Mavzu: Korxonaning boshqarish. Reja: Boshqarish strukturasining mazmuni

2. Boshqarish strukturalarining tashkiliy turlari

Boshqarishning quyidagi asosiy tashkiliy strukturalari mavjud:

Chiziqli struktura;

Chiziqli-shtabli struktura;

Funktsional struktura;

Chiziqli-funktsional struktura;

Dasturli-maqsadli struktura;

• Agar rahbarlik to’laqonli bo’lib, quyi organ quyi faoliyatga doir barcha masalalarga daxldor bo’lsa, bunday aloqa chiziqli rasmiy aloqa deb ataladi.
• Agar rahbarlik cheklangan bo’lib, quyi organ quyi faoliyatga doir o’zining masalalariga daxldor bo’lsa, bunday aloqa funktsional vazifaviy rasmiy aloqa deb ataladi.

• Norasmiy aloqalar turli xilda bo’lishi mumkin. Bular jumlasiga korxonadagi qarindoshlik aloqalari, unda tarkib topgan umumiy manfaatlar, masalan, kasblar, qiziqishlar, sport bilan shug’ullanish yoki do’stona munosabatlar, birga o’qiganlik va boshqalar kiradi.
• Norasmiy aloqalar ham e'tibordan chetda qolmasligi kerak. Chunki:
• norasmiy aloqalar rasmiy strukturaning barcha bo’g’inlari bilan kesishadi; qator munosabatlar ishdan tashqarida paydo bo’ladi va korxonaning barcha ishiga ta'sir ko’rsatadi;
• norasmiy tizim o’zining ko’pgina ko’rsatkichlari bo’yicha korxona faoliyatining samarali tashkil qilishga imkon beradi.

• Bo’ysunuvchi xodimlar faqat o’zlarining bevosita rahbarlarining farmoyishlarini bajaradilar. Yuqori turuvchi rahbar xodimlarga ularning bevosita boshlig’ini "chetlab" murojaat qilmasligi kerak. Masalan, korxona direktori tsex boshlig’ini chetlab masterga buyruq bermasligi kerak. Shu tariqa rahbarlikning vertikal liniyasi va bo’ysunuvchilarga ta'sir ko’rsatishning to’g’ridan-to’g’ri yo’li ochiladi.
•