Mavzu:O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablariningumumiyqodalari Reja; 1. O‘zbekistonRespublikasining ilkvamaktabgachayoshdagibolalarrivojlanishigaqo‘yiladiganDavlattalablari 2.Davlat talablariniboblari 3. O‘zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablariningumumiyqodalari
Ilkvamaktabgachayoshdagibolalarrivojlanishigaqo‘yiladigan DAVLAT TALABLARI 1-bob.Umumiyqoidalar 1. Mazkur O‘zbekiston Respublikasiningilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan davlattalablari (keyingio‘rinlarda — davlattalablari) ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarni (keyingio‘rinlarda — bolalar) har tomonlama rivojlantirish, ta’lim-tarbiyaberish, maktab ta’limiga tayyorlash bo‘yicha davlat talablarini belgilaydi. Davlat talablari O‘zbekiston Respublikasi hududida tashkiliy-huquqiy shaklidan qat’inazar, quyidag ita’limtashkilotlariga nisbatan qo‘llaniladi: davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari; nodavlat maktabgacha ta’lim tashkil nodavlatmaktabgachata’limtashkilotlari; maktabgachayoshdagiguruhlarimavjudbo‘lgan «Mehribonlik» uylariva «Bolalarshaharchalari».
2. Maktabgachata’limturlariuchunkadrlartayyorlovchio‘rtamaxsus, kasb-hunarvaoliyta’limmuassasalari, maktabgachata’limturlaribo‘yichapedagogikkadrlarningmalakasinioshirishvaqaytatayyorlashniamalgaoshiradigantashkilotlar, maktabgachayoshdagibolalartarbiyaolayotganoilalardavlattalablarigarioyaqilishlarilozim.
3. Davlattalablaridaquyidagiasosiytushunchalardanfoydalaniladi:
maktabgachata’lim — maktabgachayoshdagibolalarqiziqishi, iqtidori, individualruhiyvajismoniyxususiyatlari, madaniyehtiyojlariniinobatgaolganholdahamdaboladama’naviyme’yorlarningshakllanishi, hayotiyvaijtimoiytajribaegallanishiniko‘zdatutganhartomonlamarivojlantirishgaqaratilganyaxlitjarayon;
rivojlanish — insontanasituzilishi, ruhiyativaxulqidabiologikjarayonlarhamdaatrofmuhitta’siridaro‘yberadigano‘zgarishlar;
rivojlanishsohasi — bolarivojlanishidagianiqbiryo‘nalishlar;
kichiksoha — sohaningkichikguruhlari. Asosiysohalarningkichiksohasirivojlanishningma’lumbirtomonlarinio‘zichigaqamraboladivaularninganiqbiryo‘nalishiniko‘rsatibberadi;
kutilayotgannatija — bolalardakutilayotganbilim, ko‘nikmavamalakalarko‘rsatkichi;
bolatarbiyasiningmajmui — ma’lumbiryoshdavrigaxosbo‘lganvazifalarnimaqsadlibajarishuchunetarlibo‘lganbolaningbilimi, ko‘nikmasivamalakasihamdaqadriyatlari;
integratsiya — bolata’limivarivojlanishidagimazmuntarkibiyqismlario‘rtasidagibog‘liqlik;
inklyuzivta’lim — bolalarningalohidata’limehtiyojlarivaindividualimkoniyatlariniinobatgaolganholdata’limvatarbiyaolinishinitengta’minlovchijarayon;
refleksivfaoliyat — boladao‘ztushunchalarivaxatti-harakatlarinianglashvamustaqiltahlilqilishiasosidaxulosalarshakllanishijarayoni;
«Men» konsepsiyasi — bolaningo‘zihaqidagianglangantasavvurlaritizimi, uningrefleksivfaoliyatiningbirqismi
2-bob.Davlattalablariningmaqsadivaasosiyvazifalari 4. Davlattalablariningmaqsadi — mamlakatdao‘tkazilayotganijtimoiy-iqtisodiyislohotlarni, xorijiymamlakatlarilg‘ortajribasihamdailm-fanyutuqlarivazamonaviyaxborot-kommunikatsiyatexnologiyalariniinobatgaolganholdamaktabgachata’limtizimidama’naviybarkamolvaintellektualjihatdanrivojlanganshaxsnitarbiyalash.
5. Davlattalablariningasosiyvazifalariquyidagilarhisoblanadi:
maktabgachayoshdagibolalarningrivojlanishi, ta’lim-tarbiyasimazmunivasifatigaqo‘yiladigantalablarnibelgilash;
milliy, umuminsoniyvama’naviyqadriyatlarasosidabolalargata’lim-tarbiyaberish, rivojlantirishningsamaralishakllarivausullarinijoriyetish;
ta’lim-tarbiyajarayonigapedagogikvazamonaviyaxborot-kommunikatsiyatexnologiyalarinijoriyetish; kadrlarnimaqsadlivasifatlitayyorlashuchunta’lim, fanvaishlabchiqarishningsamaraliintegratsiyasinita’minlash.
3-bob.Davlattalablariningasosiyprinsiplari
6. Davlattalablariquyidagiasosiyprinsiplargaasoslanadi:
bolaningnoyobligi;
«Men» konsepsiyasivashaxsiyta’liminiyaratishdabolaningfaolroli;
bolaninghuquqlarinihimoyaqilishvata’minlashningmuhimligi;
bolata’limivarivojlanishidakattalarningasosiyroli;
bolalarrivojlanishidaindividualfarqlanishlarmavjudligisababliharbirbolagamoslashuvchanbo‘lib, individualvariativlikasosidayondashish
Davlat talablari rivojlanish sohalari integratsiyasini nazarda tutadi va bolari vojlanishiga ko‘maklashadi.
Davlat talablari tug‘ilgandan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarning beshta asosiy rivojlanish sohalariga bo‘lingan. Har bir rivojlanish sohasi o‘z o‘rnida kichik sohalarga bo‘lingan bo‘lib, ular har bir yosh guruhiga mos bir nechta talablardan (kutilayotgan rivojlanish ko‘rsatkichlaridan) iborat.
