Mavzu: Iqtisodiy munosabatlar tizimida mulkchilik munosabatlari va ularning o’rni va roli

Yagona boshqaruvga asoslangan mulkdorlik-ka bir inson egalik qiluvchi va boshqaruvchi korxona kiradi. Odatda, mulkdor butun ishlab chiqarish jarayonini boshqarib boradi.
Ishlab chiqarish muassasasining o’zaro hamkorlikka asoslangan sheriklik shakli yagona boshqaruvga asoslangan mulkdorlikni tabiiy kattalash-tirilgan turi hisoblanadi. Bunda korhonada, ishlab chiqarishni amalgam oshirish uchun bir necha ishchi xizmatchilar hamkorlikda ish olib boradilar. Odatda, ular o’zlarining moliyaviy resusrslari va biznes mahoratlarini baham ko’radilar. Natijada, ular yo’qotish va foydaga erishishda tavakklachilikka asoslanadi.
Korporatsiya resurslar va aktivlarga ega bo’ladi, tovarlarni ishlab chiqaradi va sotadi, qarzlar oladi, kreditlarni cho’zdiradi, qonuniy da’volar ochadi yoki unga nisbatan qonuniy da’volar qo’zg’atilishi mumkin va ishlab chiqarishni boshqa turlari bajaradigan vazifalarni bajaradi. Korporatsiya yakka tartibdagi aksionerlardan farq qiladi. ko’p korporatsiyalar yollanma boshqaruvchilar tomonidan boshqariladi.¹²⁹
Biznes korxonalarining korporativ boshqariluv shakli ko’pgina afzal-liklarga ega bo’lib, ularni AQShdagi eng katta foyda ko’ruvchi va savdo faoliyatlarini amalga oshiruvchi qilib shakllantirgan. Korporatsiya o’z imkoniyatlari va ishlab chiqarish ko’lamlarini kengaytirishni moliyalashtirish uchun pul-mablag’larini yig’adigan biznes tashkiloti turning eng samarali turi hisoblanadi. Korporatsiya aksiya va obligatsiyalarni sotish orqali yagona moliyalashtirish metodlariga ega bo’lib, bu uni ko’p kishilarning moliyaviy resurslarini bir maqsadga yo’naltirishga imkoniyat beradi.
Oddiy aksiya korporatsiya egaliligida baham ko’rishni ifoda etadi. Akiya sotib olgan inson korporatsiyaning mutasaddi laviozimli ishchisini saylash va dividendlar bo’lishib olishga huquqli insondir. Agar siz Out Tell korporatsiyasini 100000 ta aksiyadan 1000 tasini sotib olsangiz, kompaniya daromadlarining 1 foiziga ega bo’lasiz,bu esa sizga direktorlar komiteti tomonidan belgilangan dividendlarni 1 foizini olishga va kompaniyani yuqori lavozimli kishilarini saylash ovozlarini 1 foiziga ega bo’lasiz.Federal, davlat va mahalliy hukumat kabi davlat sektorining iqtisodiy faoliyatlari juda keng ko’lamlidir. Biz hukumatlarning iqtisodiy vazifalarini muhokama qilishdan boshlaymiz. Iqtisodiyotda hukumatning roli qanday?