Mavzu: Ochiq uruglilar sinifiga mansub daraxtlar bilan tanishish. Gingko Zarnap qaragay oq qaragay turkumlarining manzarali turlarini o’rganish

Ochiq urug’li o’simliklarning xarakterli xususiyatlaridan biri urug’ va urug’ kurtakni ochiq bo’lishidir Ularning urug’lari mevaning ichida emas, balki megosporafillarda ochiq holda joylashadi Urug’kurtak megosporangiydan nutsellusdan tashkil topgan bo’lib, tashqi tomonidan intgument lan o’rab olingan. Megosporofilning otalanishidan urug’ rivojlanadi. Ochiq urug’lilarning muhim susiyatlaridan biri spermatozoidning spermiyaga aylanishidir. Spermiyani hosil bo’lishi bu ’simliklarni suvsiz muhitida ham otalanishiga imkon yaratib beradi. chiq urug’lilar MDH ning shimoliy qismida, Uralda, Markaziy Osiyoda va Kavkazda keng arqalgandir. Ochiq urug’lilarnig kelib chiqishi, klassifikatsiyasi olimlar orasida jonli munozaraga abab bo’lmoqda. Barcha arxegonial o’simliklar uchun xos xususiyat (moxsimonlardan to ochiq rug’lilargacha) tuxum xujayraning arxegoniyda hosil bo’lishidir. chiq urug’lilarning tarqqiy etgan shakillarining hosil bo’lishi yopiq urug’lilarning hosil bo’lish avriga - devon davriga to’g’ri keladi. Ochiq urug’lilar quyidagi 3 ta sinfga bo’linadi. -sinf Sagovniklar. 2-sinf qubbalilar 3-sinf qobiqli urug’lilar. ubbalilar sinfi kordaitlar, ginkolar va ninabarglilar - qarag’aylar tartibiga bo’linadi. arag’aylar tartibi. Bu tartib vakillari toshko’mir davrining oxiri karbon davrining shida keng arqalgan. YUra davrida barq urib rivojlangan. arag’aylarning 560 turi mavjud bo’lib, 55 turkum va 10 ta oilaga bo’linadi. arag’aylar oilasi Pinaceae. Qarag’aylar oilasi vakillari MDH xududida keng tarqalgan ’simliklardir. Bu oilaga quyidagi turlar kiradi: oddiy qarag’ay - sosna, qoraqarag’ay - yel, Tilog’och - ist vennitsa, Oq qarag’ay - pixta, barglari qisqa ninasimon bo’lib, mutyovka shaklida yoki juft bo’lib oylashadi. Ildizi yaxshi rivojlangan bo’lib, yon ildizlar hosil qiladi. Qarag’ay bir uyli ayrim jinsli ’simlikdir. chiq urug’lilarning ko’payishini oddiy qarag’ay Pinus sibirica misolida qurib chikamiz. Qarag’ay abiatda keng tarqalgan bo’lib, bo’yi 50 m balandlikka yetadi, 400 yil hayot kechiradi. Sporafill erkak a urg’ochi qubbada hosil bo’ladi. Qubbalar bitta o’simlikda joylashadi. Uzunligi 4-5 sm, diametri 3- sm bo’lib, unda spiral ravishda mikrosporofill joylashgan bo’lib, chang hosil qilishga xizmatqiladi. ikrosporofill tuximsimon shaklda bo’lib, unda ko’p miqdorda mikrospora hosil bo’ladi. Mikrospora ir yadroli, tashqi tomondan intina va ekzina qavati bilan o’ralgan bo’lib, yonida 2 ta to’rsimon havo ufakchasini hosil qiladi. Mikrosporaning unishidan erkak gametofit - chang hosil bo’ladi. ikrospora ikkiga bo’linib, undan ikkita xujayra hosil bo’ladi. (anteridiyli va vegetativ). Anteridiyli ujayra sperma hosil qilishga xizmat qilsa, vegetativ xujayra spermani tuxum xujayraga yetkazib eriishga xizmat qiladi. urg’ochi qubbalar yosh novdaning uchida joylashadi. Qubbaning asosiy o’qida tangachalarjoylashgan bo’lib, unda ikkitadan urug’kurtak hosil bo’ladi. Urug’kurtak nutselus va integumentdantuzilgan bo’ladi.Nutselus tuxumsimon bo’lib, ustidan integument o’rab turadi. Nutselusning qubba o’qiga qaraganqismida chang kirishi uchun yo’l - mikropill joylashgan bo’ladi. Nutselus markazida dastlab bittaxujayra joylashib, unnig bo’linishidan 4 ta megospora hosil bo’lsa, undan 3 tasi xalak bo’ladi yoki