Mavzu: Mehnatga oid huquqiy munosabatlar. Ishga qabul qilish va mehnat shartnomasini tuzish. Ish vaqti va dam olish vaqti

O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi,
126-modda


Dam olish vaqti:
—— dam olish va ovqatlanish uchun tanaffus (uzog‘i bilan 2 soat);
—— kundalik dam olish (kamida 12 soat);
—— dam olish kunlari (5 kunlik ish haftasida — ikki kun, 6 kunlik ish haftada — bir kun);
—— dam olish kunlari ishlash taqiqlanadi (ayrim xodimlarni alohida hollardagina ishga jalb etishga yo‘l qo‘yiladi, bunda mehnatga haq ikki hissa miqdorda to‘lanadi);
—— yillik ta’tillar (eng kami — 15, eng ко‘pi — 48 ish kuni);
—— bayram kunlari.


Bayram (ishlanmaydigan) kunlari:
—— 1-yanvar — Yangi yil;
—— 8-mart — Xotin-qizlar kuni;
—— 21-mart — Navro‘z bayrami;
—— 9-may — Xotira va qadrlash kuni;
—— 1-sentabr — Mustaqillik kuni;
—— 1-oktabr — O‘qituvchi va murabbiylar kuni;
—— 8-dekabr — Konstitutsiya kuni;
——Ro‘za Hayit (Iyd al-Fitr) diniy bayramining birinchi kuni;
——Qurbon Hayit (Iyd al-Adha) diniy bayramining birinchi kuni.

Xulosa
Mehnat huquqi huquqning eng muhim tarmoqlaridan biridir. U ishchilar va ish beruvchilar o‘rtasidagi mehnat munosabatlarini tartibga solishda muhim o‘rin tutadi. Mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari Mehnat kodeksi, O‘zbekiston Respublikasi qonunlari va Oliy Majlis qarorlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi qonunlari va Jo‘qorg‘i Kenges qarorlari, O‘zbekiston Respublikasi hukumatining hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi hukumatining qarorlari, davlat hokimiyatining boshqa vakillik va ijroiya organlari o‘z vakolatlari doirasida qabul qiladigan qarorlardan iboratdir.
Har bir shaxs mehnat qilish, erkin kasb tanlash, adolatli mehnat sharoitlarida ishlash va qonunda ko‘rsatilgan tartibda ishsizlikdan himoyalanish huquqiga egadir. Sud hukmi bilan tayinlangan jazoni o‘tash tartibidan yoki qonunda ko‘rsatilgan boshqa hollardan tashqari majburiy mehnat taqiqlanadi.