Mavzu: kaliy elementi va uning xossalari

Birinchi gruppa ishqoriy metallarni olish uchun dastlabki modda sifatida ularning tuzlariбифяш чщддфквф gidroksidlari ishlatiladi.Natriy va kaliy olish uchun tabiatda toza xolda uchraydigan natriy xlorid va kaliy xloriddan foydalaniladi.Boshqa metallarning tuzlari tabiiy xomashyoni qayta ishlash bilan olinadi.Modalarning suvli va suvsiz eritmalaridan ,shuningdek ularning eritmalaridan elektr toki o’tkazilganda elektrodlarda kimyoviy reaksiyalar boradi:anoda –oksidlanish ,katodda –qaytarilish jarayonlari boradi.

Sanoatda kaliy va natriy olish uchun suyuqlantirilgan tuzlari elektroliz qilinadi.Eletroliz jarayonida katodda chiqayotgan suyultirilgan kaliy yuqoriga qaklqib chiqadi va nay bo’ylab xarakatlanadi:

K+ + e =K

Anodda фокфдши chiqayotgan xlor

Cl―e=Cl

Cl +Cl=Cl2

boshqa nay orqali chiqib ketadi.

OLINISHI:

Ishqoriy metallar va ularning birikmalari orgnik moddalarni sintez qilishda ,alyuminiy ishlab chiqarishda va keramik mddalar olish,sunniy tolalar ishlab chiqarish va minerallar olishda ishlatiladi.Vatanimizda quril;gan soda zavodi (Qoraqalpoqistonda) 2004-yil ishga tushirildi.Kaliy mikroelementlar tarkibiga kiradi.inson organizmida ham muxim axamiyatga ega bo’lib xujayralarda natriy bilan birga osmotic bosimni taminlaydi,o’simliklarda ham muxim axamiyatga ega bo’lib, o’simlik gulini tutib qolishini taminlaydi va mo’l xosil garovi xisoblanadi.

• Ishqoriy metallar va ularning birikmalari orgnik moddalarni sintez qilishda ,alyuminiy ishlab chiqarishda va keramik mddalar olish,sunniy tolalar ishlab chiqarish va minerallar olishda ishlatiladi.Vatanimizda quril;gan soda zavodi (Qoraqalpoqistonda) 2004-yil ishga tushirildi.Kaliy mikroelementlar tarkibiga kiradi.inson organizmida ham muxim axamiyatga ega bo’lib xujayralarda natriy bilan birga osmotic bosimni taminlaydi,o’simliklarda ham muxim axamiyatga ega bo’lib, o’simlik gulini tutib qolishini taminlaydi va mo’l xosil garovi xisoblanadi.
• Ishqoriy metallarning tibbiyotda va farmatsiyada ishlatilishi.
• O’rtacha odam vazniga(70 kg) nisbatan organizmda kaliy 250 g, natriy –70 g ni tashkil etadi. Kaliy ioni organizmda hujayra ichidagi ion hisoblanadi.U ko’pgina boikimyoviy va fiziologik jarayonlarda, masalan nerv impulslarining harakatida ishtirok etadi. Kaliy ionining qonda mo’tadil miqdorda bo’lishi yurakni normal ishlashi uchun kerak. Bir sutkada 2-3 g kaliy kerak bo’ladi.