Mavzu: Materiyaning yangi shakllari, Qorong’i modda va qorong’i energiya reja



Download 329,52 Kb.
bet1/4
Sana12.07.2022
Hajmi329,52 Kb.
#783094
  1   2   3   4
Bog'liq
komil6




MAVZU: Materiyaning yangi shakllari, Qorong’i modda va qorong’i energiya


REJA

  1. Yulduzlarning so’nishi va kompakt ob’ektlarning paydo bo’lishi

  2. Oq mittilar, neytron yulduzlar va qora tuynuklar.

  3. Materiya moddiy ob'ektlarni birlashtiruvchi tushuncha

  4. Materiyaning ko‘rinishlari

  5. Materiyaning yangi shakllari: qorong’i modda va qorong’i energiya


Yulduzlarning so’nishi va kompakt ob’ektlarning paydo bo’lishi
Qora tuynuklar – bu fazo-vaqtning shunday soxasiki, kuchli gravitatsion maydon hisobiga u erni xatto yorug’lik tezligida xarakatlanuvchi zarralar, shuningdek yorug’lik kvantlari ham tark eta olmaydilar. Ushbu sohaning chegarasi xodisalar gorizonti deb ataladi, uning o’lchami esa gravitatsion radius deyiladi. Eng sodda holda – sferik-simmetrik qora tuynuklar uchun ushbu o’lcham Shvartsshild radiusiga teng. Nazariy jixatdan bunday ob’ektlarning mavjudligi Eynshteyn tenglamalarining ba’zi aniq echimlari tomonidan kelib chiqadi. Bunday echimlarning birinchisi Karl Shvartsshild tomonidan 1915 yili topilgan1.
Zamonaviy fan bizga so’nuvchi massiv yulduzlar bilan bog’liq ko’pgina hayratomus hodisalarni tanishtiradi. Ularni million yillar davomida saqlab kelgan yonilg’isining etarli bo’lmay qolishi bilan yulduz ortiq muvozanat holatini saqlab qola olmaydi va o’z og’irligi ta’sirida markazi tomon siqiladi, ya’ni kollapsga uchraydi. Inson hayotiga o’hshab yulduzlar ham o’zining yashash tsikliga ega. Ular chang bulutlarida tug’iladi, o’sadi va million yillar yorug’lik sochib parlanadi va o’ladi. Yulduz o’zining dastlabki bosqichlarida hosil bo’lgan vodoroddan, keyin bosqichlarda geliydan va nihoyat og’ir elemenlardan iborat ichki yonilg’isi xisobiga yorug’lik sochadi. Har bir yulduz o’zining markazga tortuvchi gravitatsiyasi va unga qarama qarshi yo’nalishlardagi ichki bosim kuchlari bilan muvozanatga ega. Bu muvozanat yonilg’i temirga aylanadigan vaqtgacha saqlanadi. Gravitatsiya bosim kuchlaridan kattalashadi va yulduz siqila boshlaydi.



Download 329,52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish