Mavzu: Ko‘phadni birhadga ko‘paytirish. Darsning maqsadi

O‘tilgan mavzuni mustahkamlasi: o‘quvchilar tushunmagan savollar va ularga tushunarsiz bo‘lgan jumlalar aniq va hayotiy misollar yordamida tushunturilib beriladi.

4. 
   Yangi mavzuning bayoni:
   

Qoida: ko‘phadni birhadga ko‘paytirish uchun ko‘phadning har bir hadini birhadga ko‘paytirish va hosil bo‘lgan ko‘paytmalarni qo‘shish kerak.


Misol va masalalar yechish:

274-misol. Ko‘phad va birhad ko‘paytmasini toping:

;
;


;
.
275-misol. Ko‘phad va birhad ko‘paytmasini toping:
;
;
;
.

276-misol. Ko‘phad va birhad ko‘paytmasini toping:
;
;
;
.

278-misol. Ko‘phad va birhad ko‘paytmasini toping:

;

;

279-misol. Ifodani soddalashtiring:
;
;
;
.

280-misol. Ifodani soddalashtiring:

;
;
;
.

281-misol. Ifodani soddalashtiring:

;


;


;


.

5. 
   O‘tilgan mavzuni mustahkamlash: o‘quvchilar tushunmagan savollarni aniq misollar yordamida tushuntiraman.
   

6. 
   O‘tilgan mavzuni so‘rab baholash:
   

Savol: O‘xshash hadlarni ixchamlash deb nimaga aytiladi?
Javob: O‘xshash hadlar algebraik yig‘indisini bitta birhad bilan almashtirish - o‘xshash hadlarni ixchamlash deyiladi.
Savol: Standart shakldagi ko‘phad deb nimaga aytiladi?
Javob: Standart shakldagi birhadlardan iborat ko‘phad – standart shakldagi ko‘phad deyiladi.
Savol: O‘xshash hadlar deb nimaga aytiladi?
Javob: Agar birhadlarning sonli va harfiy ko‘paytuvchilari hamda ularning darajalari bir xil yoki o‘zaro teng bo‘lsa, u holda ular o‘xshash hadlar deyiladi.
Savol: Birhad natural ko‘rsatkichli darajaga ko‘tarilsa qanday son hosil bo‘ladi?
Javob: Birhadni natural ko‘rsatkichli darajaga ko‘tarishda yana birhad hosil bo‘ladi.
Savol: Ko‘phad nima?
Javob: Birhadning algebraik yig‘indisi ko‘phad deyiladi.
Savol: Ko‘phadning hadlari nima?
Javob: Ko‘phadni tashkil qiluvchi birhadlar ko‘phadning hadlari deyiladi.
Savol: Ko‘phad birhadga qanday ko‘paytiriladi?
Javob: Ko‘phadni birhadga ko‘paytirish uchun ko‘phadning har bir hadini birhadga ko‘paytirish va hosil bo‘lgan ko‘paytmalarni qo‘shish kerak.

7. 
   Uyga vazifa: O‘tilgan mavzuni o‘qib o‘rganish va misollar yechish.
   

277-misol. Ko‘phad va birhad ko‘paytmasini toping:
;
;
;
.

282-masala. Algebraik ifodaning qiymatini toping:

, bunda ;
Yechilishi:
;


, bunda ;
Yechilishi:
;


, bunda ;
Yechilishi:
;


, bunda ;
Yechilishi:

.