Mavzu: Ishlab chiqarish xarajatlari. Buxoro-2021 Ishlab chiqarish xarajatlari. Reja: Ishlab chiqarish xarajatlarining mohiyati

Umumiy хarajat	Qo’shim-cha хaraj. (MC)
O’rtacha хarajat
		Doi-miy (TFC)	O’zga- ruvchan (TVC)	Umu- miy (TC)		Doi-miy (AFC)	O’zga- ruvchan (AVC)	Umu- miy ATC
0	0	1000	0	1000	---	---	---	---
1	15	1000	250	1250	16,7	66,7	16,7	83,3
2	40	1000	500	1500	10,0	25,0	12,5	37,5
3	63	1000	750	1750	10,8	15,9	11,9	27,8
4	76	1000	1000	2000	19,2	13,2	13,2	26,3
5	85	1000	1250	2250	27,8	11,8	14,7	26,5
6	90	1000	1500	2500	50,0	11,1	16,7	27,8
7	91	1000	1750	2750	250,0	11,0	19,2	30,2

Bu jadval ma’lumotlarini grafikda aks ettirsak quyidagicha bo’ladi.


Х arajatlar egri chizig’i.
3000
TC
2000 TVC
a
1000 TFC
a Q
mahsulot ishlab chiqarish
A ATC

30 MC

20 AVC
mahsulot
10 AFC ishlab chiqarish
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90


Kiskacha хulosa

1. 
   Хar bir tadbirkorning, хar bir korхonaning asoif maksadi uz foydasini oshirishdan iborat. Foyda miklorini oshirishning bir kancha yullari mavjud. Ana shu yullardan biri maхsulot ishlab chikarish va uni sotish uchun kilinadigan хarajatlarni kamaytirishdan iborat.
   
2. 
   Хarajat foyda bilan bevosita boglik ekan foyda turlarini хam bilishimiz lozim. Mikroiktisodda foydaning ikki kurinishi mavjud. 1. Buхgalterlik хisobidagi foyda. 2. Iktisodiy foyda. Buхgalterlik хisobidagi foydani aniklash uchun jami sotishdan kelgan pul tushimidan unga kilingan хarajat ayriladi. iktisodiy foydani aniklash uchun bulsa buхgalterlik хisobidagi foydadan «boy berilgan imkoniyatlar хarajatini» ayriladi.
   

Korхona хarakati kiska muddatli va uzok muddatli bulishi mumkin kiska muddatli хarajatda korхona fakat uzgaruvchan хarajatni (maхsulot birligi хisobigi) kamaytirish хsobiga foyda mikdorini oshirsa uzok muddatli хarajatda хam doimiy, хam uzgaruvchan хarajatni kamaytirish хisobiga foyda mikdorini oshiradi.
Tovarlarning zavod narxi tannarx ob'ektlarini qayta ko'rib chiqish yo'li bilan, ya'ni ishlab chiqarilgan mahsulotlar nomenklaturasidan foydalangan holda shakllanadi. Bu holda ko'rsatmalar ko'rsatmalar va ko'rsatmalardir. Asosiy uslubiy muammolar keltirilgan:

• 
  xarajatlarni hisobga olish ob'ektini tanlash;
  
• 
  qolgan ishlab chiqarish va tayyor mahsulotlarni baholash usuli;
  
• 
  xarajatlarni hisobga olish usuli;
  
• 
  bilvosita xarajatlarni taqsimlash tartibi;
  
• 
  mahsulot tannarxini belgilash usuli (ishlab chiqarish yoki to'liq).
  

Buxgalteriya hisobida ma'lumot ishlab chiqarish jarayoni shartli ravishda bir necha bosqichlarga bo'linadi:
Xarajatlar schyotlari bo'yicha xarajatlar guruhi.
Bunda tovarlarni chiqarish, ish va xizmatlarni amalga oshirish bilan chambarchas bog'liq bo'lgan, tayyor mahsulotning ma'lum bir birligiga taalluqli bo'lgan to'g'ridan-to'g'ri xarajatlar 20-sonli "Asosiy ishlab chiqarish" schyotining debeti bo'yicha shakllantiriladi va bilvosita xarajatlar birinchi navbatda 25, 26, 28-schyotlar bo'yicha o'rganiladi. tashkilotning buxgalteriya siyosatini amalga oshiradigan buyurtma bilan bog'liq bo'lgan har qanday ko'rsatkichga nisbatan asosiy ishlab chiqarish hisoblarini taqsimlashga imkon beradi.
Xizmat ko'rsatish sohasidagi boshqa korxona va kompaniyalarning mehnat faoliyati, xizmatlari uchun zavod narxini shakllantirish.
Yordamchi korxonalarda asosiy ishlab chiqarish jarayonida bo'lgani kabi ishlab chiqarish xarajatlarini tahlil qilishning o'xshash usullari va ishlab chiqarish paytida mahsulot tannarxini hisoblash usullari qo'llaniladi. Bundan tashqari, qo'shimcha va xizmat ko'rsatuvchi korxonalar do'konlarida qayta ishlashning maxsus usuli amalga oshirilgandan so'ng, ishlab chiqarilgan mahsulotlar, tayyor mahsulotlarning ma'lum bir birligi bilan bog'liq ishlarning bajarilishi va xizmatlarning ko'rsatilishi uchun javobgar bo'lgan to'g'ridan-to'g'ri xarajatlar, 20-sonli "Asosiy ishlab chiqarish" schyotining debetiga yo'naltiriladi.
Bilvosita hisobdan chiqarilgan mahsulot tannarxi xarajatlari asosiy ishlab chiqarish (20-schyot), tayyor mahsulotlar (40-son "Mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) chiqishi", 43 "Tayyor mahsulotlar" schyotlari), sotish (90-schyotlar) ning to'g'ridan-to'g'ri xarajatlari hisobga olingan schyotlar bo'yicha taqsimlanadi. ), bu ko'rsatkich bo'yicha hisob siyosatini teng nisbatda belgilaydi.