Mavzu: loyiha darajadagi risklarni boshqarish nazorat savollari

Spred (spred) tushunchasi.

Spred (spred) tushunchasi foiz marjasi tushunchasi bilan bog‘liq. Bank amaliyotida olingan foiz daromadlari va foizlar xarajatlari o‘rtasidagi farq tushuniladi. “Spredni belgilash” strategiyasi, unga ko‘ra belgilangan stavka bilan barcha aktivlar bir xil stavka ega bo‘lgan majburiyatlar bilan moliyalashtiriladi. Xuddi shu qoida o‘zgaruvchan aktivlar va majburiyatlarga nisbatan qo‘llaniladi

18. 
    Svop (swap) kabi vositaning paydo bo‘lishi.
    

Svop (swap) kabi vositaning paydo bo‘lishi bilan (ma’lum bir davr uchun o‘zgaruvchan kurs uchun sobit kursni almashtirish uchun bir vaqtning o‘zida ikkita qarama-qarshi bitim to‘zish) uning majburiyatlari xususiyatini tezda o‘zgartirish imkoni paydo bo‘ldi, bunday operasiyalarni cheklovchi omil faqat likvid derivativlar bozorining holati bo‘lishi mumkin. Bugungi kunda «overnayt» sharoitida “valyuta svopi” (foreign exchange swap) bitimlari keng tarqalgan hisoblanadi: chet el valyutasi bugungi kunning asosiy kursi bo‘yicha sotiladi va svop-farqga ko‘paytirilgan asosiy kursga teng kurs bo‘yicha “ertangi kun” bilan sotiladi.

19. 
    Aktivlarni “immunlashtirish” (immunization) strategiyasi.
    

Aktivlarni “immunlashtirish” (immunization) strategiyasi ularning tarkibini bozor sharoitidagi o‘zgarishlarga moslashtirishga imkon beradi, ular aksariyat hollarda kompaniyaning bozor portfelining joriy qiymatiga teng bo‘lgan chegirma stavkasi bilan tavsiflanadi. Mavjud qiymatning o‘zgarishlarga minimal sezgirligi diskont stavkasi vosita muddati tugaguniga qadar o‘rtacha og‘irlik vaqti sifatida aniqlanadigan nol (davomiylik) portfelni shakllantirish orqali ta’minlanadi. Og‘irliklar bu hisobot berilgan aktivlar qiymatining pasaytirilgan portfel qiymatidagi ulushidir.

20. 
    Xedjirlash.
    

Xedjlash bu pul bozorida va fyuchers bozorida yo‘nalishi bo‘yicha teskari (tovarlar, qimmatli qog‘ozlar, valyuta) majburiyatlarning muvozanatlanishi hisoblanadi.
Fyuchers operasiyalariga qo‘shimcha ravishda, xedj operasiyalariga boshqa sanab chiqilgan vositalar bilan operasiyalar ham kirishi mumkin: ekspeditorlar va opsionlar (ammo, MSFOga muvofiq opsionning sotilishi xedj bitimi sifatida tan olinmaydi).
Xedjirlashni harid qilish va sotish bilan farqlaydilar. Xarid bilan xejirlash (xaridorning to‘sig‘i, o‘zoq to‘siq) kelajakda narxning ko‘tarilishidan xaridorga sug‘urta qilishni ta’minlaydigan fyuchers sotib olish bilan bog‘liq. Savdoni xejirlashda (sotuvchining to‘sig‘i, qisqa to‘siq) bozorda haqiqiy tovarlarni sotishni ko‘zda tutadi va kelajakda narxlarning ehtimoliy pasayishidan sug‘urta qilish uchun hosilaviy mahsulotlar sotiladi.
Xedj (to‘siq) – asosiy aktiv pozitsiyasini riskini minimallashtirish uchun yaratilgan pozitsiya.
O‘zoq pozitsiya - investor tomonidan ma’lum narxda sotib olingan qimmatli qog‘ozlardan iborat portfel.
Qisqa pozitsiya (qisqa) - investor tomonidan qarzga sotilgan qimmatli qog‘ozlardan iborat portfel.

21.