Мавзу: Миллий бойлик статистикаси Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус

2. Асосий фондлар хақида тушунча.

• 2. Асосий фондлар хақида тушунча.
• Миллий бойликнинг асосий қисми асосий фондлар ҳисобланади. Асосий фондлар деганда, ишлаб чиқариш жараёнида яратилган, узоқ муддат хизмат қиладиган, натурал физик хусусиятларини йўқотмайдиган, маҳсулот ишлаб чиқаришда ёки хизмат кўрсатишда иштирок этадиган ишлаб чиқариш фаоллари тушунилади. Товар ишлаб чиқаришда иштирок этадиган асосий фондлар, бу - аввало ишлаб чиқариш воситалари (болға, арра ва ҳ.к) бўлиб, меҳнат предметига таъсир кўрсатади ва бу ишлаб чиқаришда иштирок этиш жараёнида ишлаб чиқариш босқичларида узоқ муддат, бир неча бор иштирок этади ва физик хусусиятларини йўқотмайди.

Асосий фондлар таснифи

• Асосий фондлар таснифи
• Бино (тураржой биносидан ташқари).
• Иншоотлар.
• Турар жой бинолари.
• Машина ва ускуналар.
• Транспорт воситалари.
• Ишлаб чиқариш ва хўжалик инвестори ва инструментлар.
• Ишчи ва маҳсулдор мол.
• Кўп йилги экин.
• Бошқа асосий фондлар.

Асосий фондлар амортизацияси

• Асосий фондлар амортизацияси
• Асосий фондлар ишлаб чиқариш жараёнида иштирок этиши натижасида емирилиб, шу емирилиш суммаси, ишлаб чиқараётган маҳсулот қийматига амортизация ажратмаси орқали ўтказилади.
• Йиллик амортизация суммаси қўйидагича ҳисобланади:

Бу ерда: Ф – асосий фонднинг тўла бошланғич ёки тиклаш қиймати; Т – асосий фонднинг тугатилиш қиймати Г – меъёрий хизмат қилиш муддати (йиллар)..

• Йиллик амортизация меъёри:
• Б – баланс қиймати.

3. Асосий фондларнинг такрор ишлаб чиқариш кўрсаткичлари қуйидаги коэффициентлар орқали ифодаланади ва ўрганилади:

• 3. Асосий фондларнинг такрор ишлаб чиқариш кўрсаткичлари қуйидаги коэффициентлар орқали ифодаланади ва ўрганилади:
• Асосий фондларнинг ўсиш ёки камайиш коэффициенти;
• Асосий фондларнинг қўшимча ўсиш ёки камайиш коэффициенти;
• Асосий фондларнинг сафини тўлдириш коэффициенти
• Асосий фондларни ҳисобдан чиқариш коэффициенти;
• Асосий фондларнинг эскириш коэффициенти;
• Асосий фондларнинг яроқлилик коэффициенти;

• Асосий фондларнинг ҳолати ва ҳаракати тўғрисидаги
• 2018 йил кўрсаткичлари

Кўрсаткичларнинг номи	Бошланғич қиймати, млн.сўм				Эскириши, млн.сўм		Қолдиқ қиймати, млн.сўм
	Йил бошига қол-диқ	Кирим	Чиқим	Йил охирига қол-диқ	Йил бошига	Йил охирига	Йил бошига	Йил охири-га
1.Бино,иншоот, узатиш мосла-маси	717,4	239,6	24,3		229,0	265,0
2.Машина ва жиҳозлар	265,0	49,8	32,3		119,8	112,0
3.Транспорт воситалари	74,4	51,3	2,5		27,4	29,2
4.Ишчи ва маҳсулдор чорва моллари	1383,7	1027,5	453,9		-	-
5.Бошқа асосий фондлар	65,6	1,4	2,8		20,2	19,3
Жами