Mavzu: Ishlab chiqarish nazariyasi Mundarija: Kirish I bob. Ishlab chiqarish mazmuni va ishlab chiqarish funksiyasi

Korxonaning funksional ostki tizimlari. Korxonani ostki tizimlaridan
iborat ijtimoiy-iqtisodiy tizim sifatida ko’rish mumkin. Ostki tizimlar sifatlariga qarab guruhlash mumkin. Korxona birlik tizimida ierarxiya funksional, kibernetik ostki tizimlar alohida o’rin tutadi (ierarxiya – quyi mansablarning yuqori mansablarga bo’ysunish tartibi). Korxona murakkab ierarxik tizim hisoblanadi (1.2-rasm). Uning pog’onalari sifatida ishlab chiqarish, sex ish joyini olish mumkin.



Bu tizimda har bir yuqori pog’ona pastki pog’ona uchun tashqi muhit
elementini ifodalaydi, har bir pastki pog’ona esa yuqori pog’onaning ichki elementi hisoblanadi.
Ierarxiya pog’onalarining barchasi funksional ostki tizim xarakteriga ajralish mumkin va kibernetik tizim singari boshqaruv ob`yekti va
sub`yektlariga egadir.
Funksional ostki tizimlar:
1. Ishlab chiqarish jarayonlari ostki tizimi: Tirikt mehnatni tashkillash, mahsulot sifatini ta`minlash, asosiy ishlab chiqarish jarayonlari, ishlab chiqarishni texnik tayyorgarligi.
2. Ishlab chiqarish elementlari tarkibining ostki tizimi: Mehnat predmetlari, kadrlar, asosiy ishlab chiqarish fondlari.
3. Ishlab chiqarish infrastrukturasini ostki tizimi. Tayyor mahsulotning sotish va ishlab chiqarishni moddiy texnik, energetik, transport xizmati bilan ta`minlash, asosiy ishlab chiqarish fondlarini remont qilish va texnik xizmat ko’rsatish.
4. Korxonani boshqaruv ostki tizimi: texnik-iqtisodiy rejalash, moliyalash, buxgalteriya hisobi, korxonaning ilmiy texnik rivoji, kollektivning ijtimoiy rivojlanishi.
Korxonaning har bir bo’limi va har bir funksional ostki tizimi: kibernetik tizim sifatida ham mavjud bo’ladi. Ular aloqa kanallari bilan o’zaro
bog’langan boshqaruv ob`yektlari va sub`yektlariga ega.