Bolaning birinchi o‘yinchog‘i o‘zining qo‘llari hisoblanadi. Bola qo‘llariga tikilib, uni o‘ynatadi. 6—8 haftalik bola uchun hech qanday o‘yinchoqning hojati yo‘q, chunki qo‘llarining o‘zi uning uchun o‘yinchoq. Hayotining birinchi yillarida, ayniqsa, dastlabki oylarida bolaga ko‘ruv va eshituv analizatorlarini rivojlantirishga yordam beradigan o‘yinchoqlar o‘ynash tavsiya etiladi. Shu maqsadda bolaning krovati tepasiga ko‘kragidan 60—70 sm balandga ochiq rangli shiqildoqlar, halqa, puflangan sharlarni osib qo‘yish, u bilan gaplashib turish, turli o‘yin- choqlarga diqqatini tortish kerak.
Bola 7 oylik bo‘lib, emaklay boshlaganda, o‘yinchoqlar uning harakatini rag‘batlantiradi. Shu maqsadda katta ayiqchalar, qichqiradigan xo‘roz, yaltiroq katta koptoklardan foydalanish mumkin. Bu o‘yinchoqlami ma’lum masofaga qo‘yib qo‘yiladi. Bola o‘yinchoqlami olish uchun o‘sha tomonga emaklaydi, unga yetib olgach quvonadi. Bola 8 oyligida bemalol ottiradi, o‘yinchoqlari bilan uzoq vaqi davomida musiaqil ishlaydi,
s hiqildoqlami shiqillatadi, ovozga quloq soladi. Bu harakatlar qo‘l mushaklarining rivojlanishi uchun foydali.
1 yashar va undan kattaroq bolalami rezinadan, polietilendan va yog‘ochdan tayyorlangan ovoz chiqaradigan o‘yinchoqlar, bolalar va hayvonlar shaklidagi o‘yinchoqlar ko‘proq xursand qiladi. O‘yinchoqlar yaxshi yuviladigan bo‘lishi lozim. Bolalar muassasalarida o‘yinchoqlarni butun guruh bolalari o‘ynaydi. Ular, albatta, tez ifloslanadi, bu esa yuqumli kasalliklar yuqishiga sabab bo‘lishi mumkin. Shuning uchun ham o‘yinchoqlar doimiy toza bo‘lishi shart.
Har bir guruhning o‘z o‘yinchoqlari bo‘ladi. Kichik yasli yoshidagi guruhlardagi o‘yinchoqlar kuniga 2 mahal chohka bilan issiq suvda yuviladi. Bu o‘yinchoqlar maxsus tamg‘alangan bo‘lib, alohida tog‘orada sovunlab yuviladi. Qo‘g‘irchoqlaming kiyimlari yuvilgach, yaxshilab dazmollanadi. Yumshoq qo‘g‘ir- choqlar bakteritsid lampalar bilan 30 daqiqa davomida dezin- feksiya qilinadi. Yirtilgan, singan o‘yinchoqlar tashlab yuboriladi.
13.00-13.30 - tushlik.
13.30—15.30 — uyqu.
15.30—15.45 — o‘rinni yig‘ishtirish, yuvinish.
15.45—16.20 — bolalaming qiziqishiga qarab ohkaziladigan mashg‘ulotlar. Osoyishta o‘yinlar.
16.20—16.40 — kechki tushlik.
16.40—18.00 — toza havoda sayr qilish. Serharakat o‘yinlar o‘ynash.
Shanba kuni o‘qilmaydi.
Intemat maktablaming quyi sinflari tarbiyalanuvchilari uchun sinfda ohkaziladigan va mustaqil mashg‘ulotlar kuniga uzog‘i bilan 4—5 soat, 5—8-sinf o‘quvchilarining mashg‘ulotlari 6,5 soat, yuqori sinf o‘quvchilarining mashg‘ulotlari 8 soatdan oshmasligi lozim.
Quyi sinflarda tarbiyalanuvchilar kuniga 3,5—4 soatdan, yuqori sinf o‘quvchilari 2—3 soatdan ochiq havoda bo‘lishlari kerak.
Bola organizmining morfologik xossalari, pedagogikajarayoni va o‘quv mashg‘ulotlari tufayli uning organizmida kuzatiladigan o‘zgarishlar xususiyatiga qarab, maktabda o‘qishning butun davrini bir necha bosqichlarga bo‘lish mumkin.
Foydalanilgan adabiyot
1.www.google.com
2.www.yandex.uz
3. ziyonet.uz