Mavzu: Operatsion tizimlar

Zamonaviy operatsion tizimlar

Operatsion tizimlarning yoyilishi

Unix
UNIX operatsion tizimining tarixi 1969-yilga borib taqaladi, oʻshanda AT&Tʼdagi Bell Labs tadqiqot loyihasi doirasida umumiy maqsadli vaqtni taqsimlovchi kichik operatsion tizim ishlab chiqilgan boʻlib, u ancha samarali ekanligi isbotlangan. 1976-yilda Bell Labs ushbu tizimning oltinchi nashrini chiqardi, u keng tarqalgan V6 nomi bilan tanilgan va universitetlarga bepul tarqatilgan. 3 yildan soʻng yettinchi versiya (V7) chiqdi. Bu keng tarqalgan tarqatish uchun birinchi versiya edi (asosan universitetlar va tadqiqot laboratoriyalarida) va UNIXʼning koʻpgina keyingi versiyalari uchun asos boʻlib xizmat qildi. Universitetlarga 100 dollarga, qolganlarga esa 21 000 dollarga taklif qilingan.

Linux Linux operatsion tizimi 1991-yilda tuzilgan va rasmiy ravishda 1994-yilda Linus Torvalds tomonidan chiqarilgan. Linux yagona mashhur hobbi operatsion tizim hisoblanadi (Torvalds uni bitiruv malakaviy ishi sifatida yozgan). Ushbu operatsion tizim butun dunyo boʻylab dasturchilar tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi, ishlab chiqilgan va toʻldirilgan. Linux yagona bepul (toʻliq bepul) operatsion tizimdir. Koʻp vazifali koʻp foydalanuvchili 32-bitli Linux tizimining kelib chiqishi UNIX universal operatsion tizimlari sinfidan keladi. Linux uchun muhim rivojlanish foydalanuvchilarga qulay qobiqlarning paydo boʻlishidir. Tanish ish stoli va Windows piktogrammalarining kombinatsiyasi va Linux yadrosining kuchi darhol ishlab chiquvchilar va foydalanuvchilarning eʼtiborini tortdi. 1999-yilda eng yirik kompyuterlar yetkazib beruvchilaridan biri oʻz tizimlariga oʻrnatish uchun Linuxni tanladi. Oʻsha yili taniqli Corel korporatsiyasi Linuxʼning birinchi tijorat versiyasini — original oʻrnatish tizimiga ega kompilyatsiya qilingan tarqatish paketini chiqardi, buning natijasida Linuxʼga kompyuterni joriy qilish jarayoni juda soddalashtirildi. Hozirgi vaqtda Linux nafaqat serverlarga, balki tayyor shaxsiy kompyuterlar va noutbuklarga oʻrnatilmoqda. 2000-yilda OS tarafdorlari Windowsʼning ustiga oʻrnatish uchun moʻljallangan Linux versiyasini chiqardilar.