Mavzu: Modda miqdori. Avogadro doimiysi

Mavzu: Modda miqdori. Avogadro doimiysi

Reja:

2
Modda miqdori
1
Avogadro doimiysi

Kimyoning fundamental qonunlari kashf qilinganidan so‘ng, kimyoviy elementlar va ularning birikmalarining miqdorini ifodalash uchun masalan, "gramm atom" va "gramm molekula" birliklari qo‘llanilgan. Ushbu birliklarda, qiymatlari amalda juda nisbiy bo‘lgan "Atom massasi" va "molekulyar massa" bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqlik mavjud edi.

• Kimyoning fundamental qonunlari kashf qilinganidan so‘ng, kimyoviy elementlar va ularning birikmalarining miqdorini ifodalash uchun masalan, "gramm atom" va "gramm molekula" birliklari qo‘llanilgan. Ushbu birliklarda, qiymatlari amalda juda nisbiy bo‘lgan "Atom massasi" va "molekulyar massa" bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqlik mavjud edi.

"Atom massasi" dastavval, bosh kelishuvga ko‘ra, kislorodning atom massasi - 16 ga nisbatan olingan edi. Biroq, fiziklar spektrometrda kislorod izotoplarini ajratib olishganida, ular 16 qiymatini, izotoplardan bittasi uchun, kimyogarlar esa, aynan shu qiymatni (biroz o‘zgaruvchanini) kislorodning 16, 17, 18 izotoplarining o‘zaro aralashmasi uchun qabul qilishdi.

• "Atom massasi" dastavval, bosh kelishuvga ko‘ra, kislorodning atom massasi - 16 ga nisbatan olingan edi. Biroq, fiziklar spektrometrda kislorod izotoplarini ajratib olishganida, ular 16 qiymatini, izotoplardan bittasi uchun, kimyogarlar esa, aynan shu qiymatni (biroz o‘zgaruvchanini) kislorodning 16, 17, 18 izotoplarining o‘zaro aralashmasi uchun qabul qilishdi.

Vanihoyat 1959/60 yillar davomida, Xalqaro Amaliy va Nazariy Fizika ittifoqi (IUPAP) va Xalqaro Amaliy va Nazariy Kimyo ittifoqi (IUPAC) bilan o‘zaro hamkorlikda bunday ikkiyoqlamalikka barham berdi. o‘sha vaqtdan buyon fiziklar va kimyogarlar, moddaning atom massasini, to‘g‘riroq aytganda nisbiy atom massasi Ar(12C), massa soni 12 bo‘lgan uglerod 12 izotopi (uglerod 12, 12C) asosida belgilashga kelishib oldilar. Ushbu birlashtirilgan shkalaga ko‘ra, nisbiy atom massa va molekulyar massa (ular shuningdek mos ravishda "Atom massasi" va "molekulyar massa" ham deyiladi) qiymatlarini beradi.

• Vanihoyat 1959/60 yillar davomida, Xalqaro Amaliy va Nazariy Fizika ittifoqi (IUPAP) va Xalqaro Amaliy va Nazariy Kimyo ittifoqi (IUPAC) bilan o‘zaro hamkorlikda bunday ikkiyoqlamalikka barham berdi. o‘sha vaqtdan buyon fiziklar va kimyogarlar, moddaning atom massasini, to‘g‘riroq aytganda nisbiy atom massasi Ar(12C), massa soni 12 bo‘lgan uglerod 12 izotopi (uglerod 12, 12C) asosida belgilashga kelishib oldilar. Ushbu birlashtirilgan shkalaga ko‘ra, nisbiy atom massa va molekulyar massa (ular shuningdek mos ravishda "Atom massasi" va "molekulyar massa" ham deyiladi) qiymatlarini beradi.

Mol. Kimyoda massa, hajm, zichlik kabi kattaliklar qatorida modda miqdori ham qo‘llaniladi. Modda miqdorining o‘lchami – mol.

Modda miqdori – moddaning mol o‘lchovidagi miqdori. 1 mol – 0,012 kg ugleroddagi atomlar soniga teng zarralar (atom, molekula va boshqa zarralar) tutuvchi modda miqdori.

Mol, ya’ni 0,012 kg uglerodda qancha atom borligini aniqlab olaylik. Buning uchun 0,012 kgni bitta uglerod atomi massasiga (19,93·10-27 kg) bo‘lamiz.

Har qanday 1 mol miqdordagi moddada 6,02·1023 ta zarra (atom, molekula va boshqa zarralar) bo‘ladi. Bu son Avogadro doimiysi deyiladi va NA bilan belgilanadi.

1 mol suvda 6,02·1023 ta suv molekulasi, 1 mol kislorodda 6,02·1023 ta kislorod molekulasi bo‘ladi. Moddaning ma’lum miqdoriga ma’lum massa mos keladi.

Modda massasi kg (kilogramm) yoki g (gramm)larda, modda miqdori molda ifodalanadi. Moddaning molar massasi esa kg/mol yoki g/molda ifodalanadi

Modda molar massasining son qiymati uning nisbiy molekular massa siga (Mr) teng.

1 mol suv = 18 g Mr (H2O) = 18
Suv molekulasi
Kislorodning molar massasi 0,032 kg/mol yoki 32 g/mol.
Suvning molar massasi 0,018 kg/mol yoki 18 g/mol.

Atom holidagi kislorod molar massasi 0,016 kg/mol yoki 16 g/mol.