Mavzu: Kasbiy-pedagogik ta’limning tarixi: muammolar va rivojlanish istiqbollari

Innovatsiya tushunchasi dastlab XIX asrda madaniyatshunoslik sohasidagi tadqiqotlarda paydo bo’lib, bir madaniyat turlarini ikkinchi bir madaniyatga kiritish tushunilgan. XX asrga kelib esa, innovatsiya haqidagi fan paydo bo’ldi. Bu fan doirasida moddiy ishlab chiqarish yangi soha – yangiliklar kiritish sohasiga texnik yangiliklar kiritish qonuniyatlari o’rganila boshlandi.
Yangiliklar kiritish haqidagi fan – innovatika firmalar faoliyatida yangicha xizmat ko’rsatish g’oyalarini tatbiq etishga qaratilgan ehtiyojdan kelib chiqqan.
XX asrning 30-yillarida AQShda “firmalarning innovatsion siyosati”, “innovatsion jarayon” terminlari shakllandi. 60-70 yillarda G’arb mamlakatlarida firmalar va boshqa tashkilotlar tomonidan amalga oshirilgan yangiliklarni empirik tadqiq etishga qaratilgan izlanishlar keng tarqaldi.
Dastlab innovatika predmeti ilmiy-texnika yangiliklarini yaratish va qo’llashning iqtisodiy va ijtimoiy qonuniyatlarini o’rgangan. Ko’p vaqt o’tmasdan innovatikaning o’rganish sohasi kengayib, u falsafa, psixologiya, sotsiologiya, boshqarish nazariyasi, iqtisod va madaniyatshunoslik (kulturologiya) fanlari o’rtasidagi oraliq fanga, 70-yillarga kelib yangiliklar kiritish haqidagi fan (nauka o novovvedeniyax) murakkab, ko’p tarmoqli sohaga aylanadi. 50-yillarda innovatsion pedagogik jarayonlar G’arb olimlarining maxsus izlanish predmetiga aylansa, 80-yillarda rus olimlarning tadqiqot ob’ekti bo’ldi.
Yangilanishlarni pedagogika faniga nisbatan qo’llaganda ta’lim-tarbiya jarayonini amalga oshirish va uning natijalarini yaxshilashga qaratilgan pedagogik tizim ichida o’zgarishlar kiritish tushuniladi.
Rossiyada pedagogik innovatsiyalarning paydo bo’lishi maktablarni tez rivojlantirish ehtiyoji bilan ularni o’qituvchilar tomonidan amalga oshirishdagi qiyinchiliklar, qarama-qarashliklardan kelib chiqqan.
Mustaqil O’zbekiston sharoitida esa, innovatsiyalarni o’rganish, uni ta’lim jarayoniga tatbiq etish ta’lim tizimini isloh qilish masalalari bilan bog’liq ravishda tayyor axborotlarni berishga asoslangan an’anaviy o’qitish turidan, o’quvchitalabalarning o’zlarini izlanishga, ma’lumotlarni o’zlari izlab topishga o’rgatadigan ta’lim tizimiga o’tish yo’lidagi harakatlar bilan asoslanadi. Shunga ko’ra yangi bilimlarga ehtiyoj, yangilik, innovatsion jarayonlar kabi tushunchalar mohiyatini anglashga ehtiyoj kuchaymoqda.
“