Mavzu: Moliyaviy hisobot: mazmuni funktsiyari va turlari

Moliyaviy hisobotlarning uchta turi nimadan iboratligini aniq tushuntirib berish uchun, misol tariqasida, “XYZ” korxonasiga tegishli bo‘lgan ma’lumotlardan foydalanamiz. Aytaylik, “XYZ” - bu 10 yil avval tashkil etilgan korxona. U kundalik ehtiyoj mollari ishlab chiqarish va ularni sotish bilan shug‘ullanadi. Keyingi o‘rinlarida navbatma-navbat keltirilgan jadvallarda “XYZ” korxonasining balansi, bu korxona faoliyatining moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisoboti va uning pul oqimlari to‘g‘risidagi hisoboti keltirilgan. Ular dunyo taraqqiy etgan mamlakat-larining har qanday ishlab chiqarish korxonasi uchun xos. Quyida moliyaviy hisobotlarning har bir turi bilan batafsilroq tanishib chiqishni taklif etamiz.

Moliyaviy hisobotlarning uchta turi nimadan iboratligini aniq tushuntirib berish uchun, misol tariqasida, “XYZ” korxonasiga tegishli bo‘lgan ma’lumotlardan foydalanamiz. Aytaylik, “XYZ” - bu 10 yil avval tashkil etilgan korxona. U kundalik ehtiyoj mollari ishlab chiqarish va ularni sotish bilan shug‘ullanadi. Keyingi o‘rinlarida navbatma-navbat keltirilgan jadvallarda “XYZ” korxonasining balansi, bu korxona faoliyatining moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisoboti va uning pul oqimlari to‘g‘risidagi hisoboti keltirilgan. Ular dunyo taraqqiy etgan mamlakat-larining har qanday ishlab chiqarish korxonasi uchun xos. Quyida moliyaviy hisobotlarning har bir turi bilan batafsilroq tanishib chiqishni taklif etamiz.

Balans. Korxona balansi uning muayyan vaqt oralig‘idagi aktivlarini va majburiyatlarini aks ettiradi. Aktivlar va majburiyatlar o‘rtasidagi farq korxonaning sof qiymatini tashkil etadi. Uni, shuningdek, o‘z kapitali deb ham Moliyaviy hisobot turlari Balans Korxonaning muayyan vaqt oralig‘idagi aktivlarini va majburiyatlarini o’zida aks ettiradi Moliyaviy natijalar to’g’risida hisobot Ma’lum vaqt oralig‘ida korxona samaradorligiga umumiy baho berish imkoniyatini beruvchi hisobot Pul oqimlari to’g’risida hisobot Ma’lum davr ichida korxonaning pul oqimlari kirimi va chiqimini o’zida aks ettiriadi 202 ataydilar. Korxonalarda sof qiymat aksiyadorlik kapitali qiymati deb ataladi. Mamlakatimizdagi Buxgalteriya hisobi milliy standartlari (BHMS), AQShda esa qabul qilingan va buxgalteriya hisobi bo‘yicha xalqaro standartlarni aks ettiradigan Buxgalteriya hisobi yuritishning umumiy prinsiplari va qoidalariga (GAAP – generally accepted accounting principles) muvofiq korxona balansida aks etilgan aktivlar, majburiyatlar va xususiy kapital qiymati o‘zining boshlang‘ich qiymatiga (historical value) ko‘ra baholanishi kerak.