Mavzu: Ma'naviyat asoslari fanining predmeti va vazifalari

Ma'naviyatning asosiy kategoriyalari va uning rivojlanish qonuniyatlari

Ma'naviyat kategoriyalari – ma'naviyat fanining tayanch tushunchalaridir. Ma'naviyat kategoriyalari 2 guruhga bo'linadi:

1. Milliylikka oid tushunchalarga milliy o'z-o'zini anglash, milliy g'urur, millatparvarlik, vatanparvarlik, millat taqdiriga mas'uliyat, milliy til, milliy tarix, adabiyot, san'at, urf-odatlar, qadriyatlar, davlat tuzumiga, qonunlarga hurmat va itoatkorlik, vazminlik, kasbining mohir ustasi bo'lish, mamlakat ichki va tashqi faoliyatidan xabardor bo'lish va uni qo'llab-quvvatlash, mamlakat ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy, ma'naviy hayotida faollik va boshqalar kiradi.

2.Odob-axloqqa oid tushunchalarga shaxsning o'z-o'zini anglashi, bilimdonlik, qalb tozaligi, sahiylik, samimiylik, hayrixohlik, iymon, halollik, e'tiqod, diyonat, poklik, mehr-shafqat, vijdon, rostgo'ylik, adolat, ota-onaga hurmat, oilaga sadoqat, vafo, to'g'rilik kabilar kiradi.

Ma'naviyat qonunlari 2 guruhga bo'linadi:

Birinchi guruh qonuniyatlariga shaxs, millat yoki jamiyatning ichki salohiyati bilan bog'liq bo'lgan qonuniyatlar kiradi. Shaxs, millat yoki jamiyat ichki salohiyati mustahkam, zaminlari chuqur bo'lishi ma'naviyat rivojlanishining asosini tashkil qiladi. Ichki salohiyat nochor bo'lsa millatning bir butunligini saqlash, shaxs ma'naviyatini rivojlanishiga o'zining salbiy ta'sirini o'tkazadi.

Ikkinchi guruh qonuniyatlariga shaxslar va millatlarning o'zaro munosabatlari jarayonida sodir bo'ladigan «o'zaro ta'sir» va «o'zaro boyitish» orqali namoyon bo'ladigan jarayonlar kiradi.

Shaxsning ma'naviy kamoloti uning tug'ilishi bilan yuzaga kelmaydi. Xuddi shuningdek millat ham tarixiy taraqqiyotning ma'lum bosqichlarida boshqa xalqlar, millatlar bilan hamkorlik natijasida yuzaga keladi. Inson boshqa insonlarsiz yashay olmaganidek, millat ham boshqa millatlar bilan aloqa qilmasdan rivojlana olmaydi.