Мавзу: марказий осиёдаги илк ўрта асрлар фалсафаси

Ишлаб чиқаришда банд бўлган айланма маблағлар катталигини белгиловчи асосий омиллар:

• Ишлаб чиқаришда банд бўлган айланма маблағлар катталигини белгиловчи асосий омиллар:
• маҳсулот тайёрлашнинг ишлаб чиқариш цикли узунлиги;
• меҳнатни ташкил қилиш шароитлари;
• техника ва технологиянинг ривожланиш даражаси;
• меҳнат предметлари ва қуролларидан фойдаланиш нормалари;
• маҳсулотларни сотиш шароитлари;
• таъминот ва маҳсулотни сотиш тизимини ташкил қилиш даражаси.

• Айланма маблағларнинг тармоқлар бўйича тақсимланиши

Айланма фондларнинг гуруҳ ва элементлари	Бутун саноат	Қора металлургия	Машина-созлик	Энерге-тика	Енгил саноат	Озиқ-овқат саноати
1. Ишлаб чиқариш заҳиралари – жами Жумладан:	70,2	65,0	55,3	98,3	90,0	78,8
хом ашё ва асосий материаллар, ярим тайёр маҳсулотлар	46,2	23,8	37,5	-	76,7	52,2
Ёрдамчи материаллар	6,6	11,0	2,3	24,1	5,7	6,1
Ёқилғи	1,7	2,0	0,7	37,4	0,5	1,6
Таъмирлаш учун эҳтиёт қисмлар	3,9	11,0	2,0	23,0	1,7	2,0
Қадоқлаш ва ўров материаллари	3,0	0,5	0,6	0,3	1,2	11,3
Инструментлар, хўжалик асбоблари ва қиммат бўлмаган, тез эскирувчи бошқа предметлар	9,8	16,7	12,2	19,5	3,2	5,6
2. Тугалланмаган ишлаб чиқариш ва корхонада тайёрланган ярим тайёр маҳсулотлар	24,0	18,3	42,2	0,5	9,8	19,5
3. Келгуси давр харажатлари ва бошқа меҳнат предметлари	5,8	16,7	2,5	1,2	0,2	1,7
Жами айланма ишлаб чиқариш фондлари	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0

Саноат корхоналарининг молиявий ва айланма маблағлар билан таъминланганлик ҳолати

• 2020 йилнинг декабрь ойи якунлари бўйича ўтказилган сўров натижалари соҳадаги корхоналарнинг молиявий ҳолати ҳамда айланма маблағлар билан таъминланганлик даражаси ҳам яхшиланганлигини кўрсатди. Хусусан, декабрь ойида корхоналарнинг молиявий ҳолати ҳамда айланма маблағлар билан таъминланганлик ҳолати индексларининг мос равишда 0,9 ва 0,8 бирликка ошиши кузатилди

• Иқтисодий фаоллик ва ишбилармонлик кайфияти индекслари Ўзбекистон Республикаси Марказий банки, 2020 йил

• 3- савол. Айланма маблағларни меъёрлаштириш

• корхонанинг ўз айланма воситаларга

• қарзга олинган (жалб қилинган) айланма воситалар

• Корхонанинг ўз айланма воситалар йиллик молия режасига мувофиқ и. ч. захиралари, тугалланмаган и. ч., тайёр маҳсулот захиралари барпо этиш учун зарур бўлган минимал эҳтиёжлар
•  асосида белгиланади.

• Корхона ўз Айланма воситаларининг режасидаги суммаси норматив деб аталади.

• Қарзга олинган Айланма воситалар маблағларга бўлган вақтинчалик эҳтиёжларни қондиришга мўлжалланади

• Банкдан кредит олиш ва пассивларнинг айрим турлари (кредиторлик қарздорлиги ва б.) дан фойдаланиш ҳисобига ҳосил қилинади.

• Айланма воситалардан самарали фойдаланганликнинг муҳим кўрсаткичи — уларнинг айланувчанлиги, яъни Айланма воситаларнинг айланиш сони ва бир айланишнинг кун ҳисобидаги давридир. Айланиш сони маҳсулотни сотишдан олинган йиллик тушумни Айланма воситаларнинг ўртача йиллик қийматига бўлиш йўли билан топилади.

• Айланма воситалар ҳосил бўлиш манбалари