Mavzu: mis ishlab chiqarish texnologiyasi. Mis qotishmalari

MAVZU: MIS ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI. MIS QOTISHMALARI.

REJA:

1. Mis ishlab chiqarish.
2. Alyuminiy ishlab chiqarish.
3. Titan ishlab chiqarish.
4. Magniy ishlab chiqarish.

Rangli metallarning ahamiyati kundan kunga ortib borayapti, ayniqsa radioelektronika, atom energetikasi, kosmik parvozlarlarni rivojlanishi bilan bog’liq.

Eng ko’p qo’llaniladigan metallar – bu mis (Cu), rux (Zn), qo’rg’o’shin (Pb), qalay (Sn), alyuminiy (Al), nikel (Ni), magniy (Mg), titan (Ti).
Rangli metallarni olish usullari xilma-xil:
Pirometallurgiya usul:
Yuqori temperatu- rada kechadigan metallurgiya jarayonlarning majmuasi
Gidrometallurgiya usul:
Metall rudalari kimyoviy moddalar- ning suvlar eritma- larida eritiladi, keyin metallar eritmalar- dan ajratiladi
Metallotermik usuli:
Kerakli metallar kimyoviy birikmalar- dan boshqa aktivroq metallar (Al, Ca, Mg) yordamida tiklanadi


Mis ishlab chiqarish.
Mis olish uchun mis rudalar, mis qoldiqlari va mis qotishmalari ishlatiladi. Rudalarda 1 – 6% mis bo’ladi. Rudalarda mis quyidagi birikmalarni hosil qiladi: oltin gugurt bilan birikmalar – (CuFeS2 – халькопирит, Cu2S – халькозин, CuS – ковелин); oksidlar ko’rinishida - (CuO,); gidrokarbonatlar ko’rinishida - CuCO3 ·Cu(OH)2
Mis asosan pirometrIk usuli bilan quyidagi boskichlarda olinadi: 1) rudalarni eritishga tayorlash; 2)shteyn olish uchun rudalarni eritish (shteyn-mis va temir sulfidlar eritmasi); 2) shteyndan konvertorlarda mis olish;3) misni tozalash
1 bosqich - rudalarni eritishga tayorlash Ruda maydalanadi (0,1-0,2 mm), keyin boyitiladi va qizdiriladi.
Mis rudalari flotatsiya usuli bilan boyitiladi.
Flotatsiya usulu maydalangan hamma materiallarning suvlanishi har xil bo’lishiga asoslangan. Gaz pufakchalari har bir mineralga har xil yopishadi va natijada pufakcha-mineral juftlarning og’irligi bir biridan farq qiladi va minerallar qatlam-qatlamlarga ajraladi. Natijada tarkibida 35% gacha mis, 50% gacha oltin gugurt bo’lgan jism (kontsentrat) hosil bo’ladi.
bu jism oltin gugurtni kamaytirish maqsadida 750–800 С da pechda qizdiriladi.