mavzu: Operatsion tizimlar

Toʻrtinchi davr (1980-yildan buyon) Operatsion tizimlar evolyutsiyasining toʻrtinchi davri yirik integral mikrosxemalarning (YIM) paydo boʻlishi bilan bogʻliq. Bu yillarda integratsiya darajasining keskin oʻsishi va mikrosxemalarning narxining pasayishi kuzatildi. Kompyuter hamma uchun mavjud boʻldi va shaxsiy kompyuterlar davri boshlandi. Arxitektura nuqtayi nazaridan shaxsiy kompyuterlar PDP-11 kabi mini-kompyuterlar sinfidan hech qanday farq qilmadi, lekin ularning narxi sezilarli darajada farq qildi. Agar mini-kompyuter korxona yoki universitet boʻlimiga oʻz shaxsiy kompyuteriga ega boʻlish imkoniyatini yaratgan boʻlsa, shaxsiy kompyuter har bir inson uchun imkoniyat yaratdi. Kompyuterlar oddiy odamlar tomonidan keng qoʻllanila boshlandi, bu esa „doʻstona“ dasturiy taʼminotni ishlab chiqishni talab qildi. Operatsion tizimlar bozorida ikkita tizim: MS-DOS va UNIX ustunlik qildi. Yagona dasturli, bir foydalanuvchili operatsion tizim MS-DOS Intel 8088 mikroprotsessorlari, keyin esa 80286, 80386 va 80486 asosidagi kompyuterlar uchun keng qoʻllanilgan. Koʻp dasturli koʻp foydalanuvchili UNIX operatsion tizimi Inteldan tashqarida, ayniqsa yuqori unumdor RISC protsessorlariga asoslangan.

80-yillarning oʻrtalarida tarmoq yoki taqsimlangan operatsion tizimlar nazorati ostida ishlaydigan shaxsiy kompyuter tarmoqlari jadal rivojlana boshladi. Tarmoq operatsion tizimlarida foydalanuvchilar boshqa kompyuterlar mavjudligidan xabardor boʻlishlari va uning resurslaridan, birinchi navbatda, fayllardan foydalanish uchun boshqa kompyuterga kirishlari talab etiladi. Tarmoqdagi har bir mashina oʻzining mahalliy operatsion tizimini boshqaradi, bu kompyuterning tarmoqda ishlashini taʼminlaydigan qoʻshimcha vositalar mavjudligi bilan mustaqil kompyuterning operatsion tizimidan farq qiladi. Tarmoq operatsion tizimi bir protsessorli kompyuterning operatsion tizimidan tubdan farq qilmaydi. U, albatta, tarmoq interfeysi qurilmalari uchun dasturiy taʼminotni qoʻllab-quvvatlashni (tarmoq adapteri drayveri), shuningdek, tarmoqdagi boshqa kompyuterlarga masofadan kirish vositalarini va masofaviy fayllarga kirish uchun asboblarni oʻz ichiga oladi, ammo bu qoʻshimchalar operatsion tizimning oʻzi tuzilishini sezilarli darajada oʻzgartirmaydi.