Мавзу: Математика фанининг тарихи, методи ва метадалогияси



Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/99
Sana11.01.2022
Hajmi1,73 Mb.
#347112
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   99
Bog'liq
Мавзу Математика фанининг тарихи, методи ва метадалогияси

Karl Fridrix  Gauss . 
       Karl Fridrix  Gauss 1777 yilning 30 aprelida Braunshveygdagi   Vendengreben    kanali 
ustidagi 1550 –uyda dunyoga keldi. Uning tarjimai xoli  bo`yicha mutaxxassislar  fikriga   ko`ra   u 
otasining qarindoshlaridan  sog`lomlikni , onasining qarindoshlaridan yorqin intellektni  meros qilib 
oldi . Boshqalarga nisbatan , bo`lajak olimga tog`asi Frideriks usta-to`quvchi yaqin edi.     Jiyaning 
so`ziga  qaraganda  «unda  tug`ma  geniylik  vafot  etgan  edi»  .    Karl  Fridrix    Gauss    o`zi  xaqila 
«so`zlashdan oldin , xisoblashni bilardim »  degan  edi. Uxaqdagi  eng erta tug`ilgan afsonada u uch 
yoshida otasi g`ishtchilar bilan  olib borayotgan xisoblashlarini kuzatib o`tirib  , birdaniga otasining 
xatosini  tuzatgani aytiladi. 
   7 yoshida  Karl Fridrix  Gauss Ekaterina xalq maktabiga kirdi. U erda xisoblashni uchinchi 
sinfdan boshlaganidan ,birinchi ikki yilda  kichik Karl Fridrix  Gaussga e`tibor berishmadi . Odatda 
uchinchi sinfga o`quvchilar 10 yoshda  kelar va 15 yoshgacha o`qishar edi. O`qituvchi Byuttnerga  
bir vaqtning o`zida turli yoshdagi turli tayyorgarlikdagi bolalar bilan     shug`ullanishga to`g`ri kelar 
edi  .  SHu  sababli  u  o`quvchilarning  bir  qismiga  ikkinchi  qismi  bilan  suxbatlashib  olish 
imkoniyatiga  ega  bo`lish  uchun  uzoq  xisoblashga  doir  mashq  berar  edi  .  Bir  kuni  bir  gruppa 
o`quvchilarga  ,ular  orasida  Gauss  xam  bor  edi,1  dan  100  gacha  bo`lgan  natural  sonlarning 
yig`indisini  topish  taklif  etiladi.  Topshiriqni  bajargan  o`quvchilar  o`qituvchi  stoliga  o`z  taxtasini 
qo`yish  kerak edi .  Taxtaning tartibi baxo  qo`yishda xisobga  olinar edi.  Byuttner topshiriqni aytib 
bo`lishi  bilanoq  10  yoshli  Gauss    o`z  taxtasini  stol  ustiga  qo`yadi  .  Hammaning  hayratlanishiga 
sabab , faqat uning javobini to`g`riligi edi. Uning siri oddiy edi: topshiriq aytib bo`linguncha Gauss  
arifmetik  progressiya  hadlari  yig`indisining  formulasini  qayta  kashf  qilgan  edi.  Ajoyib  bola 
haqidagi ovoza  kichkina Braunshveygga  tarqaldi.  
 
1788  yili  Gauss  gimnaziyaga  o`tadi.  U  erda  matematika  o`qitilmas  faqat  klassik  tillar 
o`rganilar  edi.  Gauss  tillarni  sevib  o`rganadi  va  shunday  muvaffaqiyatlarga  erishadiki  xatto  u 
matematik  bo`ladimi  yoki  filolog  bo`ladimi  bilmaydi.  Gauss  gertsogning  homiyligi  tufayli  1795 
yilning  oktyabrida  Gettingen  universitetiga  kira  oldi.  Avval  u  filologiya  bo`yicha  lektsiyalar 
tingladi,  matematika  lektsiyalariga  deyarli  qatnashmadi.  Bu  uning  matematika  bilan 
shug`ullanmasligini bildirmaydi. 

Download 1,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish