Мавзу: Жисмоний сифатлар ва уларни ривожлантириш методикаси

Shartli belgilar:
+ - Subkritik va kritik davrlar;
● - past sezgirlik bosqichi;
●● - o’rtacha sezgirlik bosqichi;
●●● - yuqori sezgirlik bosqichi.

Jismoniy sifatlar	Yosh davrlari (yil)
	7-8	8-9	9-10	10-11	11-12	12-13	13-14	14-15	15-16	16-17
KUCH	●● ●●●	●●● ●●●	+ +	●●● ●●●	●●● ●●●	+ ●●●	● ●●●	+ ●●●	+ ●●●	●●● ●●●

Maktab yoshidagi bolalar harakat faoliyatining rivojlanishida sezgi bosqichlari topografiyasi (A.A.Gujalovskiy bo’yicha).
Kuch ishlatiladigan mashqlar mashg’ulotidagi usuliy xatolar.
Turli mushak guruhlarida kuchning rivojlanish uyg’unligi buziladi, oqibatda, ularning kuchlarini rivojlantirishda nomutanosiblik paydo bo’adi.
Tayanch-harakat apparatida jarohatlanishga olib keladigan va boshqa a’zolarni ham jarohatlantiradigan yetarlicha shug’ullanmagan zaif a’zo paydo bo’ladi.
Yetarlicha rivojlanmagan oyoq kafti uning tarangligini pasaytirib yuboradi. Saralash mashqlarini bajarishda oyoq kaftlari mushaklariga tushadigan vazifani tovon va uch boshli to’piq mushaklari bajarishga majbur bo’ladi. Bu esa ularga ortiqcha yuk bo’lib qoladi.
1) qorin mushaklarining yetarlicha rivojlanmaganligi tufayli umurtqa pog’onasining bel qismida yuk ko’payib, gavda qomati buzilishi mumkin. Shuningdek, umurtqa pog’onalari o’rtasidagi to’qimalarning o’ta yoyilib ketishi natijasida sonning orqa tomonidagi mushaklarning jarohatlanadi va bel qismda og’riq paydo bo’ladi.
2) kuch ishlatish mashqlarining puxta badan qizdirish mashqlarisiz bajarish mushaklarning cho’zilishiga, yirtilishiga, paylar, chandirlar, bo’g’imlarning jarohatlanishiga, yurak qon tomiri tizimining zo’riqishiga ketishiga olib keladi;
3) mashqlarni juda katta yuk bilan charchagan holda bajarish mushaklar, paylar, bo’g’imlarning jarohatlanishiga olib keladi;
4) juda katta yuk bilan o’tirib turish mashqlarini suiiste’mol qilish tizza bo’g’im paylarining jarohatlanishga olib keladi;
5) chuqurlikka yuqori balandlikdan sakrashni suiste’mol qilish tizza bo’g’imlari va oyoq kaftlarining jarohatlanishiga olib keladi;
6) katta og’irlikdagi yukni suiste’mol qilish gavdaning buzilib, o’zgarishiga, umurtqa pog’onalari disklari orasida churra paydo bo’lishiga olib keladi.
7) mashqlarning katta yuklar bilan bajarilishi yetarlicha o’rganilmagan lekin ular, tayanch-harakat apparatlaridagi bo’limlarning jarohatlanishiga olib kelishi ko’p kuzatilgan;
8) uzoq kuchanishni suiste’mol qilish yurak faoliyatining buzilishiga, tomirlarning kengayishiga, kapillyar qon aylanishining ishdan chiqishiga olib keladi.