Mavzu: Nur yutilishining asosiy qonunlari

Molyar so‘ndirish koeffitsienti
Nur yutuvchi har qanday sistemaning asosiy xarakterlovchi kattaligi berilgan to‘lqin uzunlikdagi molyar so‘ndirish koeffitsientdir. Nur yutilishining asosiy qonuniga binoan

lC
Bu kattalikning fizik ma’nosi shundan iboratki, eritmada erigan moddaning konsentratsiyasi 1 molь/l va yutish qalinligi 1sm, bo‘lgandagi optik zichlikka molyar so‘ndirish koeffitsienti deyiladi.

Nur yutilishning molyar so‘ndirish koeffitsienti _ Eritmadan o‘tayotgan nurning to‘lqin uzunligiga, erigan moddaning tabiatiga, eritmaning haroratiga bog‘liq bo‘lib, yutayotgan qavatning qalinligiga va konsentratsiyasiga bog‘liq emas. Moddaning har xil bo‘lishiga qarab  ham turli qiymatga ega bo‘ladi.
=2,0*10³ bo‘lsa, reaksiya sezgirligi kam;
=60*10³ bo‘lsa, reaksiya sezgirligi o‘rtacha;
60*10³ bo‘lsa, reaksiya sezgirligi yuqori va
=2*10⁵ bo‘lsa, reaksiya eng yuqori sezgirlikka ega deb hisoblanadi.
Kompleks turg‘un bo‘lsa yaxshi natija olish mumkin, aks holda shartli  topiladi xolos.
Optik zichlik.
1) Eritmaning optik zichligi yutilayotgan nurning to‘lqin uzunligi () ga bog‘liq. To‘lqin uzunligiga bog‘liqligini ifodalaydigan egri chiziq, yutilish spektri deyiladi.
2) Konsentratsiyaga bog‘liq.
Odatda bu bog‘liqlikni darajalangan grafik deyiladi. Bu grafikdan foydalanib noma’lum, moddaning miqdori topiladi.
3) YUtish qalinligi (l) bog‘liqligi. YUtish qalinligini shunday tanlash kerakki, o‘lchanayotgan optik zichliklar 0,1-1,0 oralig‘ida bo‘lsin. SHu oraliqda xatolik minimal bo‘ladi.
Additivlik qoidasi: o‘zaro kimyoviy reaksiyaga kirmaydigan moddalar aralashmasining optik zichligi qiymati alohida moddalar optik zichliklari yig‘indisiga teng:
A_um.=₁S₁l + ….+₂S₂l + …+nSn=l
Bu qoida ko‘p komponentli sistemalarni bir-biridan ajratmagan holda miqdoriy analiz qilishda ishlatiladi.