Mavzu-kadrlarni-boshqarish-axborot-tizimi

Kadrni boshqarish xizmatlari korxonada kadr bilan ish olib boruvchi asosiy bo’g’indir. Ishlab chiqarishda inson omilining ortishi, hozirgi bozor sharoitida raqobatning kuchayishi, moliyaviy muvaffaqiyatga erishish zarurati kadrni boshqarish xizmatlarining roli va ahamiyatini kuchaytirib yuboradi.
534





Samarali faoliyat ko’rsatayotgan kompaniya va firmalar bugungi kunda innovatsiya strategiyalari, yangi mahsulot turlari, tashkiliy tuzilmalar yaratish bilan inson resurslarini boshqarish, mehnat salohiyatini rivojlantirish uslublari o’rtasidagi mavjud uzilishlarni bartaraf etishga eng asosiy masala sifatida qaramoqdalar. Muammoni ijobiy hal etish ko’p jihatdan kadrni boshqarish xizmatiga bog’liq bo’lib qoladi.Iqtisodiyotda ro’y berayotgan o’zgarishlar an’anaviy kadrlar bo’limlarining funktsiyalari yo’q bo’lib ketadi, degan ma’noni bermaydi. Ishga qabul qilish, kadrlarni tayyorlash, ish haqi, ijtimoiy imtiyozlarni taqsimlash masalalari bundan buyon ham kadrni boshqarish xizmati funktsiyalarida asosiy o’rinlarni egallashi aniq. Shu bilan bir qatorda, bu funktsiyalarni amalga oshirish shakl va uslublarida sifat jihatidan o’zgarishlar qilish ham hayotiy zaruratga aylanmoqda2.
Kadrni boshqarish xizmatlari jahondagi etakchi kompaniyalar va firmalarda korxonaning asosiy bo’linmasi hisoblanadi 2-rasm. Amaliyotda ular zimmasiga quyidagi vazifalar yuklatilgan:

2-rasm. Kadrni boshqarish xizmatining asosiy vazifalari

—kompaniya yoki firmani yuqori malakali va manfaatdor xodimlar bilan ta’minlash;
—kadrni ishga qiziqtirish tizimlarini takomillashtirish;
—kadrning barcha toifalarini o’z mehnatidan qoniqish hosil qilish darajasini oshirish;
—kadr malakasini oshirish va kasbiy ta’lim tizimini rivojlantirish va yuksak darajada ushlab turish;
—qulay ma’naviy muhitni saqlash;

2 Personalni boshqarish. Q.X.Abdurahmonov, Sh.R.Xolmo’minov, N.Q.Zokirova, A.B.Irmatova. Darslik. TDIU, 2011 y.538 bet.

535



—xodimlar va rahbariyat uchun o’zaro foyda keltirishini ko’zlagan holda kadrni korxona ichida almashinuvlarini boshqarish;
—martabani rejalashtirish;
—kadr ijodiy faolligini oshirish, kompaniya yoki firma innovatsiya rejalarini amalga oshirishda ko’maklashish;
—kadr faoliyatini baholash va boshqaruv kadrini attestatsiyadan o’tkazish uslublarini takomillashtirish.
Kadrni boshqarish xizmati va menejerlar korxona (firma) uchun kadrlar tanlar ekan, ularda ro’y berayotgan o’zgarishlarni (oilaviy ahvol, funktsiyalari o’zgartirilgan holda xizmat vazifalarining o’zgartirilishi va hokazolarni) ham hisobga olishni talab etadi. Kadrni o’qitish, malakasini oshirish yoki qayta tayyorlashda xodimlarni chet ellarda stajirovkadan o’tkazishni ko’zda tutish, faoliyat yo’nalishi bo’yicha zarur maxsus adabiyotlar, video va audio materiallar bilan ta’minlashni ham talab etadi (3-rasm). Kadrni samarali mehnat qilishi, ularga yaratilgan qulay sharoitlar (psixologik muhit, qulay ish joyi, transport, ovqatlanish va hokazolar)ga bog’liqligini hisobga olgan holda rahbariyatga ishchi, xizmatchilarning maishiy sharoitini yaxshilash yuza-sidan tegishli tavsiyalar tayyorlashi kerak bo’ladi.
Kadrni rivоjlantirish uning raqоbatbardоshligiga to’g’ridan-to’g’ri ta’sir ko’rsatadi . Xоdimning raqоbatbardоshligi ishchi kuchi sifati, shaxsning ijоdiy imkоniyatlari, ish bilan bandlik va ish kuni davоmiyligi kafоlatlanganligi, darоmad miqtsоri bilan belgilanadi.
Keyingi yillarda bоzоr munоsabatlari va axbоrоt texnоlоgiyalari o’ta jadal sur’atda rivоjlanayotganligi tufayli kadr rivоjlanishini hamda uning raqоbat kurashidagi rоlini qabul qilish sezilarli darajada o’zgardi. Endilikda bu masalaga kоmpaniya intellektual kapitalini o’stirishga qaratilgan bоshqaruv tarzida qaralmоqda.
536

3-rasm. Xodimning kasb malakasi o’sishini baholash3

3 Personalni boshqarish. Q.X.Abdurahmonov, Sh.R.Xolmo’minov, N.Q.Zokirova, A.B.Irmatova. Darslik. TDIU, 2011 y.538
bet.
537