Mavzu: Jahon it bozorining rivojlanishidagi muammolar va tendentsiyalar

---

Mavzu: Jahon IT bozorining rivojlanishidagi muammolar va 
tendentsiyalar 
Nazariy so„zlar: Jahon texnologiya bozori rivojlanishining 
zamonaviy 
tendentsiyalari. 
Jahon 
texnologiya 
bozori: 
tuzilishi, 
xususiyatlari, zamonaviy rivojlanish tendentsiyalari Xalqaro yuqori 
texnologiyalar bozori rivojlanishining zamonaviy tendentsiyalari. 
Reja: 1. Jahon texnologiya bozori 
2. Tuzilishi, xususiyatlari 
3. Zamonaviy rivojlanish tendentsiyalari 
Jahon texnologiya bozori- iqtisodiy munosabatlar moddiylashtirilgan 
shaklda ham, moddiylashtirilmagan shaklda ham taqdim etilishi mumkin 
bo'lgan ilmiy-texnik bilimlar almashinuvi sohasida tizimdir. Jahon 
texnologiya bozorining sub'ektlari davlat idoralari, ilmiy-tadqiqot 
institutlari va ta'lim muassasalari, sanoat kompaniyalari va kichik 
innovatsion 
firmalar, 
shuningdek
shaxslar-olimlar 
va 
mutaxassislar.Xalqaro texnologiya bozorida asosiy agentlar Tрансмиллий 
корпорациялар (ТMK) hisoblanadi, chunki ayniqsa, zamonaviy, odatda 
texnik jihatdan murakkab innovatsiyalarni joriy etish katta investitsiyalarni 
talab qilganligi sababli, faqat yirik kompaniyalar katta ilmiy-tadqiqot 
ishlarini amalga oshirishga qodir. TМK, texnologiya almashinuvining 
asosiy agenti sifatida, yangi texnologiyalar uchun patentlarning 4/5 dan 
ko'prog'iga egalik qiladi. 
Shu bilan birga, jahon texnologik birjasining kamida 1/3 qismi 
TMKlar tomonidan yangi bozorlarga chiqish yoki o'z sho'ba korxonalarini 
tashkil etish uchun foydalanadigan firma ichidagi texnologiya transferiga 
to'g'ri keladi. Jahon texnologiya bozorining ob'ektlari moddiylashtirilgan 
(turli birliklar, asbob-uskunalar, asboblar, texnologik liniyalar va boshqalar) 
va nomoddiy (axborot, turli xil texnik hujjatlar, bilimlar, ishlab chiqarish 

---

tajribasi) shakllardagi intellektual faoliyat natijalaridir. Global texnologiya 
bozori o'z faoliyati uchun o'ziga xos me'yoriy-huquqiy bazaga ega - 
Texnologiyalar transferi bo'yicha Xalqaro xulq-atvor kodeksi, shuningdek, 
Jahon Savdo Tashkilotining Intellektual Mulk Huquqlari Aspektlari 
To'g'risidagi Bitim (TRIPS), Texnologiyalar Transferi Qo'mitasi kabi 
xalqaro tartibga soluvchi organlar. Birlashgan Millatlar Tashkilotining 
Savdo va Taraqqiyot Konferentsiyasi (UNCTAD), Butunjahon intellektual 
mulk tashkiloti (WIPO), Eksport nazoratini muvofiqlashtirish qo'mitasi 
(COCOM), Xavfsizlik va texnologiya mutaxassislari yig'ilishi (STEM).