Mavzu: Navoiy bobomlar

Mavzu:Navoiy bobomlar.

Ta`limiy maqsad: O`quvchilarga shoir Tursunboy Adashboyevning “Navoiy bobomlar” she`rini ifodali, ravon va ongli o`qishga o`rgatish.

Tarbiyaviy maqsad: Buyuk bobomiz, she`riyat mulkining sultoni Alisher Navoiy hayoti va ijodi haqida tushunchalar berish, ulug` ajdodimiz merosini o`rganish hissini tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning og`zaki nutqini o`stirish mustaqil mutolaaga yo`naltirish.

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars metodi: Suhbat, mustaqil ish.

Dars jihozi: Darslik, A. Navoiy portreti, test savollari, texnik vosita.

Darsning borishi :

Tashkiliy qism: O’qituvchi bolalar bilan salomlashib, bugungi sana, oy, kun haqida so’raydi. 2016-yil ”Sog’lom ona va bola” yilining maqsad va mohiyati haqida qisqa suhbat uyishtiradi.

O’qituvchi:-bolalar hozir yozuv taxtasi yoniga 3 o’quvchini taklif etamiz. (1-topshiriq)

1-o’quvchi yozuv taxtasiga bahor faslini tasvirlab, rasm chizadi.

2-o’quvchi bahor fasliga oid 2, 3 ta gap tuzib yozadi.

3-o’quvchiga o’tilgan mavzu bo’yicha savollar beriladi. (yozuvchi Xondamirning “ Tanbeh” asari asosida )

1) Alisher Navoiy naqqoshning yalqov va beparvoligiga qarshi qanday chora qo’lladi?

2) Hikoyadan buyuk bobomiz Alisher Navoiyning qanday fazilatlarini bilib oldingiz?

3) Biz nima uchun A Navoiy bilan faxrlanamiz?

O’quvchilarning bilimlari rag’batlantiriladi. So’ngra 5 ta savoldan iborat test topshirig’i tarqatiladi.

O’qituvchi:- O’quvchilar, endi test daftaringizni ochingda, javob yozishga tayyorlaning.

1. 
   Ulug’ allomalardan kimlarni bilasiz?
   

1. 
   A. Navoiy, Farobiy
   
2. 
   Al Xorazmiy, Zafar Diyor
   
3. 
   Farobiy, Q. Muhammadiy
   

2. 
   O’zbekiston Respublikasi Davlat Madhiyasini kim yozgan?
   

1. 
   Z. Diyor
   
2. 
   A. Oripov
   
3. 
   M. Burhonov
   

3. 
   A. Navoiy yozgan asar nomini toping.
   

1. 
   O’zbekiston
   
2. 
   O’tgan kunlar
   
3. 
   Xamsa
   

4. 
   O’zbekiston Respublikasi Davlat Madhiyasi qachon qabul qilingan?
   

1. 
   1992 yil 10-dekabr
   
2. 
   1992 yil 8-dekabr
   
3. 
   1991 yil 18-noyabr
   

5. 
   G’azal mulkining sultoni kim?
   

1. 
   A. Oripov
   
2. 
   A. Navoiy
   
3. 
   Q. Muhammadiy
   

Test javoblari:

1-a; 2-b; 3-d; 4-a; 5-a;

Savollar bo’yicha to`g`ri javob topgan o`quvchilar aniqlanib ,baholanadi .

O`quvchilar diqqatini jalb qilish maqsadida “Zanjir “ o`yini tashkil qilinadi. O`yin sharti:Ulug` allomalardan kimlarni bilasiz? (Savolga o`quvchilar ketma-ket javob berishga harakat qiladilar)

1-bola :-A.Navoiy…

2-bola :-A.Navoiy, Z. M. Bobur…

3-bola :-A.Navoiy, Z. M. Bobur, M. Ulug`bek…

4-bola :-A.Navoiy, Z. M. Bobur, M. Ulug`bek ,Ibn Sino …

5- bola :-A.Navoiy, Z. M. Bobur, M. Ulug`bek, Ibn Sino, A. Temur…

(O`yinda 5 nafar o`quvchi qatnashadi.)

Dam olish daqiqasi kompyuter yordamida musiqali harakat.
Yangi mavzu:”Navoiy bobomlar”

T. Adashboyev she`ri.

O`qituvchi:-Buyuk bobokalonimiz Mir Alisher Navoiy 1441-yil 9- fevral kuni Hirot shahrida tug`ilgan. Alisher yoshligida odobli ,o`tkir zehnli ,zukko, she`riyatga qiziquvchan bola bo`lgan va kattalar e`tiboriga tushgan. Hozir biz sevimli shoirimiz Tursunboy Adashboyevning “ Navoiy bobomlar “ she`ri bilan tanishamiz.O`tgan darslarimizda T. Adashboyevning “Qish” nomli she`rini o`rgangan edik.(She`r muallifi T. Adashboyevning hayoti va ijodi haqida ma`lumot beriladi)

TURSUNBOY ADASHBOYEV.

Taniqli bolalar shoiri Tursanboy Adashboyev 1939 yilda qardosh Qirg`izistonning o`sh viloyatida qarashli Olabuqa tumanida tug`ilgan. U Toshkent

Davlat dorilfununini hamda Moskvadagi Jahon adabiyoti instutini bitirgan. Shoir “OLATOG`-LOLATOG`” kitobida:

O`zbek, qirg`iz qoni singgan,

Sizga aytsam to`g`riman.

Shu boisdan ikki xalqning

Erka shoir – o`g`liman.

Deb yozganidek ikki elning farzandidir.

Tursunboy Adashboyev o`zbek va qirg`iz tillarida ijod qilgan.”Kamolning olmasi “ deb nomlangan birinchi kitobi 1967-yilda ,talabalik chog`idayoq nashr qilingan . Keyinchalik Toshkentda va Bishkekda “Biz sayohatchilar” (1969), “Ala Toluk bolomun”(1971)“Arslonbobo

shaharchasi”(1973), “Surnay”(1975), “Nur daryo”(1977),”Guldasta” (1979), “Olatog`-lolatog`” (1982),”Olabuqa to`lqinlari”(1985), “Sovg`a”(1987) to`plamlari bosilib chiqqan.

Tursunboy Adashboyevning hazil –mutoyiba bilan yozilgan qator asarlari rus,latish, qozoq, tojik tillarida chop etilgan.Eng sara she`rlari esa qirg`iz va o`zbek bolalar she`riyati antalogiyalaridan o`rin olgan. 1989-90-yillarda uning “Arslonbob afsonasi”,

“Sichqonning orzusi”, “Uch bo`taloq va sirli qovoq “ to`plamlari bosilib chiqqan.

Tursunboy Adashboyev jahon hamda qardosh xalqlar bolalar she`riyati vakillarining asarlarini o`zbek tiliga tarjima qilish borasida ham faol ish olib borgan.Korney Chukovskiy, Samuil Marshak, Musa Jong`oziyev, Qodir Mirzaliyev, Og`ageldi Allanazarov kabi shoirlarning she`rlarini yosh kitobxonlar Tursunboy Adashboyev tarjimasida sevib o`qimoqdalar.

-Demak yangi mavzu Alisher Navoiy haqida ekan ,siz uning qanday she`r va hikmatli so`zlarini bilasiz ?

1-bola :- Boshni fido ayla ato qoshig`a,

Jonni fido ayla ano boshig`a.

Tun kuningda aylagali nurfosh,

Birisin oy angla , birisin quyosh.

2-bola:Chin so`z e`tiborli, yaxshi so`z qisqa bo`ladi.

3-bola: Oz-oz o`rganib dono bo`lur,

Qatra-qatra yig`ilib daryo bo`lur .

4-bola: Bilmaganin so`rab o`rgangan olim

Orlanib so`ramagan o`ziga zolim.

5-bola : Tilni bilish –dilni bilishga yo`l ochar.

O`qituvchi:-Bolalar , hozir men shoir Tursunboy Adashboyevning Alisher Navoiyga bag`ishlab yozgan she`rni o`qib beraman.Siz o`qilishiga va mazmuniga e`tibor bering .

Navoiy bobomlar

Hirot tuprog`ida voyaga yetgan,

“Qush tili” yo`llarini munavvar etgan,

Yillar to`zonidan sog`-omon o`tgan

Navoiy bobomlar

Buyuk odamlar.

“Xamsa”si ko`ngilni shamdek yoritgan,

Tilimizni ko`rkam , boy etgan,

Mag`rib-u mashriq ham iftixor etgan

Alisher bobomlar

Qutlug` qadamlar.
Dostonlari chiqmagay yoddan,

So`rang Majnun ,Qaysdan ,Farhoddan,

Layli ,Shirin qaddi shamshoddan,

Navoiy bobomlar

Buyuk odamlar
Mir Alisher otash zabondir,

Umri boqiy omon-omondir,

G`azallari fidoyi-jondir,

Navoiy bobomlar

Qutlug` qadamlar.

O`qituvchi she`r mazmuni yuzasidan quyidagi savollarni berib , o`quvchilarni tushunchalarini so`raydi.

1)She`rda Alisher Navoiy haqida nima deyilgan?

2) She`da A. Navoiy asarlarining qaysi qahramonlari aks ettirilgan?

3) Alisher Navoiyning qaysi asarlarini bilasiz?

(She`r o`quvchilarga navbati bilan o`qitiladi)

3. Darsni mustahkamlash uchun savollar:

-Alisher Navoiy qachon va qayerda tug`ilgan?

-A. Navoiy yoshligida qanaqa fazilatlarga ega bo`lgan?

-A . Navoiy yozgan asar nomlarini aytib bering.

O`quvchilarning bilimlari rag`batlantirilib, baholanadi.

4.VAZIFA: She`rni yod olish.