Mavzu: Ko‘paytuvchilarning o‘rinlarini almashtirish va guruhlash

1248•45-3075:3=56160-1025=55135
Uyga vazifa: takrorlash.
Sana______________

120-dars. Xatolar ustida ishlash.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Sana______________

121- dars

Mavzu: Uch xonali sonni ikki xonali songa bo‘lish

Darsning maqsadi:

Ta`limiy:o`quvchilarni ko`p xonali sonni ko`p xonali songa ko`paytirishni o`rgatish, kasrlarni taqqoslashga oid masalalar yechish. TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; TK2: axborotlarni statistik ma’lumotlar ko‘rinishlarning bir turidan boshqa ko‘rinishga o‘tkaza olish; FK1: kasrlar yoki modellar yordamida tasvirlay olish.

Tarbiyaviy:o`quvchilarga vaqtdan unumli foydalanishni uqtirish, tejamkorlikka chorlash. TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi:kasrlarni taqqoslay olish, o`g`zaki qo`shish va ayirish ko`nikmalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar

Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar

Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish, aqliy hujum, o’yin- musobaqa

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:

Darsga hozirlik ko'rish.

Darsning maqsadi aytib o'tiladi.

II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.

Uyga berilgan vazifani tekshirib baholayman.

305•621 =189405 620•387=239940

7 820•15=117300 402 750•90=36 247 500

490•256=125440 702•249=174798 570•218124260

Masala:

I to’pda- 88 m

II to’pda- 108 m

I to’pdan- 5 ta ko’ylak kam

Har qaysi to’pdan-? ta ko’ylak

Yechilishi:

108-88=20

20:5=4

88:4=22

108:4=27 javob: 22 ta, 27 ta.

Qiziqarli o’yin: “Qaynoq kartoshka” . O’qituvchi koptokni “qaynoq kartoshka” o’rnida o’quvchilarga otadi, o’quvchilar o’qituvchi aytgan raqamlarning inglizcha nomini aytib koptokni qaytaradi:
Shu tariqa o’quvchilar 20 gacha sonning nomini inglizcha aytadilar.

Inglizcha “quvnoq daqiqa” o’tkazadi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Ikki xonali va uch xonali songa bo'lish

681.1) 686 soni 98 ga qanday bo'linganini ko'rib chiqing.

Tushuntirish: 686 ni 98 ga bo'lish kerak.

Bo'lamiz: Bo'linmadagi raqamni osonroq topish uchun 686 ni 98 ga emas, 90 ga bo'lamiz.

Bo'lamiz: 686 ni 90 ga. Buning uchun 68 ni 9 ga bo'lamiz. 7 chiqadi. Bu sinash raqami, uni to'g'ridan to'g'ri bo'linmaga yozish mumkin emas, chunki 686 ni 98 ga emas, 90 ga bo'ldik. Shuning uchun oldin 7 raqami to'g'ri kelish-kelmasligini tekshirib ko'rish kerak.

Ko'paytiramiz: 98 ni 7 ga ko'paytiramiz. 686 hosil bo'ladi. Demak, 7 raqami to'g'ri tanlangan. Uni bo'linmaga yozamiz.

2) Ikkinchi misolning yechilishini tushuntiring. Uchinchi misolda bo'lishda qoldiq qanday hosil qilinganini tushuntiring.

3) Yozuvi bo'yicha 225 soni 75 ga qanday bo'linganini tushuntiring.
682. 564 : 94= 6 390 : 78= 5 252 : 84 =3 261 : 29=9

IV. Mustahkamlash

683. 84 ta bolta tayyorlash uchun 75 kg po'lat sarf bo'ldi. 336 ta shunday bolta tayyorlash uchun qancha po'lat kerak bo'ladi?

684. Ekin maydoni to'g'ri to'rtburchak shakliga ega. Uning bo'yi 40 m, eni esa 30 m. Maydonning beshdan bir qismini poliz ekinlari, qolgan qismini kartoshka egallagan. Kartoshka uchun ajratilgan maydonning yuzini toping.

V.Uyga vazifa:

685. (200 000 – 8 325•4) : 100 87•93 604•12

VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimini baholash.

Sana______________

122-dars. Uch xonali sonni ikki xonali songa qoldiqli bo‘lish.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarga uch xonali sonni ikki xonali songa qoldiqli bo‘lishni va shu mavzu asosida misol va masalalar yechishga o‘rgatish. TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda nomanfiy butun sonlarni qoldiqli bo’lish amalini bajara olish.

Tarbiyaviy: komil insonni tarbiyalashga qaratilgan odob va axloq sifatlarini ongli, ixtiyoriy bajarishga odatlantirish, bo‘sh vaqtni mazmunli tashkil etishga o‘rgatish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi: o‘quvchilarda mantiq va xotiraning rivojlanishiga imkoniyat yaratish; FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

Salomlashish, davomatni aniqlash, o‘quvchilarni darsga tayyorgarligini tekshirish.

II. O‘tilgan mavzuni mustahkamlash.

O‘tilgan mavzuni mustahkamlashda ikki va uch xonali songa bo‘lish mavzusi yuzasidan doskada misollar bajaradilar. Misollarni ustun shaklida ishlaydilar.

2016 : 36 = 56 5535 : 45 = 123 1950 : 78 = 25 kabi misollar bajariladi.

III. Yangi mavzuning bayoni.

Yangi mavzu 686-misol yordamida tushuntiriladi.

Qoldiqli bo‘lish qanday bajarilganini ko‘rib chiqib, iiki xonali songa qoldiqli bo‘lish ham xuddi qoldiqsiz bo‘lish kabi bajarilishi aytib o‘tiladi.

687-misol doskada o‘quvchilar tomonidan bajariladi.

682 : 96 = 7 (10 qold. ) 511 : 63 =8 (7 qold. )

340 : 37 = 9 (7 qold. ) 581 : 72 = 8 (5 qold. )

688-masala sharti asosida suhbat o‘tkaziladi. Masalaga qisqa shart tuziladi.

1-avtomat dastgoh 1 soatda – 69 ta

2-avtomat dastgoh 1 soatda – 84 ta

Bir kunda bitta dastgoh – 552 ta o‘yinchoq

Ikkala dastgoh birgalikda – ? ta o‘yinchoq

Yechish: 1) 552 : 69 = 8 (ta)

2) 84 ∙ 8 = 672 (ta)

3) 552 + 672 = 1224 (ta)

Javob: ikkala avtomat dastgoh birgalikda 1224 ta o‘yinchoq yasashgan.

689-masala sharti asosida o‘quvchilar bilan bo‘sh vaqtni mazmunli tashkil etish yuzasidan suhbat o‘tkaziladi. Masalaga qisqa shart tuziladi.

Ikkala guruh – 100 qop

Birinchi guruh – 2450 kg

Ikkinchi guruh – 2550 kg

Har bir guruh – ? qopdan

Yechish : 1) 2450 + 2550 = 5000 (kg) hamma terilgan kartoshkalarning og‘irligi

2) 5000 : 100 = 50 (kg) bu bitta qopdagi kartoshkaning og‘irligi

3) 2450 : 50 = 49 (qop) birinchi guruhning tergan kartoshka qoplari

4) 2550 : 50 = 51(qop) ikkinchi guruhning tergan kartoshka qoplari

Javob: birinchi guruh 49 qop, ikkinchi guruh 51 qop kartoshka terganlar.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.

Yangi mavzuni mustahkamlashda ekran orqali mavzuga mos bo‘lgan test topshiriqlari bajariladi.

V. Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash.

O‘quvchilarning darsdagi ishtiroki va ijodkorligi, faolligi, topshiriqlarni bajarish darajasi, to‘g‘ri va aniq misol ishlashiga o‘qituvchi tomonidan baholab boriladi. Dars yakunida umumiy ballar e’lon qilinadi va faol, bilimdon o‘quvchilar rag‘batlantiriladi.

VI.Uyga vazifa berish. Darslikdagi 690-masala va 691-misollar sharti tushuntiriladi va uyga vazifa qilib beriladi.

Sana______________

123-dars. Ko‘p xonali sonni ikki xonali songa bo‘lish

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘p xonali sonni ikki xonali songa bo‘lishga oid bilim berish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallar bajara olish.

Tarbiyaviy: o‘quvchilarni mehnatsevarlik va tabiatga muhabbat ruhida tarbiyalash; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi: didaktik o‘yinlar orqali o‘quvchilar bilimini mustahkamkash, matematika faniga qiziqishlarini orttirish; FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish.

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

"Quvnoq parovoz” o‘yini.

Bugungi darsni quvnoq paravozni harakatga keltirib, manzilga yetkazishda dars etaplaridahamkorlikda, do‘stonava tezkorlik bilan harakatlanish talab etiladi. Doska yoniga quvnoq paravoz rasmi ilib qo‘yiladi. Uning vagonlarida dars etaplari yozilgan bo‘ladi. Har bir etapda bittadan vagon ilgarilaydi.

II. O‘tilgan mavzuni mustahkamlash.

O‘quvchilar tartib bilan chiqib vagonacha ko‘rinishidagi shakllardagi misollarni ishlab avval vagonchalarga so‘ngra daftarga yozib ishlaydilar.

Doskadada qoldiqli bo‘lishga doir misollar beriladi.

Matematik diktant o‘tkaziladi.

a) 1 sutka necha soatga teng? (24 soat)

b) 45 soatni sutka va soatda ifodalang. (1 sutka 21 soat)

c) 8 soat sutkaning necha qismiga teng? (3 dan 1 qismiga)

Shundan so‘ng vagonlardan biri oldinga suriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Darslikdagi 692-misol orqali o‘quvchilarga yangi mavzu tushuntirib beriladi.

Tushuntirish: 6 142 sonini 83 ga bo‘lish kerak.

Bo‘lamiz: 6 142 ni 83 ga emas, 80 ga bo‘lamiz.

O‘nliklarni bo‘lamiz: 614ta o‘nl. – birinchi toliqsiz bo‘linuvchi. Demak, bo‘linmada ikkita raqam bo‘ladi.

Bo‘lamiz: 614 ni 80 ga. Buning uchun 61ni 8 ga bo‘lamiz, 7 chiqadi. Bu sinash raqami bo‘lgani uchun uni tekshirib ko‘ramiz.

Ko‘paytiramiz: 83 ni 7 ga. 581 hosil bo‘ladi. 7 raqami to‘g‘ri topilgan. Uni bo‘linmaga yozamiz. ;

Ayiramiz: 614 dan 581 ni, 33 chiqadi. Bu —qoldiq.

Qoldiqni bo‘luvchi bilan taqqoslaymiz: 33 < 83.

Demak, bo‘lishni davom ettirish mumkin.

Birliklarni bo‘lamiz: 33 o‘nlik — bu 330 birlik,

yana 2 birlik, hammasi 332 birlik. Bu ikkinchi to‘liqsiz bolinuvchi. 332 ni 83 ga bo‘lsak, 4 chiqadi va chiqqan sonni bo‘linmaga yozamiz. 332 dan 332 ni ayirsak, 0 chiqadi. Qolgan misollar ham tushuntirish bilan bajariladi.

693-misol ham doskada o‘quvchilar tomonidan bajariladi. Bunda quyidagi rejadan foydalaniladi.

1) Birinchi to‘liqsiz bo‘linuvchini ayting. Bo‘linmada nechta raqam bo‘lishini aniqlang.

2) Bo‘linmaning birinchi raqamini qanday topganingizni ayting.

3) Ikkinchi to‘liqsiz bo‘linuvchini ayting.

4) Bo‘linmaning ikkinchi raqamini qanday topganingizni ayting.

5) Bo‘linmaning raqamlarini to‘g‘ri topganingizni tekshiring.

1176 : 49 = 24 5096 : 56 = 91

350 ∙ 428 : 700 = 149 800 : 700 = 214

Yangi mavzuni tushunib olishgach yana bir vagoncha harakatlanadi.

Dam olish daqiqasi.O‘quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagicha dam olish daqiqasi bajariladi.

Shamol esadi g‘uv-g‘uv,

Yig‘laydi bulut duv-duv

Osmonda quyosh xafa

Kulib boqsin u yana!

Dam olish daqiqasida yana ekranda “vertolyot” trenajor mashqi bajariladi.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.

694-masala ham doskada ishlanadi. Masalalami yeching va yechilishlarini taqqoslang:

1) Tegirmonga 39 qop bug‘doy va 27 qop arpa keltirildi. Tegirmonga arpaga qaraganda 840 kg ko‘p bug‘doy keltirildi. Agar bug‘doyli va arpali qoplar bir xil massaga ega bo‘lsa, tegirmonga necha kilogramm bug‘doy va necha kilogramm arpa keltirilgan?

Masalaning qisqa sharti:

Bug‘doy – 39 qop, 840 kg ortiq

Arpa – 27 qop,

Bug‘doy - ? kg

Arpa - ? kg

Yechish:

39-27=12 (qop)

840:12=70 (kg)

39•70=2730 (kg)

27•70=1890 (kg)

Javob: bug‘doy 2730 kg, arpa 1890 kg keltirilgan.

2) Tegirmonga bir xil qoplarda 2 730 kg bug‘doy va xuddi shunday qoplarda 1 890 kg arpa keltirildi. Bug‘doy arpaga nisbatan 12 qop ko‘p keltirildi. Necha qop bug‘doy va necha qop arpa keltirilgan.

Masalaning qisqa sharti:

Bug‘doy – 2730 kg, 12 qop ko‘p

Arpa – 1890 kg

Bug‘doy - ? qop

Arpa - ? qop

Yechish:

2730-1890=840(kg)

840:12=70(kg)

2730:70=39(qop)

1890:70=27(qop)

Javob: bug‘doy 39 qop, arpa 27 qop keltirilgan.

Masalalar bajarilib bir-birlari bilan solishtirib farqini tushunib olgach, vagonlardan yana biri yuradi. Shundan so‘mg mavzuga oid trenajor mashq bajariladi. Bunda o‘quvchilar berilgan misollarning bo‘linma va qoldig‘ini tog‘ri topsangiz qo‘ziqorin haqidagi qiziqarli ma’lumotga ega bo‘lasiz.

Misol Bo‘linma Qoldiq

682:96 7 10

511:63 8 7

341:37 9 8

581:58 10 1
Agar to‘g‘ri moslashtirilsa misollarning o‘rniga qo‘ziqorin rasmi chiqib, u haqida ma’lumot beriladi.

Bilasizmi, olimlar 1960-yilgacha “Qo‘ziqorin o‘simlikmi yoki jonivor?” deya o‘zaro bahslashishgan ekan. Axiri qo‘ziqorinlar zamburug‘lar oilasiga kiradi, degan ilmiy xulosani qabul qilishgan. Dunyoda qo‘ziqorinlarning taxminan 2 millionga yaqin turi mavjud. Ammo olimlar atigi 100 mingga yaqin qo‘ziqorin turini o‘rganishgan, xolos. Qo‘ziqorindan mazali taomlartayyorlash mumkin. Lekin ba’zi qo‘ziqorinlar zaharli bo‘ladi. Tanlashni bilmaydigan odam qo‘ziqorindan zaharlanib qolishi ham hech gap emas. Qo‘ziqorin judayam tez o‘sadi.

Oxirgi vagon o‘rnidan siljiganda o‘qituvchi bugungi kutilgan natijaga erishilganini aytadi va “quvnoq vagon” da kelajak sari yana bir omadli yurish qilinganini aytadi.

695- masala sharti tushuntiriladi.

Do'konga har biri 50 kg dan 4 qop un keltirildi.Hamma un 2 kg dan qilib xaltachalarga joylandi.

Nechta xaltacha kerak bo'lgan?

50•4= 200 200:2= 100 javob; 100 xatacha
V. O‘quvchilarni baholash.

Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi.

VI. Uyga vazifa berish va darsni yakunlash

696-topshiriq

Sana______________

124-dars Mavzu: Bo‘linmada ko‘p xonali son hosil bo‘ladigan hollarda ikki xonalis onga bo‘lish 697-702-misol va masala.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘p xonali sonni ikki xonali songa bo‘lishga oid bilim berish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallar bajara olish.

Tarbiyaviy: o‘quvchilarni mehnatsevarlik va tabiatga muhabbat ruhida tarbiyalash; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi: didaktik o‘yinlar orqali o‘quvchilar bilimini mustahkamkash, matematika faniga qiziqishlarini orttirish; FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish.

Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar.

Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:

Darsga hozirlik ko'rish.

Darsning maqsadi aytib o'tiladi.

II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash. Uyga berilgan vazifa tekshirilib baholanadi.

Misollar yechiladi.

696

124 440 : 60= 2074 228 090 : 30= 7603

4 273 • 83= 354659 3148•75=236100

III.Yangi mavzu bayoni.

697. 693-mashqda keltirilgan rejadan foydalanib, bo'lish qanday bajarilganini tushuntiring:

IV. Mustahkamlash.

698. 23 115:67= 345 93 342:94= 993 293 017:71•39= 4127•39=160953

699. Rejaga ko'ra tokar 27 kunda 756 ta detal tayyorlashi kerak edi. Agar tokar har kuni 36 tadan detal tayyorlagan bo'lsa, u rejasini muddatida bajarganmi? Masaladagi ma'lumotlar bo'yicha yana nimalarni bilish mumkin?

Tayyorlash kerak- 27 kunda- 756 ta detal

Har kuni- 36 tadan

Reja bajarilganmi?

756:36=21 javob: reja muddatdan oldin 21 kunda bajarilga

700. Do'konda 280 ta televizor bor edi. Uning yettidan bir qismi sotildi. Sotilgan televizorlar qolganlaridan nechta kam?

Bor edi- 280 ta televizor

Sotildi- 7 dan bir qismi

Sotilganlari qolganlaridan nechta kam?

280:7=70

280-70= 210 javob: 210 ta kam

V.Uyga vazifa.

701. To'g'ri to'rtburchakning bo'yi 4 dm, eni esa undan 1 dm 5 sm qisqa. To'g'ri to'rtburchakning perimetri va yuzini toping. (Tomonlarining uzunligini santimetrlarda ifodalang.)

702. 1) BD kesma umumiy tomon bo'lgan beshta shaklni ayting.

2) AE tomon qaysi shakllar uchun umumiy bo'ladi?

Sana______________

125-dars Mavzu: Bo‘linmaning raqami bir necha sinash natijasida topiladigan holda ikki xonali songa bo‘lish. 703-708-misol va masala.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘p xonali sonni ikki xonali songa bo‘lishga oid bilim berish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallar bajara olish.

Tarbiyaviy: o‘quvchilarni mehnatsevarlik va tabiatga muhabbat ruhida tarbiyalash; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi: didaktik o‘yinlar orqali o‘quvchilar bilimini mustahkamkash, matematika faniga qiziqishlarini orttirish; FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish.

Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar.

Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:

Darsga hozirlik ko'rish.

Darsning maqsadi aytib o'tiladi.

II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.

Uyga berilgan vazifa tekshirilib baholanadi.

Misollar yechiladi.

Savol-javoblar:

O'quvchi savoli: 6 metr uzunlikdagi yog'ochni 1 metrdan qilib necha marta arralash kerak?

O'quvchi javobi: 5 marta

O'quvchi savoli: Soatning katta strelkasi 6 da turibdi, 48 soatdan keyin u nechani ko 'rsatadi?

O'quvchi javobi: Yana 6 ni ko 'rsatadi.

O'quvchi savoli: Siz 24-martdan kanikulga chiqdingiz, 31-mart kuni yana maktabga qaytdingiz. Necha kun kanikulda bo’ldingiz?

O'quvchi javobi: 31-23 = 8 kun.

O'quvchi savoli: 21 metr uzunlikadagi yerga 3 metrdan oralatib nechta terak ko'chati ekish mumkin?

O'quvchi javobi: 8 ta

O'quvchi savoli: Agar kechasisoat 2 dayomg'iryog'ayotgan bo'lsa, 72 soatdan keyin quyosh chiqishi mumkinmi?

O'quvchi javobi: Yo 'q, 72 soatdan keyin yana kechasi bo 'ladi.

III. Yangi mavzu bayoni.
703.Bo'lish vaqtida bo'linmaning sinash raqami ba'zan to'g'ri kelmaydi, uni o'zgartirish kerak bo'ladi. Tushuntirish: 184 ni 23 ga bo'lish kerak. Bo'lamiz: 184 ni 20 ga. Buning uchun 18 ni 2 ga bo'lamiz, 9 chiqadi. 9 - sinash raqami, uni tekshirib ko'ramiz.

Ko'paytiramiz: 23 ni 9 ga, 207 chiqadi, bu 184 dan katta, demak, bo'linmada 9 dan kichik raqamni olish kerak.

8 ni tekshirib ko'ramiz. 23 ni 8 ga ko'paytirsak, 184 chiqadi. 8 raqami to'g'ri keladi. Demak, bo'linma 8.,

704. Tushuntirish bilan yeching:

273 : 39= 7 288 : 48=6 168 : 28 =6 259 : 37=7
IV. Mustahkamlash.

705. Ko'chaning uzunligi 600 m, eni esa 12 m. Shu ko'chaga asfalt yotqizildi. Har 100 m2 ga 3t asfalt ketdi. Butun ko'chaga qancha asfalt kerak bo'lgan?

Uzunligi- 600 m

Eni- 12 m

Har bir 100m2 – 3 t asfalt

Butun ko’chaga-? t

600•12=7200 m2

7200:100= 72

72•3=216 (t) javob: 216 t asfalt

706. Ifoda tuzing va qiymatini hisoblang:

1) 407 va 374 sonlarining ko'paytmasini 10 578 ta kamaytiring;

407•374- 10578= 152218-10578=141 640

2) 2 148 va 1 954 sonlarining ayirmasini 37 ga ko'paytiring;

(2148-1954)•37= 194•37=7178

3) 1 357 va 983 sonlarining yig'indisini 26 marta orttiring.

V.Uyga vazifa:

707. Tumanga 2 ta yuk poyezdida 1 824 t qurilish materiali keltirildi. Birinchi poyezdda 24 vagon, ikkinchi poyezdda esa 33 vagon bor edi. Har bir poyezdda necha tonnadan qurilish materiali keltirilgan?

I poyezdda – 24 vagon-? t

II poyezdda- 33 vagon-? t 1824 t

24+33=57

1824:57=32

24•32=768

33•32=1056

Javob: 768 t va 1056 t

708. 256 302 : 87= 2946 181 366 : 59 = 3074 483 • 250 : 75=120750:75=1610

VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimini baholash.

Sana______________

126-dars: Ismli sonlarni bo‘lish. 709-714

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: ismli sonlar haqida ma’lumot berish, ular ustida amallar bajarishni o‘rgatish, ularni bir-biridan farqlashni tushuntirish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; TK2: axborotlarni statistik ma’lumotlar ko‘rinishlarning bir turidan boshqa ko‘rinishga o‘tkaza olish; FK1: o‘rganilgan matematik tushunchalarni qabul qila olish, tegishli misollar keltira olish.

Tarbiyaviy: misol va masalalar yechish jarayonida o‘quvchilarni hamjihatlikda ishlashga o‘rgatish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.

Rivojlantiruvchi: o‘quvchilarda og‘irlik, uzunlik o‘lchov birliklari haqidagi bilimlarini kengaytirish; FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish.

Darsning borishi:

I.Darsni tashkil etish:

O‘quvchilar bilan salomlashish, ularning diqqatini darsga qaratish, davomatni aniqlash, ularning darsga tayyorgarligini tekshirish.

II. O‘tilgan mavzuni mustahkamlash:

O‘quvchilar “T chizma” da uzunlik va yuza miqdorlarining o‘xshash va farqli tomonlarini yozib beradi.

O‘tilgan mavzu yuzasidan doskaga mustaqil ish uchun misollar yoziladi:

Masalan:

117:13 = 108:27 =

260:54 = 135:45 =

III. Yangi mavzuning bayoni:

Yangi mavzu ekranda 709-misol asosida tushuntiriladi.

45 kilogramm 50 grammni 85 gramga bo‘lish uchun avval kilogramlarni gramga aylantirishimiz kerak.

1 kg=1000g

45 kg 50g=45050g

45050 ni 85 ga bo‘lsak, 530 hosil bo‘ladi.

3metrni 25 santimetrga bo‘lish uchun avval metrni santimetrga aylantirishimiz kerak.