Mavzu: Marshrutizatorning asosiy koʻrsatkichlarini sozlash

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti

5-labaratoriya ishi

Mavzu: Marshrutizatorning asosiy koʻrsatkichlarini sozlash

Bajardi: 511-19 guruh talabasi

Nodira Tohirova.

Tekshirdi: Jamolov X.

Toshkent-2021
Laboratoriya ishi №5

Marshrutizatorning asosiy koʻrsatkichlarini sozlash

Ishdan maqsad: Marshrutizatorlar asosida tarmoqni loyihalash va sozlash koʻnikmasini hosil qilish.
Nazariy qism

Marshrutizator ( router) – bu ikki va undan ortiq turli xildagi tarmoqni bir-biri bilan bogʻlab beruvchi qurilmadir. Bu qurilma biror bir portga kelib tushgan paketni qayta ishlab, xotirasida mavjud jadvaldan qabul qiluvchini qaysi portda ekanligini aniqlab, soʻngra shu port orqali uzatadi.. Marshrutizator dastur va qurilma koʻrinishida boʻladi.

Dastur koʻrinishidagi marshrutizator oddiy shaxsiy kompyuterga oʻrnatilgan va unga ikkita turli tarmoq ulangan boʻladi. Bu koʻrinishdagi marshrutizator bizdan ortiqcha mablagʻ talab qilmasada, ishonchli hisoblanmaydi. Chunki kompyuterni har doim ham yoqigʻ holatda saqlab boʻlmaydi. Shuning uchun ham qurilma koʻrinishidagi marshrutizatorlar afzaldir. Eng sodda routerda, kamida 2 ta port mavjud boʻladi. Biri WAN port hisoblansa, ikkinchisi LAN port hisoblanadi. WAN portga turli tehnologiyalarga mansub tarmoq – xDSL, Frame Relay, ATM va boshqa kabilar ulanishi mumkin. LAN portga Ethernet texnologiyasiga tegishli tarmoq ulanadi. Hozirgi kunda router ishlab chiqaruvchi firmalar soni kundan kunga koʻpayib bormoqda. Cisco, Huawei, ZTE, Tenda, Zyxell, Fast, Telmax va boshqalar shular jumlasidandir.

Endi routerning ishlash prinsipini koʻrib chiqsak. Siz honadoningizga oʻrnatadigan ADSL modemlar ham router hisoblanadi WIFI marshrutizatorlar. Bu modemlar koʻpi bilan 10 Mbit/s tezlikni koʻtarib bera oladi. Ammo hozirgi abonent liniya tarmoqlari bu tezlikni koʻtarmaydi. Boshqariladigan marshrutizatorlar nafaqat ikki tarmoqni bir biri bilan bogʻlab beradi, balki sizning lokal tarmogʻingizni tashqi hujumlardan himoya vazifasini ham bajarib beradi. Ularda tarmoq ekrani – firewallar mavjud boʻlib, ular yordamida sizning tarmogʻingizga ruhsatlarni berishi mumkin.

Router marshrutizasiya jadvaliga asoslangan holda ishlaydi. U ikki hil koʻrinishda boʻladi:

Dinamik marshrutizasiya va Static marshrutizasiya. Dinamik marshrutizasiya, koʻrinishidan qulay, uni sozlash shart emas. U oʻziga ulangan barcha qurilmalar togʻrisida ma’lumotni saqlaydi. Vaqti – vaqti bilan tarmoqqa paketlar joʻnatib turadi va ulardan qaytgan javob orqali tarmoqni hotirasida saqlaydi. Ammo bu routerni koʻproq ishlashiga sabab boʻladi (yuklama koʻpayadi). Havsizklik jihatda ham mukammal deb boʻlmaydi. Statik marshrutizasiya esa tarmoq havfsizligining barcha talablariga javob beradi. Shu bilan birga statik router tarmoq administrator tomindan sozlamalar buyrigʻi kiritilib tarmoqming barcha imkonyatlari quriladi.

Laboratoriya ishi boʻyicha topshiriqlar

Berilgan variantlar boʻyicha katta oʻlchamdagi tarmoqni loyihalang

Tarmoqni qurib ulab chiqamiz

Routerga kod yozamiz

Server 1 dan server 0 ga xabar jo’natib ko’ramiz natija successful

Va yana quyidagi natijalarni olamiz