Mavzu: Korxona va personal mehnatini tashkil etishning xusisiyatlari

Менежментда „мехнат" ва „иш" тушунчаларининг ўз таърифлари мавжуддир. Мехнат — иқтисодий мақсадга мувофиқ фаолиятдир. Иш — шартнома асосида, яъни мехнатга хақ тўлаш ва бошқаларга бўйсуниш асосида бажариладиган мехнат фаолияти туридир. Мехнатни ташкил этишга жуда кўп омиллар: технологиялар, миллий, тармоқ ва корпоратив маданият, товар ва мехнат бозорлари, давлат ва касаба уюшмалар томонидан мувофиқлаштириш ва бошқалар таъсир кўрсатади.

3.Корхонада персенал мехнатини ташкил этиш

Мехнатни ташкил этиш тизимига таъсир кўрсатадиган қуйидаги омиллар мавжуд:

1

• Мехнат таъсири

2

• Технология таъсири

3

• Стратегик таъсир

Мехнат таъсири (бозорда товар ва ишчи кучига талаб, географик, демографик ва маданий омиллар). Технология таъсири (XX асрнинг биринчи ярмида индустриал ишлаб чиқаришда конвейер усулининг, сўнгги йилларда ахборот технологияларининг қўлланиши мехнатни ташкил этишда туб ўзгаришларга олиб келди). Стратегик таъсир. Ушбу масалада қарорни компания бошқарувчилари қабул қилишларига қарамасдан, ана шундай қарорларга келишга юқорида қайд этилган икки таъсирни хисобга олмасликнинг иложи йўқ.

Мехнатни ташкил этишга ўзига хос ёндашув Тависто инсон муносабатлари институти тадқиқотларида ўз ифодасини топди. Ушбу ёндашув „ижтимоий-техник тизимлар" („социотехник") номини олди. Институт тадқиқотчилари мазкур тизимнинг икки жихати:

• Мехнатни ташкил этишга ўзига хос ёндашув Тависто инсон муносабатлари институти тадқиқотларида ўз ифодасини топди. Ушбу ёндашув „ижтимоий-техник тизимлар" („социотехник") номини олди. Институт тадқиқотчилари мазкур тизимнинг икки жихати:
• ижтимоий омиллар (хусусан, ходимлар ўртасидаги муносабатлар, уларнинг шахсий ва жамоа муносабатлари);
• техник омиллар (хусусан, машина-ускуналар, технологик жараён, мухит)ни уйғунлаштириш муваффақият гарови эканлигини таъкидлайдилар.