Мавзу-Madaniyat va san’at muassasalari moliyasi funksiyasi, vazifalari va uning xususiyatlari

1.Davlat budjetining moxiyati, budjet tizimi va uni boshkarish

Davlat budjeti moliya tizimining muxim bugini sifatida mamlakatning asosiy moliya rejasini tashkil etuvchi va foydalanuvchi umumdavlat pul fondidir.

Budjet suzi inglizcha budget – xalta ma’nosini anglatib davlatning ma’lum muddatga muljallab tuzilgan va konun bilan tasdiklangan daromadlari xamda xarajatlari xisobi bandlar buyicha tasdiklangan xujjatidir.

Davlat budjeti daromadlarini shakllanishi va xarajatlarining amalga oshirilishi ma’lum tizimga asoslanadi.

Uzbekiston Respublikasining «Budjet tizimi tugrisida» gi konunining 4-moddasiga binoan – Budjet tizimi turli darajadagi budjetlar va budjet mablaglari oluvchilar yigindisini, budjetlarni tashkil etishni va tuzish prinsiplarini, budjet jarayonida ular urtasida, shuningdek, budjetlar xamda budjet mablaglari oluvchilari urtasida vujudga keladigan uzaro munosabatlarni uzida ifodalaydi.

Budjet tizimi kuyidagi tamoyillarga asoslanadi:

• Budjet tasnifi (Davlat budjeti tuzilmasiga kiruvchi budjetlar daromadlari va xarajatlarini, shuningdek, uning takchilligini moliyalashtirish manbaalarini guruxlash) tizimi, xisob-budjet xisoblari va budjet jarayoni (Davlat budjetini tuzish, kurib chikish, kabul kilish va ijro etish, uning ijrosini nazorat kilish, ijrosi xakidagi xisobotni tayyorlash va tasdiklash, shuningdek, Davlat budjeti tuzilmasiga kiruvchi budjetlar urtasidagi uzaro munosabatlarning konun xujjatlari bilan tartibga solingan jarayoni) tuzilishining yagonaligi:

  
  

• Budjet tuzilishini Uzbekiston Respublikasi ma’muriy-xududiy tuzilishiga muvofikligi:

  
  

• Turli darajadagi budjetlarning uzaro boglikligi:

  
  

• Davlat budjeti balansliligi:

  
  

• Budjet daromadlarini anik manbaalar buyicha va xarajatlarning yunalishlari (moddalari) buyicha rejalashtirilishi:

  
  

• Davlat budjeti xarajatlarini budjetdan ajratiladigan, tasdiklangan mablag doirasida va xarajatlar smetalarida kursatilgan maksadlarda amalga oshirish:

  
  

• Barcha darajadagi budjetlarning mustakilligi:

  
  

Budjet tizimini bashkarishda Uzbekiston Respupblikasining Oliy Majlisi, Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi, Korakalpogiston Respublikasi davlat xokimiyati organlari va joylardagi davlat xokimiyati organlari xamda Uzbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining urni katta.

Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 78 modda 8-bandiga muvofik Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining mutlok vakolatlari jumlasiga Vazirlar Maxkamasining takdimiga binoan Uzbekiston Respublikasining budjetini kabul kilish va uning ijrosini nazorat etish, soliklar va boshka majburiy tulovlarni joriy kilish kiradi.

Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi :

• Davlat budjeti loyixasi ishlab chikilishini tashkil etish va uni Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga takdim etadi;

  
  

• Davlat budjetining ijrosini tashkil etadi;

  
  

• Uzbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi va davlat boshkaruvi boshka organlarining Davlat budjetini ijro etish borasidagi ishlarini muvofiklashtiradi va nazorat kiladi;

  
  

• Davlat maksadli jamgarmalari mablaglarini shakllantirish va ulardan foydalanish tartibini belglaydi;

  
  

• Davlat budjeti ijrosi tugrisidagi xisobotni Uzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tasdigiga kiritadi;

  
  

• Konun xujjatlariga muvofik boshka vakolatlarni amalga oshiradi.

  
  

Korakalpogiston Respublikasi va joylardagi davlat xokimiyati organlari:

• Tegishli ravishda Korakalpogiston Respublikasi va maxalliy budjetlarni kabul kiladi, shuningdek, ularning ijrosi tugrisidagi xisobotlarni tasdiklaydi;

  
  

• Konun xujjatlariga muvofik maxalliy budjetga tushadigan maxalliy soliklar, yigimlar va tulovlar mikdorlarini xamda ular buyicha imtiyozlarini belgilaydi;

  
  

• Konun xujjatlariga muvofik boshka vakolatlarni amalga oshiradi.

  
  

Uzbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi:

• Davlat budjeti loyixasini tayyorlaydi;

  
  

• Davlat budjeti mablaglarining tushumi va sarfi tartibini belgilaydi xamda ular ustidan nazoratni amalga oshiradi;

  
  

• respublika budjeti xarajatlarini amalga oshiradi.

  
  

• budjet tashkilotlarining xarajatlar smetasi va shtat jadvallarini ruyxatdan uikazadi;

  
  

• budjet mablaglari oluvchilarning Davlat budjeti mablaglaridan foydalanishini tartibga soluvchi normativ-xukukiy xujjatlarni, shuningdek, umummajburiy tusdagi boshka normativ-xukukiy xujjatlarni kabul kiladi;

  
  

• konun xujjatlariga muvofik boshka vakolatlarni amalga oshiradi.