Mavzu: iqtisodiyot bilan tanishuv

3. Talab va taklif funksiyalari yordamida muvozanat narxni aniqlash. 
Talab va taklif funksiya ko‗rinishida ham berilishi mumkin. Du holda 
talab va taklif funksiyalari haqida gapiriladi. Quyidagi nasalani ko‗rib 
chiqamiz. Aytaylik, bozorda tovarga bo'lgan talab III uning taklifi 
q
D
=400-p va q
s
=2p+100 funksiyalar ko'rinishida rilgan. Bu yerda p - 
tovar narxi (so'mda), q
D
 - tovarga lo'lgan talab miqdori (ming dona), 
q
s
 - tovar taklifi miqdori in mg dona). Tovarning muvozanat narxini va 
muvozanat miqdorini toping.
Yechish:
 Agar tovarning muvozanat narxi 
va muvozanat iiiiqdorini p
0
 va q
0
 desak, ular ta‘rifga ko'ra talab va 
taklif funksiyalarining har ikkalasini ham qanoatlantiiishl kerak 
bo'ladi, Demak, (p
0
;q
0
) - muvozanat nuqta Jq = 400-p q=2p +100 
tenglamalar sistemasini qanoatlantirishi lozim. Uni yechamiz Buning 
uchun birinchi tenglikdagi q ning ifodasini ikkinchi tenglikdagi ifodasiga tenglashtiramiz (yoki ikkinchi tenglikk;i 
qo'yamiz).Natijada, 400-p = 2p +100 tenglamani hosil qilamiz va uni yechamiz:2p + p = 400-100 => 3p = 300 => 
p0= =100. Undan tovarning muvozanat narxi p
0
=100 so'm ekanligini topamiz. Bu qiymatni talab (yoki taklif) 
funksiyasiga qo'yib, muvozanat miqdorni topamiz:Q
0
=400-p
o
=400-l00=300 (ming dona).Demak, bu tovarning 
muvozanat narxi 100 so'm, muvozanat miqdori esa 300 ming donani tashkil etar ekan.Mustaqil yechish uchun 
masalalar Quyida berilgan talab va taklif jadvallari asosida talab va taklif chiziqlarini quring va tovarning bozor 
narxini toping, Tovarning talab va taklif funksiyalari: q
D
=360-10p va q
s
=100 + 3p berilgan. Tovarning muvozanat 
narxi va muvozanat miqdorini toping.Tovarning talab va taklif funksiyalari: q
D
=100-5p va q
s
=20p-200 berilgan. 
Tovarning muvozanat narxi. va muvozanat miqdorini toping. Jadvaldan ko'rinib turibdiki, narx 200 so'm bo'lganda, 
talab va taklif miqdorlari o'zaro teng bo'layapti. Demak, tovarning bozor narxi 200 so'm, muvozanat miqdori esa 400 
tonnadan iborat.B. 106-betda mustaqil yechish uchun berilgan l.a-misolni doskada biror o'quvchi tomonidan o'qituvchi 
nazoratida yechiladi. Masala yechimi quyidagi grafikda keltirilgan.Tovarning bozor narxi 4000 so'mni, muvozanat 
miqdori esa 50 donani tashkil qiladi. 4. Mustaqil mashq.O'quvchilarga mustaqil ishlash uchun l.b-misol taklif qilinadi. 
Uning yechimi quyidagi grafikda keltirilgan.Muvozanat narx - 900 so'm. Muvozanat miqdor - 400 dona.Yaxshi 
o'zlashtiruvchi o'quvchilardan 105-betdagi 3-misolni tahlil qilib, mustaqil yechishga tavsiya etilgan 2-masalani yechish 
so'raladi.5. Darsga yakun yasash va baholash. Faol qatnashgan o'quvchilar baholanadi. 
6. Uyga vazifa.1.105-betdagi mashqni ham jadval yordamida, ham talab va taklif chiziqlarini chizish yordamida 
yechish.2. Yaxshi o'zlashtiruvchi o'quvchilar uchun qo'shimcha ravishda mustaqil yechishga tavsiya etilgan 3-
masala.Mustaqil yechish uchun berilgan masalalarning yechimlari. 2-masala yechimi