mavzu: investitsiya faoliyatida kapital qurilish – mavzu: Kapital qurilish va kapital qo‘yilmalar. Reja


 Lizing to‘lovlari summasini aniqlash



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/148
Sana09.07.2021
Hajmi3,81 Mb.
#113868
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   148
Bog'liq
9.1-мавзу

2. Lizing to‘lovlari summasini aniqlash 
Lizing  to‘lovlari  xajmini  hisoblash  lizingning  turi,  to‘lov  usuli  va  to‘lov 
shakllari  kabi  omillarga  qarab  turli  usullarda  amalga  oshirilishi  mumkin.  Maxsus 
adabiyotlarda  lizing  to‘lovlarini  hisoblashning  bir  qator  usullari  takdim  etilgan
5

MDH  mamlakatlari  moliyaviy  soha  mutaxassislari  o‘rtasida  ma’lum  bo‘lgan  lizing 
to‘lovlarini  hisoblashning  keng  tarqalgan  usullari  bo‘yicha  Ye.N.  Chekmareva  va 
L.N.  Prilutskiylar  takliflari  diqqatga  sazovordir.  Xususan,  Sh.U.  Xaydarov,  X.A. 
Ortikov  va  X.A.  Tuxsanov  hammuallifliklarida  chop  etilgan  “Lizing:  tan  olish, 
baholash va uning hisobi” kitobida Ye. Chekmareva o‘zining “Lizing biznesi” nomli 
asarida  sobiq  ittifoq  tugatilgandan  keyingi  bozor  munosabatlari  sharoitida  lizing 
to‘lovlarini hisoblash uslubiyatini birinchilardan bo‘lib 1993 yilda chop etgan. Ushbu 
uslubiyat  lizing  to‘lovlarining  umumiy  so‘mmasini  hisoblashni  amalga  oshirish  va 
ular  to‘lovi  jadvalini  tuzish  uchun  mo‘ljallangan.  Risolada,  shuningdek,  lizing 
to‘lovlari  amortizatsiya  ajratmalari,  foydalaniladigan  zaxiralar  uchun  to‘lov, 
 
4
 Рынок лизинга по итогам 2018 года: новый рекорд. Аналитические материалы. Москва. 20 март 2019 год. 
5
 Шабашев В.А.. и др. Лизинг: основы теории и практики: учебное пособие. – 3-е изд., перераб. И доп. – М.: 
КНОРУС, 2007. – 191с., Джуха В.М. Лизинг. Серия «Учебники, учебные пособия». Рсотов н/Д: «Феникс», 1999. 
– 320с.   


komission  to‘lovlar  va  lizingga  beruvchining  qo‘shimcha  xizmatlari  uchun 
to‘lovlardan iborat bo‘ladi
6
, deb ta’kidlangan. 
E.  Chekmaryova  tomonidan  taklif  etilgan  ushbu  uslubiyatni  moliyaviy  lizing 
bilan  birgalikda  tezkor  lizing  uchun  ham  qo‘llash  mumkin  deb  hisoblangan.  Lizing 
muddati  tugagandan  keyin  lizing  mol-mulki  qoldiq  qiymati  va  moliyaviy  lizing 
bitimi  muddatdan  oldin  yopilishini  hisoblashning  o‘ziga  xos  varianti  keltirilgan. 
Moliyaviy lizing bitimi muddatdan oldin yopilishi so‘mmasiga qo‘yidagi 3 ta tarkibiy 
qism kiritilgan: 
1) 
lizing kelishuvi bo‘yicha lizing to‘lovlarining barcha to‘lanmagan so‘mmasi; 
2) 
lizing muddati tugaydigan paytdagi mol-mulkning qoldik qiymati; 
3) 
lizing  kelishuvining  amal  qilishi  tugagandan  paytdan  boshlab  to  mol-mulk 
to‘liq  amortizatsiyalanguncha  qadar  davr  bo‘yicha  mol-mulkning  o‘rtacha  yillik 
qiymati tarzida hisoblangan neustoykaning foizlarda ifodalangan kredit zaxiralaridan 
foydalanganligi  uchun  stavka  so‘mmasiga  va  komission  haqi  stavka  so‘mmasiga 
ko‘paytirilganligi. 
So‘nggi  yildagi  Ye.Chekmarevaning  uslubiyati  o‘z  dolzarbligini  birmuncha 
yo‘qotganligining sababi u ijaraga oluvchi va lizing kompaniyasi o‘rtasidagi o‘zaro 
bozor  munosabatlarini  aks  ettirmaydi.  Boshqacha  aytganda,  Ye.  Chekmareva 
uslubiyatida ijaraga oluvchining manfaatlari inobatga olinmaydi. Uslubiyat faqatgina 
lizingni  tashkil  etish  va  o‘tkazish  bo‘yicha  lizing  kompaniyasining  harajatlarini 
jamlash  va  uning  ustama  haqi  (marja)ni  nazarda  tutadi.  Lizing  to‘lovlari  tarkibiga 
lizing  beruvchi  tomonidan  lizing  shartnomasi  shartlariga  muvofiq,  lizing  ob’ektini 
sug‘urtalashga to‘langan sug‘urta to‘lovlari ham kiritilishi yoki uni quyidagi formula 
bilan izohlash mumkin:  

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish