Mavzu. Investitsiyalarni baholash usullari

Download 363,32 Kb. bet 5/21 Sana 17.02.2023 Hajmi 363,32 Kb. #912201

Bog'liq
6-semestr. 5-mavzu INVESTITSIYALARNI BAHOLASH USULLARI

Bu sahifa navigatsiya:

• «Zenit»

«Zenit», f. st.
«Super», f. st.
Narx (bir vaqtning o‘zida to‘lanadi)	20 000		25 000
Har yilgi tejamkorlik:
Yil 1	4 000		8 000
2	6 000		6 000
3	6 000		5 000
4	7 000		6 000
5	6 000		8 000

Mohiyatan, har yilgi tejashlar – bu muqobil tarzda kirib kelayotgan pul oqimlaridir. Agar investitsiya amalga oshirilmaganda chiqib ketayotgan pul oqimlarida aylangan va tejalgan mablag‘larni o‘z ichiga olgan bo‘lardi.

Mazkur presslardan qaysi birini sotib olish kerak (moliyalashtirish xarajatlari doimiy va bir yilda 12 % ni tashkil qilish sharti bilan)?
Yechim
Har bir model uchun NPV qiymati:

«Zenit», f. st.		«Super», f. st.
Pul oqimlarining keltirilgan qiymati
Yil 0	(20 000)	(25 000)
1	4000  3572 1  0,12	8000  7143 1  0,12

2	6000  4783 (1  0,12)2	6000  4783 (1  0,12)2
3	6000  4271 (1  0,12)3	5000  3559 (1  0,12)3
4	7000  4449 (1  0,12)4	6000  3813 (1  0,12)4
5	6000  3404 (1  0,12)5	8000  4539 (1  0,12)5
	479	(1 163)

3.1-misolda ko‘rsatilgan kelgusi pul oqimlarini ularning keltirilgan qiymatiga konvertatsiya qilish jarayoni diskontlashtirish deyiladi.

Kompaniya uchun “Zenitˮ markali pressni sotib olishi ma’qul, chunki bu marka kompaniyaning aktivlari qiymatiga ijobiy ta’sir qiladi. Shu bilan birga “Superˮ markali pressning ta’siri salbiydir. Kompaniya bozorda hatto bitta “Superˮ markali press sotilganda ham uni sotib olishga tayyor emas. Chunki bu press kompaniya aktivlariga zarar keltiradi.
Aytish mumkinki, “Superˮ markali press sotib olingandan so‘ng kompaniya qiymati tushib ketadi. Agar 23 837 f. st.dan past narxga (diskontlashgan omonatlar summasi) kelishilsa, moliyalashtirishga ketgan xarajatlar hisobga olinsa, unda yillik tejash summasi stanok sotib olish bilan bog‘liq xarajatlarni oqlaydi.
Shundan kelib chiqib “Zenit“ uchun 20 479 f. st.gacha miqdorda pul to‘langanda investitsiya baribir daromadli bo‘lib qoladi.
Qayd etish lozimki, dastlabki investitsiyaning miqdori bevosita qaror qabul qilishga ta’sir qilmaydi (agar ma’lum holatda NPV hisob-kitob qilishda uning ishlatilishi e’tiborga olinmasa), faqat NPVning miqdori ahamiyatlidir. Shunday qilib, agar “Superˮ markali press uchun NPVning ijobiy qiymati 480 f. st.ni tashkil qilgan bo‘lsa, unda bu marka “Zenitˮ markali pressdan ko‘ra sotib olishda ustuvor bo‘ladi. Investitsiya va NPV qiymati o‘rtasidagi nisbati loyihalar o‘rtasida raqobat bo‘lib, investitsiyalanayotgan mablag‘larda taqchillik sezilsa hisobga olish lozim. Masalaning mazkur jihatini boshqa bobda ko‘rib chiqamiz.
3.2- misol.
Kompaniya dastlabki qo‘yilma summasi 35 000 f. st.ni tashkil qilgan investitsiyaviy imkoniyat bilan duch keldi. Mazkur summa kompaniyaga keyingi 5 yil davomida har bir yilning ohirida 10 000 f. st. miqdorida kiritilayotgan pul oqimini o‘zlashtirishga imkon berishi mumkin. Kompaniyaning moliyalashtirish bilan bog‘liq xarajatlari bir yilda 10%ni tashkil qiladi.
Loyihaning NPVsi qanday?
Yechim

Agar biz koeffitsiyentlarni diskontlashtirish jadvalini qo‘llab pul oqimlarini diskontlashtirsak hisob-kitob quyidagicha bo‘lar edi:

(10 000 × 0,909)+(10 000 × 0,826)+(10 000 × 0,751)+(10 000 × 0,683)+(10
000 × 0,621)
Bu quyidagicha yozilishi mumkin:
10 000(0,909 + 0,826 + 0,751 + 0,683 + 0,621),
Qavs ichidagi raqamlar – stavka 10 % bo‘lganda besh yil davomida bir yilda 1 f.stdan har yilgi pul oqimlari uchun diskontlash koeffitsiyentlaridir.
Bunday holatlarda hisob-kitobni ma’lum davrlar uchun va diskontning turli stavkalari bo‘yicha diskontlashtirish koeffitsiyentini aks ettiruvchi jadvallar asosida olib borish oson kechadi. Mazkur jadvallardan erkin foydalanish imkoniyati mavjud. Bunday jadvallar annuitet jadvallari (annuity tables) nomi bilan mashhur.
Agar mazkur jadval bo‘lmasa, siz quyidagi formula asosida annuitetning tegishli koeffitsiyentini oson chiqarishingiz mumkin:

Download 363,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: