Mavzu: Mutaxasisning kasbiy o’zligi

Kasbiy yaroqlilikning ikki xil turi farqlanadi:

• Kasbiy yaroqlilikning ikki xil turi farqlanadi:
• Mutloq kasbiy yaroqlilik - bunda insondan maxsus qobiliyat talab qilinadigan kasblar uchun yaroqlilik nazarda tutiladi.
• Nisbiy kasbiy yaroqlilik - bunda har qanday sog’lom inson uchun imkon darajasida bo’lgan kasblarga bo’lgan yaroqlilik nazarda tutiladi.

Kasbiy o’z o’zini anglashning muhim elementlaridan biri bu insonning kasbga yaroqliligidir. Ma’lumki inson , masalan, uchuvchi bo’lishga qiziqishi mumkin. Boringki, uning kasbiy yo’nalganligi ham to’g’ri kelishi mumkin. Biroq, u kasbiy jihatdan yaroqsiz bo’lsa , tabiiyki bu kasbni tanlay olamaydi.

Kasbiy tanlov va kasbga yaroqlilikni (layoqatini) baholashda quydagilarga alohida e’tibor qaratilishi lozim:

Kasbiy tanlov va kasbga yaroqlilikni (layoqatini) baholashda quydagilarga alohida e’tibor qaratilishi lozim:

• Yosh mutaxassis tomonidan yangi ijtimoiy, kasbiy talablar va mas'uliyatlarini qabul qilinishi.
• Kasbga kirib borish orqali kasbiy tajribaga ega bo‘lish, hayotda yangi tartib, ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatlarga moslashish.
• Kasbga ko‘nikishdagi ijtimoiy qiyinchiliklar, kasbiy layoqatsizlikning yashirin shakli, kasbiy xulq-atvorni egallashdagi va yangi hayot tarziga ko‘nikishdagi qiyinchiliklarni yengib o’tish.
• Kasbiy faoliyatdagi yuksalish imkoniyatlari,ish xaqqi kasbdan va rahbarlar bilan o‘zaro munosabatlardan qoniqmaslik, kasbiy rivojlanishdagi ziddiyatlarni to’g’ri baholay olish va ularni korreksiya qilish.
• Kasbiy mehnatdan shaxsiy ma'noni topish, kasbiy hayotning yangi tomonlarini qidirish, insonlar bilan bo‘lgan munosabatlardagi ziddiyatlaridagi inqirozlardan chiqish va kelishmovchiliklarni hal etish hamda psixologik charchoqni bartaraf etaolish
• Kasbiy hayotdagi yangi yo‘lni tan olish.
• Mutaxassislikning destruktiv rivojlanishi, kasbiy deformatsiyalar, kasbiy charchoq holatida kasbning ma'nosini yo‘qotib qo’ymaslik.
• Shaxsning kasbiy deformatsiyalarini aniqlash va tahlil etish, uning sabablarini o‘rganish, kasbga nisbatan ko‘nika olmaslikni yengib o‘tish.
• Ijtimoiy-psixologik keraksizlik hissi tufayli kelib chiqadigan psixologik zo‘riqishdan xalos etish, yangi hayot tarzi va hayotda yangi ma'noni topishga intilish.