Mavzu: Molekulyar biologiya fani yutuqlarining sanoatga tadbiq etilishi. Mashg‘ulot o‘tkazishdan maqsad

Transgen o’simlik olish texnalogiyasi

Tuzli muhitga moslashgan o’simlik navlari O’zbekiston Respublikasi uchun istiqbolli bo’lib, bir necha milliard kubometr kollektor-drenaj suvlaridan foydalanish va millionlab gektar sho’rlangan yerlarni o’zlashtirish imkoniyatini beradi. Bu esa o’z navbatida, kelgusida jiddiy bo’lgan oziq-ovqat, minglab dehqonlarni qo’shimcha yer hamda qishloq aholisini ish bilan ta'minlash kabi muhim muammolarni hal qilishi mumkin.

O’zbekiston Respublikasidagi tuproqlar natriy, magniy, xlorid va sulfatlar bilan sho’rlangan bo’lib, tuzli muhitga moslashgan transgenli o’simliklarni introduksiya asosida ratsional ravishda hududiylashtirish va bunday o’simlik turlarini Shimoliy viloyatlarimizda, sovuq sharoitda ham ekib, hosil olish imkonini beradi. Chunki, transgen o’simlik hujayrasi va to’qimalarida sho’rli muhitda oziqlanish uchun ozuqa organik birikmalar miqdorini oddiy o’simlikka nisbatan bir necha marta ko’p to’playdi. Bunday jarayon o’simlikning sovuqqa chidamlilik qobiliyatini o’z-o’zidan oshirish xususiyati bilan ta'minlaydi.

Kelgusida mahalliy o’simliklar asosida tuzli muhitga chidamli transgenli navlarini yetishtirish mumkin. Masalan, O’zbekiston Respublikasida o’sadigan saksovulning bo’yi 10 m, diametri 1m atrofida bo’lib, minerallangan tarkibida 40 g/l tuz bo’lgan muhitda bemalol o’saveradi. Bu o’simlik genini ajratib, mahalliy qishloq xo’jalik ekinlariga o’tkazish istiqboli ham yo’q emas. Respublikamizda bunday tadqiqot ishlarini bajarish imkoniyatlari mavjud.