Mavzu: Lokal standart tarmoq turlari

3. Gigabit Ethernet

Gigabit Ethernetni IEEE tashkiloti 1999 yilda 802.3ab. nomi bilan Fast Ethernet tarmoqning yangilangan versiyasi sifatida ro’yxatga oldi va qo’llanildi. Uning afzalliklari va xususiyatlari oldingi tarmoqlardan 10 baravar yaxshilandi.
1000 Mbit/s tеzlikdа ishlаydigаn vеrsiyasi хаm ishlаb chiqаrilа bоshlаndi (Gigabit Ethernet, IEEE 802.03 z stаndаrti).
Gigabit Ethernet tarmog’i xususiy holda bir manzilli va keng maydonli uzatishli deytagramm xizmatlarini ta’minlaydi. 48-bitli manzillash tuzilmasi va kadr formati o’zgarishsiz saqlanishi hamda quyi va yuqori o’lchamlarining cheklanganligi katta ahamiyat kasb etadi. U Fast Ethernet kabi “nuqtadannuqtaga” prinsipiga amal qiladi. Yarim dupleks va to’liq dupleks rejimlarida ishlaydi.
Kommutatorlar avtomatik belgilangan tezlikda ishlashi mimkin. O’zini sozlash rejimi ham mavjud bo’lib, 10, 100 yoki 1000 Mbit/s tezliklarni tanlash imkoniyati bor.

1.3.-rasm. Gigabit Ethernet tarmog’i: a- ikki stansiyali b- ko’p stansiyali
Kompyuterlar tarmoqda konsentratorga ulanganda yarim dupleks rejimi qo’llaniladi. Konsentrator kiruvchi kadrlarni(paket) buferizasiyalamaydi. Liniyalarni elektrik bog’lab, oddiy Ethernet monokanalini simuliyatsalaydi. Bu rejimda uzilish bo’lmasligi uchun CSMA/CD qo’llaniladi. Kichik o’lchamdagi kadr (64 bayt) Ethernetga qaraganda 100 marta tez uzatilishi mumkin.


Gigabit Ethernet kabellari
1-jadval.

Nomlanishi	Turi	Segment uzunligi, m	Afzalliklari
1000Base-SX	Optik tolali	550	Ko’pmisli tola (50. 62,5 mkm)
1000Base-LX	Optik tolali	5000	Birmisli (10 mkm) yoki ko’pmisli tola (50. 62,5 mkm) tola
1000Base-CX	2 ekranlashgan juftli o’ramalar	25	Ekranlashgan juftli o’rama
1000Base-T	4 ekranlashmagan juftli o’ramalar	100	5-kategoriyali standart juftli o’rama