Mavzu: internet global kompyuter tarmogining tuzilishi Reja: Global tarmokning paydo bo‘lishi. Global tarmok tuzilmasi

Mavzu: INTERNET global kompyuter tarmogining tuzilishi
Reja:
1. Global tarmokning paydo bo‘lishi.
2. Global tarmok tuzilmasi
3. Internet(Global tarmoq)ga ulanish.
Ma’lumki, xozirgi kunda xar birimizning xayotimizda Axborot olamining axamiyati tobora kuchayib bormokda. U olis manzillarni yakinlashtirib, oralikdagi masofalarni kiskartirmokda. Mazkur virtual olamda insoniyat tarixida erishilgan barcha bilimlar jamlangan. Tarix, siyosat, madaniyat, san’at, ilm-fan, ta’lim va xokazo soxalarga doir ma’lumotlar dunyoning barcha kishilari uchun kizikarlidir. Bu axborot olamining kirish eshigi, undan foydalanish imkonini beruvchi asosiy vositasi - Internet global axborot tarmogidir.
Internet bu aloka liniyalari bilan kompyuter vositalari orkali boglangan foydalanuvchilarning butunjaxon axborot omborida mavjud ma’lumotlar jamlanmasidan foydalanish, unga ma’lumotlarni uzatish, ularning uzaro ma’lumot almashinuvi imkonini yaratuvchi makondir. Bu makonni dunyoning turli nuktalarida joylashgan kompyuterlarni uzaro boglovchi aloka tarmoklari, unga boglangan kompyuterlar jamlanmasi xamda ulardagi ma’lumotlar majmui tashkil etadi. Dunyoning barcha burchaklaridagi kishilar Internetning axborotlar jamlanmasidan foydalanishi, Internet tarmogiga ulangan foydalanuvchilar bilan bir zumda boglanishi, mulokat kilishlari mumkin.
Internet XX asrning eng buyuk kashfiyotlaridan biri xisoblanadi. Ushbu kashfiyot tufayli yuz millionlab butun jaxon buylab yoyilib ketgan foydalanuvchilarni yagona informatsion muxitga biriktirish imkoniyati tugildi. Foydalanuvchi nuktai nazaridan karasak, Internet birinchi navbatda tarmok mijozlariga uzaro ma’lumot almashish, virtual mulokot kilish imkoniyatini yaratib beruvchi «informatsion magistral» vazifasini utaydi, ikkinchidan esa unda mavjud bulgan ma’lumotlar bazasi majmuasi dunyo bilimlar omborini tashkil etadi. Bundan tashkari Internet bugungi kunda dunyo bozorini urganishda, marketing ishlarini tashkil etishda, zamonaviy biznesning xamda tarixiy obidalar, muzeylar va boshka yunalishlar bilan yakindan tanishtirishning eng muxim vositalaridan biriga aylanib bormokda. Masalan, Vashingtondagi Kongress kutubxonasi katalogini kurib chikishi, Nyu-Yorkdagi Metropoliten muzeyining oxirgi kurgazmasiga kuyilgan suratlar bilan tanishishi mumkin.
1957 yil ARPA (Advanced Research Projects Agency) tashkiloti tuzildi. 60-yillar oxirida DARPA (Defense Advanced Research Project Agency) ARPANet tajriba tarmogini tashkil etish xakida karor kabul kildi. Ilk bor tarmok; 1972 yilda namoyish etildi. U 40 ta kompyuterdan iborat bulib, asosiy tuzilish prinsipi tarmokdagi barcha kompyuterlarning teng xukukli bulishi edi. 1975 yil ARPANet tajriba tarmogi makomini xarakatdagi (amaliy) tarmok makomiga uzgartirdi.
80-yillar boshida tarmokda mashinalarning uzaro ta’sir protokollari standartlashtirildi. Boshlangich variant TCP/IP (Transfer Control Protocol/Internet Protocol). BBN kompaniyasi bilan shartnoma tuzildi, bu esa TSR/1rni UNIX OT safiga kiritdi. 1983 yilda - Internet tashkil etildi. ARPANet 2 ta kismga bulindi: MILNet va ARPANet, ularga NSFNet va boshka tarmoklar ulandi. 1989 yil - ARPANet mustakil almashish imkonini yaratdi. Birok bir necha yil ilgari uning resurslariga fakat faylga murojaat kilishga muljallangan dasturiy ta’minot yordamidagina kirish mumkin edi.
Gipermatnli inkilob: 1965 yil Nelson gipermatn suzini kulladi. Van Dam va boshkalar 1967 yilda gipermatn taxrirlovchisini tuzib chikdi. Nelson 1987 yil ma’lumotlarning gipermatn taxrirlovchisini tuzib chikdi. Jeneva SERN (CERN) da ishlovchi fizik Tim Bernes Li 1990 yil gipermatnli loyixani taklif etdi. Bu loyixa fizik olimlarga Internet orkali tadkikot natijalarini uzaro almashish imkonini berar edi. Shunday kilib, Xalkaro axborot tarmogi - World Wide Web (WWW) ga poydevor kuyildi. 1993 yil Mark Anderson raxbarligida birinchi gipermatnli Mosaic grafik brauzeri ishlab chikildi va u Netscape korporatsiyasiga utib Netscape brauzerini ishlab chikdi.