Мавзу: ИҚтисодий тахлилнинг мазмуни, предмети ва вазифалари

Корхоналарнинг хўжалик фаолиятини тахлил қилиш учун асос қилиб олинган қуйидаги тамойиллари мавжуд

• 1. Объектнинг ҳолатини дастлабки иқтисодий назария жиҳатидан таҳлил қилишнинг зарурлиги, ўрганиладиган ҳодисаларнинг моҳияти ва бир-бирига ўзаро боғлиқлиги.
• 2. Таҳлилнинг комплекс характерга эга эканлиги ҳамда ўзаро бир-бирига узвий равишда боғлиқ таҳлилий кўрсаткичлар тизимининг қўлланиши.
• 3. Иқтисодий маълумотларни таҳлилий жиҳатдан қайта ишлаш жараёнида ўрганиладиган ҳодисаларни гуруҳлаштириш ва уларга таъсир кўрсатувчи омилларни миқдор ва сифат белгиларига қараб туркумлаш.
• 4. Корхоналар фаолиятини таҳлил қилишда таққослаш усулининг ички хўжалик резервларини аниқлашдаги аҳамияти.
• 5. Таҳлил натижалари асосида илғор тажрибаларни кенг ёйиш ва оммани корхоналарни бошқаришга яна ҳам кенг жалб этиш.
• 6. Корхоналарни бошқаришда ҳисоб ва ҳисоботнинг ҳал қилувчи роли, уларнинг иқтисодий таҳлилда асосий ахборот манбаи эканлиги.

Иқтисодий тахлил аниқ фан сифатида қуйидагилар хақида махсус билим беради:

Иқтисодий жараён, ходиса ва воқеаларни ривожланишини, ўзгаришини объектив (ташқи) ва субъектив (ички) таъсир этувчи омиллар билан умумий боғлиқ холда ўрганиш;
Ўрганилаётган фирма, ташкилот, муассаса ва уюшмаларнинг фаолиятини тўлиқ ва кенг ўрганган холда аниқ ва холисона бахо бериш;
Ижобий ва салбий таъсир этган омилларни аниқлаш, рақамларда кўрсатиш ва хисоблаш;
Бор бўлган имкониятлар, самарадорликни оширишни йўл-йўриқларини кўрсата олиш;
Илғор ғоя ва тажрибаларни ўрганилаётган жараёнга қўллаш йўналишларини белгилаш.

• Бизга маълумки, бухгалтерия хисоби мулкчиликнинг турли шаклларидаги корхоналар хўжалик фаолиятини ялпи, узлуксиз ва хужжатларга асосланган холда акс эттириш тизимидир. Яъни хўжалик жараёнида содир бўлган ходиса ва жараёнларни узлуксиз равишда хужжатларда акс эттириб бориш хамда тегишли проводкаларни бериб боришдан иборатдир.