mavzu: investitsiya faoliyatida kapital qurilish – mavzu: Kapital qurilish va kapital qo‘yilmalar. Reja

3. Investitsiya loyihalarini baholashning oddiy va diskont usullari 
Investitsiya  loyihasini  baholash  loyihani  amalga  oshirishdan  oldin  bajarilishi 
sababli,  pul  oqimlari  haqidagi  ma’lumotlar  ham  oldindan  rejalashtiriladi.  Loyiha 
samaradorligini  baholashda  pul  oqimlarini  rejalashtirish  va  ularni  hisobga  olish 
jarayoni 
asosiy 
o‘rinni  egallaydi  va  investitsiya  loyihalarining  haqiqiy 
samaradorligini aniqlashga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi.
 
Diskontlash  usuli  (noan’anaviy  usul)ning  mazmuni  shundan  iboratki,  pul 
mablag‘larining qiymati muayyan vaqtda bir xil emasligi, ya’ni bugungi bir so‘m bir 
yildan keyingi bir so‘mga (iste’mol qiymati bo‘yicha) teng emasligi  konsepsiyasiga 
asoslanadi.  Diskontlashga  asoslangan  usullarning  barchasi  (sof  joriy  qiymatni 
aniqlash  usuli  (Net  Present Value, NPV),  foydaning  ichki  me’yorini  hisoblash  usuli 
(Internal  Rate  of  Return,  IRR),  investitsiyalarning  rentabelligini  hisoblash  usuli 
(Profitability Index, PI), diskontlashning qoplash muddatini hisoblash usuli (Discount 
Payback  Period,  DPP)da  investitsiya  loyihalarining  muayyan  davrdagi  barcha  kirim 
va  chiqimlarning  o‘rtasidagi  farq  –  sof  pul  oqimi  (Cash  Flow  –  CF)  aniqlanib,  
diskotlashtirish  yo‘li  bilan  hisoblanadi.  Binobarin,  diskontlashga  asoslangan 
 
5
 Ўша ерда 

---

usullarning mohiyatini tushunish uchun avvalo, korxona pul oqimlarining mazmunini 
va sof pul oqimini aniqlash formulasini bilib olishimiz kerak bo‘ladi. 
Jahon amaliyotida foiz stavkalari quyidagi guruhlarga bo‘linadigan turli xil suzib 
yuruvchi foiz stavkalaridan foydalaniladi
: