Mavzu: Moliyaviy tizim va moliyaviy oqimlar Reja: Moliyaviy tizim: ta’rifi, mazmun-mohiyati

Mavzu: Moliyaviy tizim va moliyaviy oqimlar
Reja:
1. Moliyaviy tizim: ta’rifi, mazmun-mohiyati
2. Moliyaviy tizimda moliyaviy oqimlarning tutgan o‘rni
Tayanch so’z va iboralar: aktivlar (assets), investitsiyalar uchun aktivlar tanlash, (assetsallocation), majburiyatlar (liability), mulkning sof qiymati, yoki kompaniyaning o’z kapitali (networth),
“Moliyaviy bitimlar tuzish, aktivlar va riskni almashishda foydalaniladigan bozorlar va boshqa institutlar majmuiga moliyaviy tizim (financial system) deyiladi”

Fchers (fyuchers shartnomasi) inglizcha “futures” so‘zidan olingan bo‘lib, hosila moliyaviy instrument sanaladi. U bazaviy aktivning oldi-sotdisi bo‘yicha standart muddatli shartnoma bo‘lib, unga ko‘ra tomonlar (sotuvchi va xaridor) baholarning darajasi va mol yetkazib berish muddatlari xususida kelishib oladilar.. Manba: http://ru.wikipedia.org /wiki/ Fyuchers.

• Fchers (fyuchers shartnomasi) inglizcha “futures” so‘zidan olingan bo‘lib, hosila moliyaviy instrument sanaladi. U bazaviy aktivning oldi-sotdisi bo‘yicha standart muddatli shartnoma bo‘lib, unga ko‘ra tomonlar (sotuvchi va xaridor) baholarning darajasi va mol yetkazib berish muddatlari xususida kelishib oladilar.. Manba: http://ru.wikipedia.org /wiki/ Fyuchers.
• Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Fyuchers (lot. futurus — kelajak) — tovar yoki fond birjalarida xom ashyo tovarlari, oltin, valyuta, qimmatli qogʻozlarni hozirgi amalda boʻlgan narxlarda, lekin yetkazib berish va haqini keyingi kelishilgan muddatlarga qoldirish bilan oldisotdi qilish boʻyicha bitishuvlar. Bitishuv ijrosiga qadar xaridor kamroq kafolat summasini (zakalat) beradi. Aksariyat hollarda F. bitimlari tovarni uzilkesil xarid qilish yoki sotish maqsadlarida emas, balki kelgusi bitishuvlarga nakd tovarni gʻamlash yoki tovarni keyinchalik qayta sotish xisobidan fonda olish maqsadlarida tuziladi. Hali ishlab chiqarilmagan tovarning namunalari boʻyicha oldisotdi bitishuvlarini ham F. deb atash mumkin. F. to muddati kelguniga kdsar birjalarda maklerlar tomonidan koʻp marta qayta sotiladi va sotib olinadi.

Asosiy ishi moliyaviy xizmatlar taqdim etish va moliyaviy mahsulotlar savdosidan iborat bo‘lgan firmalar moliyaviy vositachilar deb ataladi. Ularning tarkibi, asosan, banklar, investitsion va sug‘urta kompaniyalaridan iborat.
Moliyaviy vositachilarning moliyaviy xizmatlari qatoriga hisobraqamlarni ochish, tijorat qarzlari va ipoteka kreditlarini berish, sug‘urta shartnomalarining keng doirasiga hamda o‘zaro jamg‘armalarda ishtirok etishga yo‘l ochish kiradi.
Resurslarning moliyaviy resurslari ortiqcha bo‘lgan iqtisodiy sub’ektlardan moliyaviy resurslari defitsit bo‘lgan iqtisodiy sub’ektlarga oqib o‘tishiga moliyaviy oqim deyiladi. Moliyaviy oqimlarsiz moliyaviy tizimni tasavvur etib bo‘lmaydi. Ularsiz moliyaviy tizim “bo‘sh”ligicha qolaveradi. Moliyaviy oqimlar bo‘lmasa, moliyaviy tizimga ham hojat yo‘q.
UYGA TOPSHIRIQ
Moliyaviy oqimga amaliy
misollar keltiramiz.
UYGA TOPSHIRIQ
Moliyayaviy tizim zarurligiga amaliy misollar keltiring.
Adabiyotlar:
1. Vahobov A., Malikov T. Moliya. Darslik. Toshkent, “Noshr”, 2011 y.,
712 b.
2. Zaynalov J.R. tahriri ostida. Moliya (Korxonalar moliyasi) Darslik. T.:
“Iqtisod-moliya” 2018 y.
3. Malikov T.S. Moliya. O’quv qo’llanma. – T.: “Iqtisod-moliya”, 2018 y. –
266 b.
4. Романовский М.В., Врублевская О.В., Финансы. Учебник для
бакалавров. 2012. - 590 с.
5. Боди, Зви, Мертон, Роберт. Финансы.: Пер. с анг. Уч.пос. – Москва:
“Вилямс” 2009. – 592.
6. Public finance. Harvey S. Rosen, Ted Gayer. 10 th ed.United States.2013
7. Marcia Cornett, Troy Adair, Finance: Applications and Theory, 2014
8. Jean-Pierre Danthine, John B. Donaldson, Intermediate Financial Theory, Third Edition, 2014