Mavzu: Neftni termik qayta ishlashning nazariy asoslari Neft tarkibidagi

Kimyoviy usullari. Heft va neft mahsulotlari tarkibidagi uglevodorodlarning harorat, bosim, katalizatorlar, kimyoviy reagentlar ta'sirida chuqur strukturaviy o'zgarishga asoslangan. Bu usullar juda muhim neft mahsulotlarini miqdorini ko'paytirish (masalan benzin) uchun, neft mahsulotlarini sifatini oshirish (masalan, benzinning oktan sonini oshirish, uchun, ayrim individual gomologlarini) olish uchun hamda kimyo sanoatining xomashyolarini (vodorod, sintez-gaz, atsetilin, alkenlar, diyenlar va boshqalarni) olish maqsadida qo'llaniladi. Sanab o'tilgan usullardan neft mahsulotlarini termik va katalitik krekinglashning turli xillari eng ko'p qo'llaniladi.

Нефт маҳсулотларининг синфланиши Нефтни қайта ишлаш заводларида ишлаб чиқиладиган маҳсулотлар таркиби, хоссалари ва ишлатилиш соҳалари бўйича фарқ қиладиган қуйидаги гуруҳларга бўлинади: 1) ёқилғилар–бензинлар (мажбурий ёқиладиган двигателлар учун ёқилғилар), реактив, дизел, газотурбин, печ, қозонхона, коммунал – маиший мақсадда ишлатиладиган суюқлантирилган газлар; 2) нефт мойлари; 3) парафинлар ва церезинлар; 4) ароматик углеводородлар; 5) нефт битумлари; 6) нефт кокси; 7) пластик сурковлар; 8) ёқилғи ва мойларга присадкалар; 9) турли мақсадларда ишлатиладиган бошқа нефт маҳсулотлари.

Ажратиш усулларини классификацияланиши Нефт ва газ маҳсулотларини таҳлинини енгиллаштириш мақсадида ҳар хил усуллар қўлланилади. Улардан кимёвий таркиби ва молекуляр массаси бўйича ажратишдир. Нефтни ажратиш ва унинг таркибидан турли углеводород гуруҳлари ва гетероатомли компонентларни ажратиш учун кимёвий ва физикавий усуллардан қўллланилади. Бу усуллар қуйидаги-лардир. 1. Нефтни ҳайдаш усуллари. 2. Ректификация усуллари. 3. Экстракция усуллари. 4. Абсорбция. 5. Адсорбция усули уларнинг турлари. 6. Кристаллизация усули.

Молекуляр массаси бўйича нефт компонентларини ажратиб олиш учун асосан ҳайдаш усулидан фойдаланилади. Ҳайдашнинг энг муҳим турлари қуйидагилардир. 1. Оддий босим остида ҳайдаш 2. Кичик босим остида ҳайдаш яъни вакуумда ҳайдаш. 3. Сув буғи билан ҳайдаш. 4. Мураккаб ҳайдаш (ректификацияли ҳайдаш).

http://fayllar.org