Mavzu. Korxonalardagi innovatsiyalar marketingi reja

1-rasm. Bozorni tadqiqot qilish tizimi¹.
Innovatsion marketingning qoidalariga muvofiq yangi tovarni qabul qilish quyidagi bosqichlardan tashkil topadi:

1. 
   Birlamchi xabardorlik. Iste’molchi innovatsiya haqida xabar topadi, etarlicha axborotga ega emas.
   
2. 
   Tovarni tanish. Iste’molchi ba’zi bir axborotga ega, yangilikka qiziqadi: yangilik haqida qo‘shimcha axborotlar (reklama, prospektlar, ma’lumotnomalarni qidirishi mumkin).
   

3. 
   YAngi tovarni identifikatsiyalash. Iste’molchi yangilikni sinovdan o‘tkazishi haqida qaror qabul qiladi. Iste’molchi yangilikni o‘zining ehtiyojlari bilan tanishtiradi.
   
4. 
   YAngilikdan foydalanish imkoniyatlarini baholash.
   
5. 
   Iste’molchi innovatsiya va xarid qilish ehtimoli haqidagi ma’lumotlarni olish maqsadida yangilikni sinfodan o‘tkazadi.
   
6. 
   Test natijalari bo‘yicha yangilikni xarid qilish yoki yaratishga investitsiya kiritish haqida qaror qabul qilish.
   

YAngi tovarni qabul qilish bosqichlaridan tashqari marketologlariga iste’molchilarni ularni yangiliklarga moyilliklari darajasi bqyicha tasniflash zarur. Maslan, kqpgina iste’molchilarga innovatsiyalarni qabul qilishda qandaydir psixologik tqsiq vujudga keladi, ammo samarali reklama va marketing tadbirlaridan keyin innovatsiyani qabul qilgan va qabul qlmaganlar qrtasidagi nisbat qzgaradi, birinchilarining soni qat’iy oshib boradi. Keyin e’tibor va tovarni iste’molchilar tomonidan qabul qilinishini taqsimlanishi 2-rasmda kqrsatilgan tegishli egri chiziq kqrinishini oladi.
Rasmdan ko‘rinishicha iste’molchilarning 80%idan ko‘prog‘i ertami yoki kechmi, barii bir yangilikni qabul qiladi. Va iste’molchilarning har xil kategoriyalarda uni qabul qilish vaqti har xil bo‘lsa ham eng ko‘p sonli guruhni dastlabki kqpchilik (34%) va kechga qolgan ko‘pchilik (34%) tashkil qiladi.



2-rasm. Iste’molchilar kategoriyalarining innovatsiyalarning qabul qilinish vaqti bo‘yicha egri taqsimlanishi²
Amalda innovatsiyalarni qabul qilmaydigan iste’molchilar soni 16 %dan kamroq «novatorlar» kategoriyalarni kam sonliligi jamiyatning faqat cheklangan qismiga tovar yangiligiga yuqori ta’sirchanlik va moyillikni kqrsatadi. +olganlarning innovatsion moyilligini qimmatbaho marketing ishlanmalarini faollashtirish yqli bilan oshirish mumkin.
YAngilik iste’molchilarning alohida kategoriyalari uchun ba’zi bir ta’riflar va izohlar 1-jadvalda berilgan.
1-jadval