Tarbiyaningasosiytizimi:
Tarbiya-tarbiyalanuvchishaxsnioliyijtimoiyqadriyat deb tan olish, harbir bola, o’smirvayoshyigitqizningbetakror, o’zigaxosliginihurmatlash, uningijtimoiyhuquqivaerkinliginie’tiborgaolish;
Yoshlardaistakvaimkoniyattuyg’usinimuvaffaqiyatliqarortoptirish;
Milliylikningo’zigaxosligivaana’nalarivavositalarigatayinlash;
Shaxslararomunosabatlardainsonparlikpedagoglarvao’quvchilaro’rtasidabirbirigahurmatmunosabatlari, bolalarfikrigae’tiborqilish, ulargamehribonlarchamunosabatlardabo’lish.
Sinfdanvamaktabdantashqaritarbiyaviyishlaro’quvchilarningqiziqishi, istaklari, xohishvaehtiyojlarigasuyanganholdaularningdarsdanbo’shvaqtlarinio’quv-tarbiyajarayononito’ldiradi. U o’quvchilarningijodiyqobiliyatlarinitashabbuskorliginioshirishgaimkonyaratadi.
Konsepsiadavatanparvarvakomilinsontarbiyasidaalohidaetibiorqartiladi. Vatanparvarlikvabaynalminalliktarbiyasidafuqorolarbirligimillatlararohamkorlik, yoshvamustaqilmamlaktimizningasosiynegizidir. Respublikamizningmustaqildavlatsifatidashakllanishjarayonidayoshavlodnijamiatyangilanishiningmohiyatinivazarurliginitushunibyetadigan, o’ziuchun, o’ziyashabturgano’lkaninggullabyashnashiuchun, iningtaqdiriuchun, o’zigadavlarvamillatvakillaribilando’st- birodarliknimustahkamlashuchunjavobgarlikni his qiladigandarajadatarbiyalash.
Vatanparvarlik- mustaqilO’zbekistonuchunyanadakengroqma’nomazmungaegaso’zbo’libqoldi. Hozirgikundavatanparvarbo’lish- buiqtisodiyotimizni, mudofamizni, barchamillatvakillariningdo’stonamunosabatinio’zbilimi, fidokoranamehnati, a’loo’qishibilanmustahkamlashdaniborat.
Harbiro’quvchiVatanmuvaffaqiyatidao’ziningshaxsiyburchiburchimas’uliyatlivazifalariborliginito’laidroketsinb. Kundaliktarbiyaviyishlarnishundaytashkiletishzarurki, natijadao’quvchilarrespublikamustaqilligisharoitidauningmuommolarinio’zinikidekqabulqiladiganbo’lsin. Uningog’irliginio’zyelkasigaoladigan, mumkinqadarVatangafoydakeltiradiganshaxsbo’libulg’aysin. Bugungikundaolibko’zdatutilganbarchayangilanishjarayonlari, iqtisodiy- ijtimoiymadaniysohalardagi tub o’zgarishlarhammaningfidokoronaxizmatitufayliginayuzagakelishinianglabyetsin.
Baynalminaltarbiyabizningrespublikamizo’zmoxiyatibilanbaynalminaldir. Shuninguchunyoshlardabaynalminalchilik, xalqlardo’stiligixislarinitarbiyalab boorish muhimahamiyatgaegadir.
Yoshlarningbaynalmilalchilikruhidatarbiyalashasosidaboshqamillatvaxalqlargaijobiymunosabatvado’stonaxis –tuygularuygotish, turlixalqlarhayotigaqiziqishxissinipaydoqilishmaqsadiyotadi. Bundayxistuygularnirivojlantirishasosantaqlidqilishorqalimukammalashibboradi. O’quvchilarningbaynalmilalchilikxistuygulariasosinishakllantirishdaavvaligaayrimjumhurriyatlardayashaydiganharbirmillatshakllaribilanuchrashuvlaroztkazish, ularbilanyozishmalarolib boorish, maxsusmashg’ulotlardaularningurf-odatlari, madaniyati, san’atitabatito’g’risidagiadabiyotlarnio’qibberishzsuhbato’tkazish, rasmlarniko’rasatish, difilmlarninamoyishqilish, millatbolalarihayotito’grisidagi, turlimillatkishilariningmehnativaturmushihaqidagihikoyalrdano’qibberishorqalishakllanadi.
Sinfdanvamaktabdantashqaritarbiyanviyishlarnitashkilqilishkonsepsiyasigabarkamolavlodgaxosaxloqiysifatlarnitarbiyalashdaaloxidaetiborqaratilgan.
Huquqiytarbiyagaoidquyidagibilimlargaegabo’lishlozim;
O’zbekistonrespublikasiPrezidenti, Oliymajlissenati, Prezidentdevoni, Vazirlarmahkamasi, Oliymajlisqonunchilikpalatasivaboshqadavlatboshqaruvorganlariningmohiyativaahamiyatihuquqiymaqomlariningkishilarkundalikhayotidakerakligi;
O’zbekistonRespublikasiqonunlariningmuhofazaqilishmuassasalariningtashkiliytuzilishi. Shu bilanbirgaO’zbekistonRespublikasikonstitutsiyasi, Bolalarhuquqlarikonvensiylarihaqidabilimlargaegabo’lishkerak.
Konsepsiyadaiqtisodiy. ekologik, estetik, jismoniy, mehnatsevarliktarbiyalarningmazmunimohiyatisinfdanvamaktabdantashqaritadbirlarjarayonifoydalanishchoratadbirlarihaqidabilimberiladi. Konsepsiyada;
Iste’dodlivazukkobolalarnianiqlashvatarbiyalash;
Mahalladatarbiyaviyishlarnitashkilqilish;
Maktabdao’quvchilarningo’zini –o’ziboshqarishkabibilimlarnimoxiyativamazmuniberilgan.
Sinfdanvamaktabdantashqritarbiyaviyishlarkonsepsiyasiamalgoshirishda, quyidagivazifalarnibajarishmuhimdir. Bu masalagaolimlardanJ.Hasanboyev, X.To’raqulov, I. Asqarov, N.Usmonova ‘’pedagogika’’ darsligidatarbiyajarayonoiningmoxiyativavazifalaridaquyidagilargae’tiborberishgan;
Tarbiyadayaxlityondashuvorqaliaxloqiy, goyaviy, estetik, jismoniy, iqtisodiytarbiyaningbirligivauninguzviyravishdaamalgaoshirish
Ijtimoiytarbiyanitashkiletisjarayoni;
Yoshlarniijtimoiyhayotgatayyorlash,ulardankengdunyoqarashnitarkibtoptirish;
Milliyvaumuminsoniyqadriyatlarhaqidachuqurbilimgaegabo’lish;
Axloqme’yorlarinianglash, o’zarohurmatvaadolatlibo’lish;
Tarbiyaviytadbirlarnitashkilqilishmaqsadninganiqligi. Barkamolshaxstarbiyasidazamonaviytalablarasosidayondashuv. Ular:
O’qituvchiningbolalarbilanma’naviymadaniyatningengyaxshinamunasiniizohlash. Kattalarhayotitajribalarivashaxsiynamunalariorqalitasirko’rsatish;
O’zinio’zianglash, tarbiyainsondae’tiqod, demokratikqarashalarhayotiypozitsiyasinishakllantirishgaolibkeladi.
Tarbiyajarayonidaixtiyoriylik. Tarbiyalanuvchilardairoda, erkinliksiztarbiyag’oyalarniqarortoptirishmumkinemas.Tarbiyajarayoni agar u oqilonatashkiletilsa, birvaqtningo’zidao’qituvchivao’qituvchima’naviyatiboyitilsabolagafaoliyatjarayonidaistakvaxoxishshakllarigakengo’rinberilsa, o’ylaganmaqsadgaerishishmumkin. Jamoatchilikbilanhamjihatlikdatarbiyaviymashgulotlarijobiyta’siretishikonsepsiyadaqo’yilganvazifalarnibajarishgashartsharoitlaryaratadi.
Foydalanilganadabiyotlar:
I.A.Karimov. Yuksakma’naviyat – yengilmaskuch. T., “Ma’naviyat”, 2008.
O. Hasanboyeva. Tarbiyaviyishlarmetodikasi T., “O’qituvchi ”, 1996.
Milliyistiqlolg’oyasi: asosiytushunchavatamoillar. T., “O’zbekiston”, 2001.
Z.Ismoilova. Tarbiyaviyishmetodikasi. T., “Istiqlol”
Ma’naviyatvama’rifatishi. T., 2005.
J. Hasanboyevvaboshqalar. Pedagogika. T., “Fan va texnologiyalar.2010
Do'stlaringiz bilan baham: |