180:2=90
180:3=60
90+60=150
180-150=30
Javob: 30 km bo`ladi.
V. Uyga vazifa. 572-573-misollar
572. 18 l sut 4 ta tog'oracha va 5 ta bankaga quyildi. Tog'oracha va bankalarning sig'imi bir xil. Bankalarda necha litr sut bo'lgan?
573. Tenglamalarni yeching:
170 + 540 : x=260 100 + x:40 = 115
x=6 x=600
VII. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimi rag’batlantiriladi.
Sana______________
99-dars. Mavzu: Nollar bilan tugaydigan uch xonali songa yozma bo‘lish .
68600:700, 238500:900 ko’rinishida bo’lish. 574-580-misol masalalar.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘paytmani songa bo‘lishni o‘rgatish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallarni bajara olish.
Tarbiyaviy: o‘quvchilarda kitobga bo‘lgan mehrni uyg‘otish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, misol va masalalarni yechish malakalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar, kompyuter, slaydlar.
Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:
Darsga hozirlik ko'rish.
Darsning maqsadi aytib o'tiladi.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
572. 18 l sut 4 ta tog'oracha va 5 ta bankaga quyildi. Tog'oracha va bankalarning sig'imi bir xil. Bankalarda necha litr sut bo'lgan?
573. Tenglamalarni yeching:
170 + 540 : x=260 100 + x:40 = 115
x=6 x=600
III. Yangi mavzu bayoni. Yangi mavzu slaydlar orqali tushuntiriladi.
574. Bo'lish qanday bajarilganini tushuntiring:
IV. Mustahkamlash.
575. 32 800 : 800=41 42 300 : 900=47 249 500 : 500=499
576. Maktab hovlisida gulzor uchun 60 m2 yer ajratildi. Bu butun hovlining beshdan bir qismini tashkil etadi. Butun maktab hovlisining yuzi qancha?
60•5=300 m2
Masala mazmuniga mos ishlangan slaydlar namoyish etiladi.
577. Toshbaqa va shilliqqurt qarama-qarshi tomonga harakat qilyapti. Agar toshbaqaning tezligi 22 sm/min, shilliqqurtning tezligi 14 sm/min bo'lsa, 2 minutdan keyin ular orasidagi masofa qancha bo'ladi?
Toshbaqaning tezligi- 22sm/m
Shilliqqurtning tezligi- 14 sm/min
Masofa- 2 minutdan keyin-? Sm
Yechilishi:
22+14=36 36•2= 72 sm javob: 72 sm
578. Agar c = 308, d = 90; c = 627, d = 400; c = 7060, , d = 8 bo'lsa, c-d ifodaning qiymatini toping.
V. Uyga vazifa. 579-580-misollar
579. 72 / benzin 4 kanistrga baravardan quyildi. 90 / benzinni quyish uchun shunday kanistrdan nechta kerak bo'ladi?
580. 55 140 : 6•30 + 560•400=275700+224000=499700
720 - (300 - 420 : 6)=490
VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimi rag’batlantiriladi.
Sana______________
100- dars Mavzu: Nollar bilan tugaydigan sonlarga bo‘lishning qisqa yozuvi .
28800:80, 364 200:600 ko’rinishda bo’lish. 581-586- misol va masalalar.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘paytmani songa bo‘lishni o‘rgatish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallarni bajara olish.
Tarbiyaviy: o‘quvchilarda kitobga bo‘lgan mehrni uyg‘otish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, misol va masalalarni yechish malakalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar, kompyuter, slaydlar.
Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:
Darsga hozirlik ko'rish.
Darsning maqsadi aytib o'tiladi.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
5 . 7 . 2 = (5 . 2) . 7 25 . 3 . 4 . 9 = (25 . 4) . (3 . 9)
3 . 6 . 4 = 3 . (6 . 4) 2 . 3 . 5 . 4 = (2 . 3) . (5 . 4)
55 140 : 6•30 + 560•400=275700+224000=499700
720 - (300 - 420 : 6)=490
1. 4 х 23 qancha bo’ladi ?
А. 72 B. 92 С. 27 D. 87
2. Sonlarni ko'paytir va to'g'ri javobni top: 65
А. 5730 B. 5370 х
98
С. 6370 D. 6470 ?
3. Bo'lish amalini bajaring: 20 532 87
А. 263 B. 246 ?
C. 234 D. 236
4. Quyidagi sonlarning qaysi biri eng katta?
А. 452467
B. 432376
C. 433264
d . 454246
5. Sonlar qatori berilgan: 60, 56, 52, 48, 44, .....
Uni bitta songa davom ettir va qatorda qaysi son keyingi bo’lishini ko’rsat.
А. 36 B. 42 С. 40 D. 38
6. Amallarni bajaring: (840 - 300 ):(120 : 60) +30 =
А. 630 B. 300 С. 360 D. 570
7. Qaysi son 5452 dan 100ga ko'p ?
A. 5462 B. 5552 С. 5352 D. 6452
8. 1 kvadrat metr - bu:
А. 10000 kvadrat santimetr
В. 100 kvadrat santimetr
C. 1000 kvadrat santimetr
D. 10 kvadrat santimetr
9. 1 soat 26 daqiqa + 1 soat 34 daqiqa
А. 230 daqiqa
В. 160 daqiqa
C. 260 daqiqa
D. 180 daqiqa
10. Bir metr (1m.)da qancha millimetr bor?
А. 1000 В. 100
C. 10 D. 10000
III. Yangi mavzu bayoni.
581. 1) Yechishni tushuntiring:
2) Misollarni yechishning qisqaroq yozilishini tushuntiring:
IV. Mustahkamlash.
582. 78 400 : 800= 98 69 680 : 40=1742 27 720 : 30=924
583. Qizcha birinchi kitobni 7 soatda, ikkinchisini 5 soatda o'qib chiqdi. Agar birinchi kitob ikkinchisiga qaraganda 40 bet ko'p bo'lsa, qizcha bir soatda necha bet o'qigan?
O’qib chiqdi:
I kitobni- 7 soatda
II kitobni- 5 soatda
I kitob- 40 bet ko’p
1 soatda-?
Yechilishi:
7-5=2
40:2=20 Javob: 20 bet
584. Ekin maydonining berilgan o'lchamlari bo'yicha tarvuz uchun, qovun va qovoq uchun ajratilgan maydon yuzini toping.
Tarvuz- 10mX12 m
Qovun- 15m X 10m
Qovoq- ?
10X12=120 m2 (tarvuz)
15x10=150m2 (qovun)
30-(12+15)=3
10x3=30 m2 (qovoq) javob: 120m2, 150m2, 30m2
V. Uyga vazifa:
585. Bo'yi 5 sm, eni 4 sm bo'lgan to'g'ri to'rtburchak chizing. Uning yuzini toping.
Ifodalarni taqqoslang:
586. 420•5• 10 □ 420-50 650 • 10 + 650 • 3 □ 650 • 30
VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimi rag’batlantiriladi.
Sana______________
101- dars Mavzu: Bo‘linmada nollar uchraydigan hollarda sonlarni bo‘lish.
284200:700, 41 600:40 ko’rinishda bo’lish. 587-593- misol va masalalar.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘paytmani songa bo‘lishni o‘rgatish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallarni bajara olish.
Tarbiyaviy: o‘quvchilarda kitobga bo‘lgan mehrni uyg‘otish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, misol va masalalarni yechish malakalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar
Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:
Darsga hozirlik ko'rish.
Darsning maqsadi aytib o'tiladi.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
585. Bo'yi 5 sm, eni 4 sm bo'lgan to'g'ri to'rtburchak chizing. Uning yuzini toping.
5•4= 20 (sm2) Javob: 20 (sm2)
586-misol
Ifodalarni taqqoslang:
420•5• 10 □ 420•50 650 • 10 + 650 • 3 □ 650 • 30
21 000 = 21 000 6500+1950 □ 19 500
8450 19500
III. Yangi mavzu bayoni.
587. Yechishni tushuntiring:
588. Amallarni bajaring va tekshiring:
276 300 : 900= 307 44 400 : 60=740 102 000 : 300=340
IV. Mustahkamlash.
589. Bir qishloqdan ikki otliq bir vaqtda qarama-qarshi yo'nalishda yo'lga chiqdi. Bu otliqlardan birining tezligi 14 km/soat, ikkinchisining tezligi 12 km/soat. Otliqlar 4 soat yo'lda bo'lsalar, 14 + 12; 14 • 4; 12 • 4; 14•4 + 12•4; (14 + 12) • 4 ifodalarning ma'nosini tushuntiring.
O`quvchilardan so`rab boriladi.
590. Umumiy yuzi 1 750 m2 bo'lgan ikkita yer maydoniga mevali daraxtlar ekildi. I maydonga 20 tup va II maydonga 30 tup daraxt ekildi. Agar daraxtlar orasi-dagi masofalar bir xil bo'lsa, har qaysi maydonning yuzini toping.
591. 160:4 + 6•2 ifodaning qiymatini toping. Lining qiy-mati 32 ga teng bo'lishi uchun qavslarni qanday qo'yish kerak? 10 ga teng bo'lishi uchun-chi? 92 ga teng bo'lishi uchun-chi?
V.Uyga vazifa:
592- masala
28 m gazlamadan 7 ta ko'ylak tikish mumkin bo'lsa, 56 m gazlamadan nechta ko'ylak chiqadi?
593. 350 • 30 : 70=150 354 000 : 200 • 8=14160 85•5•0=0
VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimi rag’batlantiriladi.
Sana______________
102- dars Mavzu: Nollar bilan tugaydigan sonlarga yozma qoldiqli bo‘lish (murakkabroq hollar). Mustahkamlash uchun mashqlar. 594-599- misol va masalalar.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga ko‘paytmani songa bo‘lishni o‘rgatish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallarni bajara olish.
Tarbiyaviy: o‘quvchilarda kitobga bo‘lgan mehrni uyg‘otish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, misol va masalalarni yechish malakalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning jihozi: darslik, jadval va rasmlar, tarqatmalar
Darsning metodi: tushuntirish, mustaqil ish.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:
Darsga hozirlik ko'rish.
Darsning maqsadi aytib o'tiladi.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
592- masala
28 m gazlamadan 7 ta ko'ylak tikish mumkin bo'lsa, 56 m gazlamadan nechta ko'ylak chiqadi?
593. 350 • 30 : 70=150 354 000 : 200 • 8=14160 85•5•0=0
III. Yangi mavzu bayoni.
594.Yechishni tushuntiring. Bo'linma va qoldiqni ayting:
IV. Mustahkamlash.
695. Qoldiqli bo'lishni bajaring va tekshiring:
3 333 : 40=83(13) 1 307 : 20=65(7) 20 200 : 300=67(100)
696. Tenglamalar tuzing va yeching:
1) 70 sonini bir necha marta orttirib, 630 hosil qilindi. 70 soni necha marta orttirilgan?
2) 720 soni bir necha marta kamaytirildi va 80 hosil qilindi. 720 soni necha marta kamaytirilgan?
647. 3 ta olma 25 so'm turadi. Oltita shunday olma qancha turadi?
6:3=2 25x2=50 javob: 50 so`m turadi.
Uyga vazifa. 648-649-misollar
648. Ikki piyoda bir vaqtda bir qishloqdan qarama-qarshi yo'nalishda yo'lga chiqdi va 3 soatdan keyin ular orasidagi masofa 33 km bo'ldi. Agar piyodalardan birining tezligi 5 km/soat bo'lsa, ikkinchisining tezligini toping.
649. Amallarni bajaring va tekshiring:
38 960 : 80=487 780 : 60=13 34 500 : 300=115 83 • 700=58100
VI. Darsni yakunlash. O’quvchilar bilimi rag’batlantiriladi
Sana______________
103-104-dars. Mavzu: O’tilganlarni mustahkamlash nazorat ishi. Bilim va malakalarni tekshirish/ Xatolar ustida ishlash
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Sana______________
105 – dars. Sonni yig‘indiga ko‘paytirish. 600-606
Darsning maqsadi:
Ta`limiy:o`quvchilarni sonni yig‘indiga ko‘paytirishni tushuntirish, ular ustida misol va masalalar yechish. TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; TK2: axborotlarni statistik ma’lumotlar ko‘rinishlarning bir turidan boshqa ko‘rinishga o‘tkaza olish; FK1: kundalik hayotda uchraydigan koordinatalar sistemalarini real ob’yektlar (masalan, teatrdagi tomoshabin, samolyotdagi yo‘lovchi, shaxmat figurasi) joylashuvini aniqlashda qo‘llay oladi.
Tarbiyaviy: o`quvchilarni maktab mulkini ehtiyot qilib saqlashga, o`quv qurollarini asrashga chaqirish. TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi:o`quvchilarning tez va qulay usulda hisoblash ko`nikmalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism. O‘quvchilar bilan salomlashiladi. Davomat aniqlanadi.O`quvchilarning darsga tayyorgarliklarini ta`minlanadi.
II. O`tilgan mavzuni mustahkamlash.
O`tilgan mavzuni mustahkamlashda o`quvchilarga tarqatma materiallar beriladi. O`quvchilar tayyorgarlik ko`rgunlariga ko`ra qolgan o`quvchilar bilan doskada sonlarni xona qo`shiluvchilariga ajratish bo`yicha topshiriqlar beriladi.
452 = 400 + 50 + 2
235 = 200 + 30 + 5
250 = 200 + 50
7856 = 7000 + 800 + 50 + 6
2503 = 2000 + 500 + 3
Tarqatmalar uchun topshiriqlar:
1) Bog`ning umuniy maydoni 500 m2 bo`lib, uning 5 dan 2 qismiga gilos, qolgan qismiga olcha ekildi. Qancha qismiga olcha ekilgan?(300 m2)
2) Noma`lum son 2 marta ko`paytirilganda 48 hosil bo`ladi. Noma`lum sonni toping.(24)
3) 4 ta albom 2000 so`m tursa, 8 tasi qancha turadi?(4000 so`m)
4) Qizcha ertalab soat 7 : 20 da yo`lga chiqib, maktabga 8 : 00 da yetib kelgan bo`lsa, u qancha vaqt yo`lda bo`lgan? (40 minut)
5) Mashina soatiga 70 km/ soat bilan harakatlansa, 350 km yo`lni qancha vaqtda bosib o`tadi?(5 soatda)
III. Yangi mavzuning bayoni:
Yangi mavzu 600 – topshiriq asosida ekranda tushuntiriladi. Ekran orqali
Sonni yig‘indiga ko‘paytirish mavzusi qalamlar yordamida tushuntiriladi va shu o`qo`yiladi. Chapdagi 3 ta quticha qizil rangda, o`ngdagi 2 ta qutirinda o`quv qurollarini avaylab ishlatish zarurligi tushuntiriladi. Qalamlarning umumiy sonini toppish ikki usulda tushuntiriladi. O`quvchilarga savollar beriladi.
Hamma qalamlar nechta?
1-usulda qutichalar umumiy sonini topib, qalmlar soniga ko`paytiramiz.
2-usulda esa, qizil va sariq qutichalardagi qalamlar soni alohida topilib, keyin natijalar qo`shiladi.
Shu o`rinda sonni yig`indigo ko`paytirish usullari tushuntiriladi.
Yodingizda tuting! Sonni yig`indiga turli usullar bilan ko`paytish mumkin:
1) Yig`indini hisoblab, so`ngra sonni chiqqan yig`indigo ko`paytirish mumkin;
2) Bu sonni har bir qo`shiluvchiga alohida – alohida ko`paytirib, chiqqan natijalarni qo`shish mumkin.
601 – misol doskada turli usullar bilan tushuntiriladi.
7 ∙ (6 + 2) = 7 ∙ 8 = 56
7 ∙ (6 + 2) = 7 ∙ 6 + 7 ∙ 2 = 42 + 14 = 56
602 – misolda hisoblash qulay usulda amalga oshitiladi.
3 ∙ (4 + 10) = 3 ∙ 4 + 3 ∙ 10 = 12 + 30 = 42
8 ∙ (5 + 3) = 8 ∙ 5 + 8 ∙ 3 = 40 + 24 = 64
2 ∙ (40 + 7) = 2 ∙ 40 + 2 ∙ 7 = 80 + 14 = 94
15 ∙ (7 + 3) = 15 ∙ 10 = 150
603 – masala asosida qisqa suhbat o`tkaziladi va o`quvchilar kasbga yo`llanadi. Masalaning qisqa sharti tuziladi.
2 ta bir xil sigir va 4 ta bir xil novvos – 1828 kg
Bitta sigir – 286 kg
Bitta novvos - ? kg
Yechish: 1) 286 ∙ 2 = 572 (kg) bu bitta sigirning massasi
2) 1828 – 572 = 1256 (kg) bu 4ta novvosning massasi
3) 1256 : 4 = 314(kg) bu bitta novvosning massasi
Javob: bitta bitta novvosning massasi 314 kg.
604 – misol ham doskada bajariladi.Bunda amallar tartibiga rioya qilinadi.
12 460 : (3079 – 3 059) ∙ 50 = 31150
1) 3079 – 3059 = 20
2) 12 460 : 20 = 623
3) 623 ∙ 50 = 31150
(811 – 12 720 : 30) : 9 = 43
1) 12720 : 30 = 424
2) 811 – 424 = 387
3) 387 : 9 = 43
IV.Yangi mavzuni mustahkamlash.
Yangi mavzuni mustahkamlashda “Moslashuv” trenajoridan foydalaniladi.Bunda chap tomonda berilgan ifodalarni o`ng tomondagi ifodalar bilan qulay usul bilan hisoblangan juftiga kora moslashtiriladi.
Ekran orqali trenajor bajarilgach, mavzu asosida test topshiriqlari bajariladi.
V. O`quvchilarni baholash va darsni yakunlash. Darsda faol ishtirok etgan o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi. Darsga yakun yasaladi.
VI. Uyga vazifa berish. 605 – 606 – misollar uyga vazifa qilib beriladi va sharti tushuntiriladi.
Sana______________
106-dars. Ikki xonali sonni ikki xonali songa og‘zaki ko‘paytirish usullari
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: o‘quvchilarga ikki xonali sonni ikki xonali songa og‘zaki ko‘paytirishni o‘rgatish; TK1: fikrni mantiqiy izchillikda ifodalay olish; FK1: arifmetik amallarning algoritmlaridan foydalangan holda 1 000 000 ichida nomanfiy butun sonlar ustida amallarni bajara olish.
Tarbiyaviy: mavzuni o‘tish davomida o‘quvchilarni bir-birini hurmat qilishga, o‘zaro do‘stona munosabatda bo‘lishga o‘rgatish; TK4: atrofdagilar bilan o‘zaro muloqot chog‘ida odob-axloq qoidalariga rioya qilish va guruhda ishlash.
Rivojlantiruvchi: O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, misol va masalalarni yechish malakalarini rivojlantirish. FK2: o‘rganilgan matematik tushunchalar, faktlar va algoritmlarni o‘quv vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qila olish
Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism:
Navbatchi o‘quvchilar axboroti tinglanadi, o‘quvchilarning darsga tayyorgarligi, uyga berilgan vazifa tekshiriladi va tahlil qilinadi.
II. O‘tilgan mavzuni mustaahkamlash
O‘tilgan mavzu “Savatchani to‘ldir” o‘yini orqali mustahkamlanadi. O‘quvchilar guruhlarga bo‘linib, navbati bilan mevalar shakliga yozilgan misollarni yechib, savatchaga soladilar. Misollarni to‘g‘ri yechgan o‘quvchilar rag‘batlantiriladi.
savatcha
….
III. Yangi mavzuning bayoni.
Yangi mavzu 607 – misol bilan tushuntiriladi. Bunda ko‘paytirishni bajarishda qulay bo‘lishi uchun ikkinchi ko‘paytuvchini yig‘indi holiga keltirib, so‘ngra har birini alohida ko‘paytirib, natijalar qo‘shiladi.
14 ∙ 13=14∙ (10 + 3) = 14 ∙ 10 +14 ∙ 3 = 140 + 42= 182
60 ∙ 12 = 60 ∙ (10 + 2) = 60 ∙ 10 + 60 ∙ 2= 600 + 120 = 720
608-misol doskada tushuntirish bilan bajariladi. Bunda natijalarni hisoblab, hisoblash usullarini taqqoslanadi.
45 ∙ 18 = 45 ∙ (10 + 8) = 45 ∙ 10 + 45 ∙ 8 = 810
Ikki xonali songa ko‘paytirishda son yig‘indi ko‘rinishiga keltirib olingan va qulay usulda yechimi topilgan.
45 ∙ 80 =45 ∙ (8 ∙ 10) =45 ∙ 8 ∙ 10 = 3600
Ikki xonali songa ko‘paytirishda son ko‘paytma ko‘rinishiga keltirib olingan va qulay usulda yechimi topilgan.
609-masala. Masala sharti asosida qisqa suhbat o‘tkazilib, unda bo‘sh vaqtni unumli o‘tkaziladi, bog‘bonlarga yordam berish savob ish ekanligi aytiladi. Masalaga qisqa shart tuziladi.
Berilgan:
O‘quvchilar soni – 50 nafar
Har bir o‘quvchi – 20 savatdan
1-savatda – 10 kg olma
Terildi - ?kg olma
Yechish:1 – usul: 50 ∙ (20 ∙ 10) = 50 ∙ 200 = 10 000 (kg)
2 – usul: 1) 20 ∙ 10 = 200 (kg) 20 ta savatdagi olma
2) 200 ∙ 50 = 10 000 (kg) ja’mi olma.
3 – usul: 1) 50 ∙ 20 = 1000 (ta) ja’mi terilgan savatlar
2) 100 ∙ 10 = 10000 (kg) hamma olmalar
Javob: o‘quvchilar 10000 kg olma terganlar.
Dam olish daqiqasi:
Ajoyib multfilmni
Uch soatda ko‘rdim
Qancha daqiqa sarfladim
Hisoblab ayt-chi, do‘stim
610-masala. Masala sharti bo‘yicha vaqtdan to‘g‘ri foydalanish bo‘yicha tavsiyalar beriladi.
Berilgan:
Boshladi – 6-yu 30 minutda
Tugatdi – 20-yu 15 minutda
Dam oldi – 1soat-u 45-minut
Ishlagan vaqti - ?soat
Yechish:
1) 20-yu 15 minut – 6-yu 30 minut=13 soat-u 45 minut
2) 13soat-u 45 minut – 1 soat-u 45-minut=12 soat
Javob: traktorchi 12 soat ishlagan
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.
Yangi mavzuni mustahkamlashda “Vinni pux” trenajoridan foydalaniladi. Bunda o‘quvchilar misollarni to‘g‘ri yechib Vinni puhga asalni olishda yordam beriladi.
Daraxt yuqorisida asalari uyasi pasda esa vinni puh tasvirlangan 5 ta misolning har biri to‘g‘ri yechilsa vinni puh oz-ozdan yuqoriga ko‘tariladi.
Javoblar klavyatura yordamida kiritiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |