Мавзу. Металл конструкциялар тўғрисида умумий маълумотлар ва уларни ҳисоблаш

2.11- расм. Юқори мустаҳкамли болтлар билан бириктирилган бирикма.
Ечими. Битта болт билан махкамланган элементлардаги туташ сиртлардан ҳар бирининг қабул қила оладиган ҳисобий кучни аниқлаймиз:

Бирикмага талаб қилган болтларни сонини аниқлаймиз:

Болтларни сонини 8 деб қабул қилиб оламиз ва бирикмада жойлаштирамиз.
Ҳар қаторга 4-та болт жойлаштирамиз. Жами бирикмага 16–та болт жойлаштирилади.
Элементни заифлашган кесим юзасини аниқлаб унда ҳосил бўлаётган кучланишни топамиз.

Бирлаштирадиган фасонкани ўлчамларини аниқлаймиз.

Демак, прокладкани ўлчамлари 360х250х8х2та варақасимон пўлат сортаментидан олинади.


Назорат саволлари.

1.Электр ёйи ёрдамида пайвандлаш кимлар томонидан кашф этилган?

2.Электр ёйи билан пайвандлаш усуллари?
3.Учма-уч чокни ҳисоблаш қайси формула орқали бажарилади?
4. Бурчакли чокни ҳисоблаш қайси формулалар орқали бажарилади?
5.Учма-уч пайванд чокларининг шакллари?
6. Болтларни хиллари?
7.Болтли бирикмалар қандай ҳисобланади?
8.Ўта мустаҳкамли болтлар билан бажарилган бирикмалар қандай тартибда ҳисобланади?
9. Болтлар бирикмада қандай жойлаштирилади?


2.3-Мавзу.Тўсинлар ва тўсинли конструкциялар.


2.3.1.Тўсиннинг умумий таснифи.
Тўсинлар – жамоат ва турар-жой биноларининг синчини яратишда, ишлаб чиқариш майдончаларини қуришда қаватлараро ёпмаларида, кўприкларда ва бошқа бир қатор соҳаларда қўлланилади. Тўсинлардан кенг кўламда фойдаланишнинг асосий сабабларидан бири тўсин конструкциясининг оддийлиги ва ундан фойдаланишнинг ишончлилигидадир. Конструктив шакли қулай, баландлиги унча катта эмас. Статик схемаси бўйича тўсинлар бир оралиқ ва кўп оралиқли бўлиши мумкин, ҳамда консолли бўлади.
Тўсинларга тушадиган юкка ва таянчлар ора масофасига кўра тўсинлар яхлит ёки йиғма кесимли бўлиши мумкин. Йиғма тўсинлар пайвандли ёки болтли бўлади.