Mavzu. Комплекс бирикмалар

Elektrolit Molyar elektr
molekulasidan o’tkazuvchanlik,
hosil bo’ladigan ,om^-1*sm²*mol^-1
ionlar soni
2 100
3 250
4 400
5 500
 - qiymati 500 bo’lishi uni tarkibidagi ionlar soni 5 ta ekanligini ko’rsatadi.[Pt(NH₃)₆]Cl₄ –shu formulaga javob beradi. [Pt(NH₃)₅Cl]Cl₃ –da ionlar soni 4  - 400 ga teng. K₂[PtCl₄] dan [Pt(NH₃)₂Cl₄] ga o’tgan sari  - ning qiymati kamayib bo’radi.
Rentgenostruturaviy usulda kompleks birikmalarni tahlil qilish uchun kompeks birikmasini anchagina katta kristalli olingan bo’lishi kerak.Shunda kristall moddada joylashgan atom va molekulalarning joylanish tartibini aniqlash mumkin.
Kompleks hosil qiluvchi ionning koordinatsion soni o’zgarmas qiymat emas, ayni ligandning tabiatiga bog’liq, uning elektrik xossalari bilan belgilanadi. Bundan tashqari koordinatsion son ayni kompleks hosil qiluvchi va ligandning agregat holatiga, kontsentratsiyasiga va ular orasidagi ta’sirga ham bog’liq.
Ichki sferada faqat birgina o’rinni egallaydigan ligand monodentant ligand deyiladi. Ularga:
NH₃ , H₂O, OH^- , Cl^- , CN ^- , F^- , J^-
va hokazolar misol bo’ladi.
Agar ligand 2 o’rinni egallasa bidentant deyiladi.
Ularga misol: SO₄^2- , CO₃^2- , NH₂-CH₂CH₂-NH₂.
To’rt o’rinni egallagan tetradentant ligandga ikki zaryadli etilendiaminsirka kislota misol bo’ladi.
^- OOCCH₂-N-CH₂COOH
│
│
^-OOCCH₂-N-CH₂COOH

Ichki sferadagi neytral molekulalar yoki ionlar ya’ni ligandlar
sekin-asta boshqa ligandlarga almashinishi mumkin. Masalan:
[Co(NH₃)₄]Cl₃  molekulasidagi ammiak NO₂^-  ionlariga almashinishidan [Co(NH₃)₄ NO₂]Cl₂, [Co(NH₃)₄Cl(NO₂)]Cl , K ₂[Co(NH₃)₂(NO₂)₄] ,
K ₄[Co(NO₂)₆] lar hosil bo’ladi.
Bunda kompleks ionning zaryadi 3+ dan 3- ga o’tadi. [Co(NH3)4]³⁺ [Co(NO₂)₆]^3-