Mavzu: Kiritish-chiqarish tizimlarini tashkil etish va shinalar

Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish jarayonlarini tushunib olish uchun quyidagi chizmalar bilan tanishib chiqamiz. 1-rasmda shaxsiy kompyuterning mantiqiy strukturasi keltirilgan.

Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish jarayonlarini tushunib olish uchun quyidagi chizmalar bilan tanishib chiqamiz. 1-rasmda shaxsiy kompyuterning mantiqiy strukturasi keltirilgan.

Shinalar

Shinalar, na faqat MKChQ kontrollerlari tomonidan, balki protsessor tomonidan, buyruqlar va ma’lumotlarni uzatish uchun ishlatiladi.

Kompyuter shinasi orqali – ma’lumotlar, adreslar va boshqarish signallari uzatiladi, ya’ni shina uch qismdan iborat bo‘ladi:

Shina turlari

1.Ma’lumotlarni uzatish uchun mo‘ljallangan qismi (8, 16, 32, 64 va 128 bitli).

2.Asosiy xotira adresini uzatish uchun mo‘ljallangan qismi, 16 razryadli – 64 Kbayt, 20 razryadli – 1 Mbayt va 32 razryadli – 4 Gbayt hajmga ega xotirani adreslash uchun.

3.Ma’lumot almashinish jarayonini boshqarish uchun mo‘ljallangan signallar to‘plami qismi.

Shinalarning yuqorida sanab o‘tilgan qismlarini 2-rasmda keltirilgan chizmada ham ko‘rishimiz mumkin.

Shinalarning yuqorida sanab o‘tilgan qismlarini 2-rasmda keltirilgan chizmada ham ko‘rishimiz mumkin.

Hozirgacha shinalarning quyidagi xillari ishlab chiqarilgan:

ISA (Industry Standard Architecture) – ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan standart arxitektura.

EISA (Extended ISA) – ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan kengaytirilgan imkoniyatlarga ega standart arxitektura.

PCI (Peripheral Component Interconnect) – tashqi tashkil etuvchi qurilmalarni o‘zaro birgalikda ishlashini ta’minlovchi shina.

PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter. Modem va ovoz platasi ISA-qurilmalariga, SCSI kontrolleri esa PCI-qurilmalariga mansub hisoblanadi.

PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter. Modem va ovoz platasi ISA-qurilmalariga, SCSI kontrolleri esa PCI-qurilmalariga mansub hisoblanadi.