Mavzu: Koreya Respublikasi

Download 2,94 Mb.

Bog'liq
koreya

Koreya Respublikasining bayrog`i

Rus-yapon urushi tugagandan soʻng, garchi koreys-yapon tinchlik sulhi tuzilgan boʻlsa-da, amalda Koreya Yaponiya protektorati ostiga oʻtadi va deyarli mustaqilligini yoʻqotadi. 1910-yilga kelib Yaponiya Koreyani toʻliq bosib oladi, natijada Koreya toʻliq Yaponiyaga oʻtadi.
1945-yilda Yaponiyaning II jahon urushida magʻlubiyatga uchrashi, Koreyadagi yaponlar boshqaruvining barham topishiga olib keladi. Ammo Koreyaning shimoliy qismini SSRI, janubiy qismini esa AQSh eggalab oladi
1945-yilda SSRI va AQSh Koreyani birgalikda boshqarish toʻgʻrisida shartnomaga qoʻl qoʻyishadi. Ikki katta davlat Koreyani 38-parallel chizigʻidan boʻlishib olishadi.
1950-53-yillarda boʻlib oʻtgan Koreya urushi Shimol va Janub oʻrtasida harbiysizlashtirilgan hudud oʻtkazilishiga sabab boʻladi. Shunday qilib bir butun Koreya davlati shimolda Kommunistik boshqaruvli Koreya Xalq Demokratik Respublikasi va janubda kapitalistik boshqaruvga ega boʻlgan Koreya Respublikasiga boʻlinib ketadi.
Koreya Respublikasiga 1948-yil 15-avgustda asos solingan. Li Sin Man esa KRning birinchi prezindeti etib tayinlanadi, ayni shu yilning 9-sentabrida Kim Ir Sen boshchiligidagi Koreya Xalq Demokratik Respublikasi (KXDR) tashkil topadi. 1948-yil KRning birinchi konstitutsiyasi ham qabul qilinadi.

Koreya respublikasi SHarqiy Osiyoda, Koreya yarim orolining janubida joylashgan.Respublika qirg`oqlarini sharqda Yapon dengizi, g`arbda Sariq dengizi, janubda Koreya bo`g`izi va Sharqiy Xitoy dengizlari yuvib turadi.
Koreya Respublikasiga 3000 taga yaqin orollar tegishli bo`lib, ulardan eng yirigi CHedjudo orolidir
Respublikaning poytaxti Seul shahri mamlakatning shimoliy g`arbida joylashgan.
Respublikaning eng yirik daryolari Naktongan va Xangan. Yarim orolda Pektusan tog`i joylashgan boʻlib, Xitoy chegarasi boʻylab dengiz sathidan 2744 m balandlikka koʻtarilgan. Pektusan togʻida oʻchgan vulqonlar boʻlib, uning ogʻzida "Chonji" deb nom olgan katta koʻl paydo boʻlgan. Bu togʻ Koreya ruhi hisoblanib, Koreya Respublikasining madhiyasi matnida bu haqda eslatilgan.

Koreya iqlimi - moʻtadil, bir-biridan keskin farq qiladigan toʻrt faslga ega. Bahor qisqa boʻlishiga qaramasdan juda ham yoqimli va quyoshli boʻladi. Yozda esa issiq va namlik yuqori boʻlib, iyul oylarida yomgʻirga boy boʻladi. Kuz fasli yorqin tilla va qizil ranglar bilan boʻyalib ajoyib rang-barang panoramani yaratadi. Qish sovuq va quruq kelib vaqti-vaqti bilan qor yogʻadi. Janubi-gʻarbdagi Jeju-do oroli yumshoq subtropik iqlimga ega. Koreya tumanlari oʻrtasidagi harorat farqi juda katta, oʻrtacha hisobda 6 °C dan 16 °C gacha boʻladi. Yilning eng issiq oʻyi boʻlgan avgustda esa harorat 19 °C va 35 °C orasida boʻladi, eng sovuq oyi yanvarda esa harorat minus 8 °C gacha tushib ketadi.

Asosiy foydali qazilmalari volfram, temir, oltin, kumush, marganes va mis rudalari. Lekin zaxiralari kam bo`lganligi uchun turli xomashyolarga bo`lgan ehtiyojni import hisobiga qondirmoqda.Haydaladigan yerlar mamlakat hududining 1/5 qismidan ortig’ini egallaydi.

Koreya Respublikasi 1980-yillardan boshlab ijtimoiy-iqtisodiy rivojlaishda ulkan yutuqlarga erishdi. Hozirgi kunda Koreya YIM hajmi bo`yicha jahon mamlakatlrining birinchi o`n beshligiga kiradi.
Koreya Respublikasi kemalarni ishlab chiqarish bo`yicha jahonda 1-o`rinda turadi.
Po`lat, cho`yan, rux, qo`rg`oshin eritish, avtomabillar va ularning ehtiyot qismlari, polimer mahsulotlari ishlab chiqarishda jahonning birinchi beshtaligiga kiradi.

Koreya respublikasi eksport hajmi bo`yicha jahonning yetakchi 10 ta mamlakatlari qatoriga kiradi.
Koreya Respublikasi O`zbekiston uchun ham muhim savdo hamkori hisoblanadi.
2018-yil ma`lumot lariga ko`ra, tashqi savdo aylanmasi bo`yicha O`zbekistonning savdo hamkorlari orasida Xitoy, Rossiya Qozog`iston va Turkiyadan keyin 5-o`rinda turadi.

Download 2,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: