Mavzu: Kimiyoviy reaksiyalar va siniflanishi Ravshanov Asatullo

2Al + 6HCl ⭢t 2AlCl + 3H ⭡

3 2

Katalitik reaksiyalar:

Katalitik reaksiyalar – katalizator ishtirokida boradigan reaksiyalar:

H2O

4Al + 3I2 ⭢ 2AlI3

t,MnO2

2KClO3 ⭢ 2KCl + 3O2⭡

P,t

CO + NaOH ⭢ H-CO-ONa

Geterogen reaksiyalar:

Ta’sirlashuvchi moddalarning agregat holati bo’yicha reaksiyalar (faza tarkibiga ko’ra):
Geterogen reaksiyalar – bunday reaksiyalarda ta’sirlashuvchi moddalar va reaksiya mahsulotlari turli agregat holatida bo’ladi (turli fazalarda):
FeO(qattiq) + СО(gaz) ⭢ Fe(qattiq) + СО2(gaz) + Q 2Al(qattiq) + 3СuСl2 (eritma) = 3Сu(qattiq) + 2AlCl3 (eritma) CaC2(qattiq) + 2H2O(suyuq) = C2H2⭡ + Ca(OH)2(eritma)
Gomogen reaksiyalar:
Gomogen reaksiyalar – bunday reaksiyalarda reaksiyaga kirishuvchi moddalar va reaksiya mahsulotlari bir xil agregat holatida bo’ladi (bitta fazada):
2С2Н6(gaz) + 7О2(gaz) ⭢ 4СО2(gaz) + 6Н2О(gaz) 2 SO2(gaz) + O2(gaz) = 2SO3(gaz) +Q
H2(gaz) + F2(gaz) = 2HF(gaz)

Issiqlik samarasi bo’yicha kimyoviy reaksiyalar:

Ekzotermik reaksiyalar:
Ekzotermik reaksiyalar – bu tashqi muhitga issiqlik chiqishi bilan boradigan reaksiyalardir. Ularga asosan hamma birikish reaksiyalari kiradi. Yorug’lik chiqishi bilan boradigan ekzotermik reaksiyalar yonish reaksiyalariga misol bo’ladi, masalan:
4Р + 5О2 = 2Р2О5 + Q

Endotermik reaksiyalar:

Endotermik reaksiyalar – bu reaksiyalar tashqi muhitdan energiyani yutilishi bilan boradigan reaksiyalardir. Ularga asosan hamma ajralish yoki parchalanish reaksiyalari misol bo’la oladi, masalan:
Ohak toshni kuydirilishi: